نکته ای که این روزها به روشنی به چشم می آید، افزایش شدت و تغییر نوع حملات در داخل ایران است که احتمالا اسرائیل در پشت آن قرار دارد. این حملات شامل ترور شخصیت های برجسته ای می شود که در بخش هسته ای و نظامی و علمی ایران در سطوح مختلف فعالیت دارند. طبعا احتمال دارد حملات زیاد دیگری صورت گرفته باشد که نظام ایران توانسته بر آنها سرپوش بگذارد و هنوز فاش نشده است. در خصوص نوع حملات، اخیرا نخست وزیر اسرائیل اعلام کرد کشورش تصمیم گرفته است سیاست قدیمی در خصوص ایران را که به علت مصونیت داشتن ایران، شامل خودداری از حمله مستقیم به ایران و صرفا هدف قرار دادن عواملش می شد، به شکلی راهبردی کنار بگذارد و معادله جدیدی را مبتنی بر رویکرد آنچه او “کوبیدن مستقیم سر اختاپوس” نامید، در پیش بگیرد.

تاکید نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل بر این که «اکنون دوره مصونیت نظام ایران به پایان رسیده» حاوی دو نکته است: نخست، تغییر نگاه راهبردی؛ و دوم، اعتراف عجیب به این که ایران از مصونیت برخوردار بوده و اکنون مصونیتش به پایان رسیده هرچند اسرائیل توضیحی نداد که علت مصونیت چه بوده و چرا امروز این مصونیت برداشته شده است. کوبیدن سر اختاپوس و لغو مصونیت ایران ممکن است آغازگر حرکت منطقه به سمت مناقشه گسترده ای باشد که به ایران و اسرائیل محدود نخواهد ماند و نخستین ترکش ها را لبنان و سوریه و احتمالا عراق دریافت خواهند کرد. در هر صورت چنین تحولی به نفع منطقه و ساکنانش نخواهد بود.

تحولات اخیر این پرسش را ایجاد می کند که در پشت پرده چه خبر است و چرا الآن اسرائیل به فکر برخورد با ایران افتاده در حالی که ایران ده ها سال است امنیت اسرائیل را تهدید کرده است بدون آن که نگران عواقب اقداماتش باشد. شاید از نگاه اسرائیل اکنون زمان مقابله با گسترش نفوذ ایران – به خصوص آن دسته از کشورهایی که از نفوذ ایران آسیب دیده اند – هم کشورهای غربی در رأس آنها ایالات متحده آمریکا که یک دهه دغدغه دستیابی به توافق هسته ای را داشت، فرا رسیده است. همچنین بخت بازگشت آمریکا به توافق هسته ای به میزان چشمگیری کاهش یافته و اسرائیل یقین پیدا کرده است که دولت جو بایدن طبق شروط ایران و در حالی که غنی سازی اورانیوم ادامه دارد، نمی تواند به توافق هسته ای بازگردد.

اختلاف دیدگاه مراکز قدرت در داخل ایران موجب شد تهران نتواند از اشتیاق دولت آمریکا برای بازگشت به توافق هسته ای و لغو تحریم ها بهره برداری کند. احتمالا تغییرات مثبت در سیاست واشنگتن در خصوص متحدانش که در سفر ماه ژوئیه جو بایدن به عربستان تجلی پیدا می کند، موجب خواهد شد فشارها بر ایران باز هم افزایش یابد.

تل آویو مایل بود مذاکرات وین به نتیجه برسد تا در شرایط کنونی مجبور به رویارویی با ایران که آمریکا و اروپا تمایلی به آن ندارند، نباشد. ایران نیز آرزوی به نتیجه رسیدن مذاکرات وین را داشت تا تحریم ها علیه این کشور لغو شود. اما واقعیت ها، بر آرزوهای هر دو طرف غلبه کرد و اکنون جایگزین های موجود، صرفا وارد شدن به درگیری گسترده تر منطقه ای یا ادامه یافتن اوضاع کنونی منطقه به ویژه در سوریه است که جنگ در آن با توجه به اوضاع و احوال، و باور دوطرف به این که طرف مقابل فقط زبان زور را می فهمد، ضعف و شدت پیدا می کند.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/