سیدمحمود صدری

آرمان امروز : چندی پیش بود که اقای شی در سفر خود به عربستان بر مواضع کشورهای عربی خلیج فارس در مورد جزایر مهر تایید زد واکنون در ملاقات با طرف اماراتی همین موضع را مورد تاکید قرار داده است.
این حرکت رهبر چین سبب گشت که روسها نیز همین موضع را بگیرند. جالب است امریکائیها وبطور کلی غربیها که قبلا در مناقشات ارضی ایران وارد نمیشدند پس از موضع چین ،آنها نیز اظهارات مشابهی را مطرح نمودند .
این موضوع مهم وحیاتی از جهاتی قابل تحلیل ‌وبررسی میباشد که توجه به آنها برای حفظ منافع ایران مفید فایده وکشور را از اقدامات احساسی ونابخردانه بر حذر میدارد .
چینی‌ها بر خلاف تصور عامیانه رهبران ایران در اتخاذ مواضع سیاسی بسیار محتاط ومحافظه کار میباشند .آنها همچنین بر خلاف شعارها وسخنان مقامات حکومت اسلامی بسیار دقت نظر داشته ومواضعشان جدی وحساب شده وبر اساس منطق وارزیابیهای دقیق هست .
شناخت روحیه وفرهنگ چینی وسیاستمداران حاکم که متاثر از حزب کمونیست هم میباشدامری واجب وضروریست .چرا که حکومت اسلامی اکنون انتخاب محدود داشته ولذا جایگاه چین درسیاست خارجی اش از الویت بر خوردار است .عدم شناخت سبب میگردد که مقامات حکومت اسلامی اشتباه محاسباتی داشته وتصور نمایند که امکان اثر گذاری بر چنین مواضعی را دارند .
تاکید مجدد طرف چینی بر موضع‌خود که پس از احضار سفیر این کشور صورت گرفت نشان از اینست که مقامات چین این موضع را با ارزیابی همه جوانب اتخاذ کرده اند .
چین سیاست خردمندانه ای دارد که بر اساس منافع این کشور است .آنها از دهه هفتاد با درایت وصف ناشدنی توانستند اند خود را به آستانه خلاقیت ها ودست یابی به تکنولوژی‌های جدید و خلق فن آوری ها برسانند .چینیها همچنین دنیای غرب را در این مدت وابسته به ارتباطات اقتصادی خود نموده‌اند .
اکنون نیز علیرغم اختلافات عمیق با آمریکا اجازه نمیدهد که روابط تنگاتنگ اقتصادیش با این کشور دستخوش بحران قرار گیرد واز نظر سیاسی هم گفتگو ومشاوره وحفظ روابط با آمریکا را بطور بسیار بسیار جدی در دستور کار قرار دارد .
چین می داند که بدون همکاری با غرب دچار مشکلات عمیق میگردد .از اینرو شئ جین پینگ در آخرین ملاقات خود با بایدن مانیفست کشورش را عدم‌درگیری با آمریکا دانست وتاکید کرد که در صدد نیست جای این کشور را بگیرد.
البته مقامات آمریکایی از هر دو حزب به این اجماع رسیده اند که چین رقیب جدی وخطرناک آنها محسوب میگردد ومحدودیتهای زیادی را علیه این کشور اعمال مینمایند.
در هرحال رهبری چین نمیتواند با مواضع حکومت اسلامی در ضدیت با امریکا همراه وهمگام باشد وصرفا در بعضی مواضع مشترک ودر جنبه هائیکه منافعش ایجاب کند در کنار ایران میماند .
بطور کلی بر خلاف تصور مقامات ساده نگر سیاست کلان‌ دیگری غیر از راهبرد حکومت اسلامی را در جهان دنبال مینمایند .
با اعراب وبخصوص دول ثروتمند نفتی خاورمیانه در صدد است که روابط بسیار گسترده ای را داشته باشد .نتیجه این سیاست حجم مناسبات تجاری چهار صد میلیاردی با اعراب است .این کشور تنها با امارات هشتادمیلیارد روابط اقتصادی دارد واز طریق این کشور مبادلات وسبعی با خاورمیانه دارد .
این حجم از کار با امارات وبخصوص دنیای عرب با ایران منزوی وفاقد وسعت کاری با دنیا قابل قیاس نیست .بویژه که چین چشم انداز بسیار گسترده تر را با این کشورها در نظر دارد .
با عربستان که‌ هنوز در قدم های اولیه است مناسباتش همه جانبه وبه سطح انتقال تکنولوژی رسیده است .
چینیها در طرح های بزرگ مثل پروژه نئوم ویا هوش مصنوعی وارتقای سطح تکنولوژی عربستان حضور وسیع بر قرار کرده اند .همکاری دو‌کشور از مبادلات تجاری گذشته وبه تعاملات فنی وانتقال تکنولوژی ومناسبات پایدار انجامیده است .
اقتصاد چین نیاز واقعی به این همکاری‌ها رادارد چرا که خرید انرژی و صدور کالا به بازار ثروتمند اعراب وفروش خدمات وهمچنین بر طرف کردن نیازهای فنی این کشورها در رقابت با غرب ،کمک زیادی به اقتصاد چین میکند ونفوذ این کشور در منطقه مهم خاورمیانه را افزایش می‌دهد .
چین تلاش دارد که اگر نتواند بیش از هفتاد درصد همکاریهای اقتصادی این کشورها را در دست بگیرد لااقل در قیاس با غرب عقب نماند .
بهمین دلیل تنش ودرگیری ایران با این کشور ها را بر نمی تابد .پروژه روابط ایران با عربستان ودفاع از حل مسالمت آمیز جزائر بهمین دلایل روشن میباشد.

مقامات عربی خلیج فارس از بینش وزمامداری خردمندانه بر خوردار شده اند .آنها بر خلاف گذشته اولا به این درک‌رسیده اند که اقتصاد از مولفه های تعیین کننده قدرت است ثانیا علیرغم وابستگی امنیتی وسیاسی واقتصادی به غرب نیاز جدی به گسترش مناسبات با چین دارند .این کشورها میدانند که چین بزرگترین مصرف کننده انرژی پس از آمریکاست.