بیژن عبدالکریمی در گفت و گو با «آرمان امروز» مطرح کرد:

آرمان امروز-رضا پورحسین: در روزهای‌ منتهی به برگزاری انتخابات جمهوری‌ اسلامی شهروندان به چند دسته تقسیم شده اند. برخی قاطعانه تصمیم دارند تا رای دهند‌. برخی قاطعانه تصمیم گرفته اند تا رای ندهند و برخی نیز در این میان دچار شک شده و میان رای دادن و رای ندادن گرفتار شده اند. امری که فارغ از دلایل آن می تواند نتایج انتخابات ریاست جمهوری را دگرگون کند. انتخاباتی که احتمالا منجر به رقابتی نزدیک در میان نامزدهای مورد تایید جمهوری اسلامی می شود و شاید حتی به دور دوم کشیده شود. بیژن عبدالکریمی، استاد دانشگاه و متخصص حوزه جامعه و فلسفه در این رابطه در گفت و گوی اختصاصی با روزنامه«آرمان امروز» گفت: برخی از مردم در این مقطع زمانی بواسطه اتفاقاتی که رخ داده با صندوق قهر هستند و به همین علت در انتخابات شرکت نمی کنند. عدم شرکت مردم در انتخابات دلایل قابل فهمی دارد. از وضعیت معیشتی، تورم بالا، عدم پاسخگویی به مطالبات، نادیده گرفتن برخی اقشار گرفته تا بی توجهی به طیف نوگرای جامعه.
وی افزود: باید توجه داشت که با برخورد تا حدودی نرم امروز می توان این شکاف را کاهش داد اما قدرت سیاسی به علت این که درگیر مسائل فکری، عملی و بین المللی است و از درون و بیرون زیر فشار است، توانایی مشاهده طیف جدید و نوی جامعه را نداشته است. اساسا جریان سنتی جامعه درکی از مدرنیته و سوبژه مدرن ندارند. این طیف خواهان این هستند که با منطق سیاسی قدیم، با سوبژه مدرن که تابع عقلانیت جدید و فلسفه سیاسی جدید است، مواجه شوند. این یک خطای استراتژیک است که در بطن انقلاب ایران وجود دارد.
عبدالکریمی ادامه داد: در این سال‌ها قدرت سیاسی ایران بیشتر درگیر مسائل عملی بوده و مشخصا سنت نظری فکری و فلسفی در جامعه ایران وجود نداشته است. نه روشنفکران نظریه سیاسی روشنی داشتند و نه روحانیت به تدوین یک نظریه و فلسفه سیاسی مدون نائل شده است. لذا جایگاه مردم، جایگاه دیگری، جایگاه منتقدان و مخالفان در نظریه سیاسی تعریف نشده است. این ابهامات عملی در کنار محدودیت های نظری، سبب شده تا بخش وسیعی از جامعه که غالبا نوگرا بوده و موتور توسعه کشور نیز هستند، نادیده گرفته شوند و آنان نیز با صندوق رای قهر کرده اند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: هر کدام از کاندیداها که بتواند این بخش از جامعه را ببیند و به نحو حقیقی و نه ابزاری، پژواک صدای بخش نادیده گرفته شده جامعه باشد، می تواند بخشی از رای های خاموش را به سمت خود سوق دهد و آن ها را با انتخابات آشتی دهد. باید توجه داشت که در ادبیات کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری توجه به بخش نادیده گرفته شده جامعه به صورت جدی مشاهده نشده است. البته ادبیات این امر را نیز ندارند و فاقد توان، استعداد و گفتمان لازم برای ارتباط با طیف نوگرای جامعه نیز هستند.
عبدالکریمی در توصیه به کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ گفت: نامزدهای انتخابات باید پژواک صدای قشر نادیده گرفته شده جامعه باشند تا شکاف اجتماعی کاهش یابد. مردم نیز باید توجه داشته باشند که مشکلات کشور امروز دکمه روشن و خاموش ندارد زیرا مسائل و مشکلات کشور بسیار پیچیده هستند و مشخصا نمی توان انتظار داشت که یک کاندیدای انتخابات بتواند مانند سوپرمن و انسانی فرازمینی، یک شبه تمام مشکلات کشور را حل کند.
این استاد حوزه فلسفه تاکید کرد: هیچکس در شرایط کنونی نمی تواند به سهولت مسائل کشور را که مشکلاتی ریشه دار و تاریخی هستند و ارتباط چندانی با جمهوری اسلامی نیز ندارند در کوتاه مدت حل و فصل کند. اغلب مشکلات امروز جامعه ما ریشه دو و حتی سه قرنه دارند. مهم ترین این مشکلات این است که جامعه ما یک جامعه شبه مدرن است و جامعه شبه مدرن بالذات ضد توسعه است. جامعه شبه مدرن بالذات نمی تواند مطالبات مردم را ارضا کند. این یک مساله ای است که از حدود دو قرن پیش گریبان ما را گرفته است و هیچکس به تنهایی نمی تواند جامعه شبه مدرن و توسعه نایافته را به یک جامعه مدرن و توسعه یافته تبدیل کند.
وی افزود: بنابراین مردم نباید انتظار داشته باشند که تورم دو رقمی با رای دادن تک رقمی شود یا افزایش قدرت پول ملی الساعه رخ خواهد داد. حل شدن مشکلات بزرگ اقتصادی کشور با صرف رای دادن یک توهم است. اصلا نباید با این دید وارد عرصه انتخابات شد.
عبدالکریمی توضیح داد: با این وجود از قشر خاموش و قهر کرده با انتخابات درخواست دارم که بخاطر امر ملی در انتخابات شرکت کنند. استدلال من این است که آن چه که می تواند یک تاثیر پروانه ای در جامعه داشته باشد، این است که برکه ایران به اقیانوس مناسبات اقتصادی بین المللی متصل شود. باید توجه داشت که در برهه ای از زمان قرار گرفته ایم که انتخابات ریاست جمهوری امریکا نزدیک است و این احتمال وجود دارد ترامپ پیروز شود. به همین دلیل بایدن به دنبال برگ برنده هایی است که مشخصا توافق با ایران یکی از این برگ برنده‌هاست. لذا زمینه فراهم است و در داخل حاکمیت ایران نیز آمادگی وجود دارد که یک نرمش قهرمانانه انجام شود و در این مسیر گام بردارد. کار دشوار است زیرا می خواهیم وارد مذاکرات شویم اما این مذاکرات و برقراری ارتباط بسیار دشوار است. آمریکا در عرصه دیپلماسی قلدر است و اگر ایران دست به سوی آمریکا دراز کند، آمریکا فقط تسلیم شدن ایران در عرصه نظامی را می خواهد. آن کاری که اسرائیل با غزه کرد، آمریکا اگر می توانست با ایران انجام می داد. بنابراین حضور مردم در این انتخابات می تواند یک نشانه برای غرب باشد که ملت ایران در مقابل فشار آن ها یکپارچه است. اختلافات سیاسی، فرهنگی و فکری داریم اما این ها را باید خودمان با خودمان حل و فصل کنیم. غرب این توهم را دارد که اگر تحریم بیشتر شود، شکاف در جامعه ایران بیشتر می شود و یک فروپاشی شکل می گیرد در حالی که این تحریم ها صرفا منجر به فروپاشی زندگی مردم می شود و مردم از آن آسیب می بینند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بنابراین اگر مردم می خواهند تغییری در زندگی خود مشاهده کنند، باید در انتخابات شرکت کنند. این بواسطه کاندیداها نیست بلکه بواسطه این است که برقراری رابطه منطقی با جهان از طریق ظهور یک وحدت و انسجام ملی است که می تواند خود را در انتخابات آشکار سازد. از بخش قهر کرده با صندوق انتخابات می خواهم نه بخاطر رای دادن به حاکمیت بلکه بخاطر امر ملی و مراقبت از ایران رای دهند. یک کاندیدای معتدل در میان این کاندیداها وجود دارد که قرار است یک هماهنگی میان ایران و اقتصاد بین الملل ایجاد کند و به همین دلیل برای حمایت از کاندیدای معتدل باید پای صندوق رای رفت.
وی افزود: یکی از کاندیداهای معتدل دقیقا در همین راستا می‌گوید من فعلا برنامه مدونی ندارم. این سخن به این معنا است که خطای دولت روحانی را تکرار نمی‌کنم و متهم به سازش همچون دولت روحانی نمی‌شوم. حرف این کاندیدای معتدل این است که در هماهنگی با حاکمیت قرار است گفت و گویی با غرب داشته باشم تا تنش زدایی انجام دهم. این مساله کلیدی ترین نکته در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ ایران است.
عبدالکریمی در پاسخ به این که باید میان بد و بدتر در این انتخابات رای داد، گفت: سیاست، کنشگری براساس امکانات در شرایط مشخص است. بسیاری از کنشگران سیاسی و اجتماعی ما، ذهنیت آن ها در چنین شرایطی متصلب می شود.
این استاد حوزه فلسفه توضیح داد: این مساله را می توان به شکل دیگر شرح داد. مردم باید مشاهده کنند که چگونه می توانیم رابطه خود را با نظام بین الملل بهبود ببخشیم و از این تنگنا خارج شویم و همان راه را انتخاب کنند. برای قرار گرفتن روی ریل توسعه نیاز به ارتباط با جهان داریم و مردم باید به آن شخصی رای بدهند که می تواند این مسیر را هموار کند. مقوله امر ملی در این مقطع بسیار حائز اهمیت است و برای منافع ملی باید با جهان ارتباط برقرار کنیم. بخاطر امر ملی می توان بسیاری از نابسامانی ها را نادیده گرفت و در انتخابات شرکت کرد. این بدان معنی نیست که در کشور مشکلی وجود ندارد. فساد، رانت خواری و تندروی در کشور وجود دارد اما اگر بتوانیم در مسیر تنش زدایی قرار بگیریم و با قدرت های جهانی به شکلی رفتار کنیم که جامعه ما روند طبیعی پیدا کند. آن گاه می توانیم به مطالبات دیگر بپردازیم. تا زمانی که کشور تحت فشار بین المللی است نه حاکمیت به مطالبات مردم توجه می کند و نه مردم بخاطر مشکلات اقتصادی می توانند در این مسیر گام معقولانه بردارند. امروز یک خطر مشترک وجود دارد که هم مردم خاموش و هم حاکمیت را تهدید می کند. مردم خاموش و قهر کرده با صندوق رای بدانند که اگر مشارکت نداشته باشند، بار دیگر جریان تندرو به پیروزی می رسد و شاید این مرتبه فشار اقتصادی و فرهنگی بر مردم بیشتر شود.