مرکز افکارسنجی دانشجویان ایرانِ (ایسپا) جهاد دانشگاهی در آستانه چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نظرسنجی‌های ملی متعددی درباره انتخابات اجرا می‌کند که اجرای آن با محوریت نگرش مردم به انتخابات و تحلیل رفتار رای‌دهی در ۳۱ استان کشور است و تاکنون به دو موج نظرسنجی در سطح ملی رسیده که تا روز انتخابات نیز تداوم خواهد یافت.

ابراهیم شیرعلی رئیس ایسپا در گفت‌وگو با ایسنا با تشریح جدیدترین یافته‌های نظرسنجی این مرکز اظهار کرد: آخرین نظرسنجی انتخاباتی ایسپا مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در روزهای ۱۹ و ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ (موج دوم) تا پیش از معرفی کاندیداهای تایید صلاحیت‌شده از سوی شورای نگهبان، نظر مردم را در خصوص چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پرسیده است. در طرح مذکور با ۳۹۰۶ نفر از افراد بالای ۱۸ سال ساکن در ۳۱ استان کشور (مناطق شهری و روستایی) مصاحبه حضوری انجام شده است. نرخ پاسخگویی به پرسشنامه حدود ۴۱ درصد محاسبه شد و باید در تحلیل یافته‌های نظرسنجی به این عدد توجه نمود. یعنی ۵۹ درصد از شهروندان در سراسر کشور حاضر نشدند با پرسشگران ایسپا در تکمیل پرسشنامه همکاری کنند.

وی افزود: مهم‌ترین یافته‌های طرح نظرسنجی یکی از سوال‌های محوری در طرح‌های نظرسنجی پیرامون موضوع انتخابات، نرخ مشارکت مردم است. نتایج موج دوم نظرسنجی ایسپا نشان داد، ۴۴.۴ درصد از شهروندان گفته‌اند قطعا در انتخابات ریاست جمهوری مشارکت خواهند کرد و ۷.۳ درصد اشاره داشتند به احتمال زیاد در این انتخابات شرکت می‌کنند. ۲۸.۷ درصد از مردم بیان داشتند به هیچ وجه در این انتخابات شرکت نخواهند داشت و نزدیک به ۱۵ درصد نیز هنوز درخصوص شرکت یا عدم شرکت در انتخابات تصمیم نگرفته و مردد هستند. عدم تاثیر انتخابات در بهبود وضعیت کشور، اعتراض به مسایل و مشکلات اقتصادی و معیشتی، احتمال عدم تایید صلاحیت کاندیدای مورد نظر پاسخگویان و نبودن فردی کارآمد در بین کاندیداها در انتخابات پیش‌رو از جمله دلایل افرادی بوده است که بیان داشتند به هیچ ‌وجه در انتخابات پیش‌رو شرکت نخواهند کرد و یا احتمال کمی دارد در انتخابات شرکت ‌کنند.

شیرعلی یادآور شد: نحوه پیگیری اخبار مربوط به انتخابات نتایج نظرسنجی نشان داد، ۲۸.۴ درصد از شهروندان اصلا اخبار مربوط به انتخابات را پیگیری نمی‌کنند. در مقابل ۳۸.۳ درصد از شهروندان از طریق صدا و سیما، ۱۴ درصد از طریق سایت‌ها و صفحات مجازی داخلی (ایسنا، انتخاب، فارس و …)، ۹.۴ درصد از طریق سایت‌ها و صفحات مجازی خارجی (بی‌بی‌سی، ایران اینترنشنال و …)، ۳.۶ درصد از طریق نزدیکان و آشنایان و ۲.۹ درصد از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای اخبار مربوط به انتخابات ریاست جمهوری را پیگیری می‌کنند. نرخ مشارکت در انتخابات افزایشی استنرخ مشارکت در انتخابات تابع عوامل مختلفی است و نرخ مشارکت در زمان باقی‌مانده تا روز برگزاری انتخابات تغییر خواهد کرد.

وی افزود:نظرسنجی موج دوم قبل از تایید صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان اجرا شده است و تایید و معرفی ۶ کاندیدای نهایی، قطعا تغییراتی را در میزان مشارکت مردم رقم خواهد زد. در کنار این عامل، رسانه‌ها، برنامه‌های تبلیغاتی کاندیداهای نهایی و نیز برگزاری و پخش مناظره‌های انتخاباتی از سوی صدا و سیما در نرخ و میزان مشارکت تاثیرگذار خواهد بود. به طور کلی بر حسب تجارب گذشته انتظار این است با نزدیک شدن به روز انتخابات و گرم شدن فضای رقابتی میان کاندیداها، بر میزان مشارکت مردم در انتخابات پیش‌رو افزوده شود. پیش‌بینی مردم از وضعیت کشور با آمدن رئیس جمهور جدید ایسپا در موج اول نظرسنجی انتخاباتی که روزهای ۶ تا ۱۰ خرداد ماه با جامعه آماری افراد بالای ۱۸ سال در کل کشور (مناطق شهری و روستایی) و اندازه نمونه ۵۰۰۹ نفر اجرا شد میزان امیدواری مردم و ارزیابی آن‌ها از وضعیت کشور با آمدن رئیس جمهور جدید را مورد پرسش قرار داد. نتایج نشان داد ۳۹.۵ درصد از پاسخگویان در نظرسنجی مورد اشاره گفتند با آمدن رئیس جمهور جدید وضعیت کشور بهتر خواهد شد. در مقابل ۱۶.۲ درصد فکر می‌کنند وضعیت کشور بدتر خواهد شد و ۲۲ درصد نیز معتقدند وضعیت کشور با آمدن رئیس جمهور جدید فرقی نخواهد کرد. همچنین ۲۲ درصد از پاسخگویان ارزیابی از وضعیت کشور با تغییر رئیس جمهور نداشته و اظهار بی‌اطلاعی کردند.

رئیس ایسپا تاکید کرد: همچنین پاسخ مردم به پرسش «از دولت بعد چه انتظاراتی دارند» نیز در نظرسنجی موج اول، در خصوص اولویت کاری دولت و رئیس جمهور آینده از مردم سوال شد. از دیدگاه ۵۸.۵ درصد از مردم، دولت و رئیس جمهور آینده باید موضوع و مسئله «فقر و محرومیت» را در اولویت کاری خود قرار دهد. «ایجاد اشتغال» با ۳۹.۷ درصد، موضوع «تورم و ارزش پول ملی» با ۳۶.۵ درصد، «سیاست خارجی و روابط با دیگر کشورها» با ۲۸.۷ درصد، موضوع «امنیت ملی» با ۲۸.۴ درصد، «ساماندهی بخش مسکن» با ۲۰.۶ درصد، «مبارزه با فساد و رانت» با ۱۹.۶ درصد از جمله مواردی است که مردم به آن اشاره کرده‌اند. یافته‌های نظرسنجی نشان می‌دهد، مسائل و مشکلات اقتصادی و معیشتی همچنان در صدر توجهات مردم قرار دارد و شایسته است دولت و رئیس جمهور بعدی ثبات اقتصادی و رفع فقر و محرومیت و افزایش رفاه اجتماعی را در اولویت قرار دهد. توضیح اینکه در این سوال پاسخگویان امکان انتخابات ۳ گزینه را داشتند، از این‌رو جمع گزینه‌ها بیش از ۱۰۰ شده است. درباره اجرا و انتشار یافته‌های موج‌های بعدی نظرسنجی‌ ایسپا همواره طرفدار انتشار عمومی یافته‌ها و نتایج نظرسنجی‌ها با در نظرگرفتن مصالح عمومی کشور بوده است و بر آن اصرار دارد و در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ و در انتخابات سال ۱۴۰۰ و اخیرا انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که اسفند ماه ۱۴۰۲ برگزار شد این مهم را نشان داده است. سعی بر این است در موج‌های بعدی نظرسنجی نرخ مشارکت مردم و همچنین میزان اقبال مردم نسبت به ۶ کاندیدای تایید شده سنجش و در رسانه‌ها منتشر شود.