ایران و آمریکا در یک قدمی توافق / مرندی: تا توافق فاصله چندانی نداریم

روزنامه «آرمان امروز»  نوشت: در شرایطی که منابع غربی طی روزهای گذشته از «ضرب‌الاجل غیررسمی» اروپایی‌ها به طرفین مذاکرات برجام برای پاسخ‌گویی به پیش‌نویس نهایی ارائه شده در ۱۵ آگوست (۲۴ مرداد) سخن به میان آورده بودند، اظهارات دیروز -دوشنبه- حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در مراسمی به مناسبت روز خبرنگار، مبنی بر این‌که ارائه آخرین جمع‌بندی خود به اتحادیه اروپا تا ساعت ۱۲ دوشنبه (دیروز) به طور ضمنی وجود چنین ضرب‌الاجلی را تایید می‌کند. بنابر اعلام امیرعبداللهیان، ایران به صورت مکتوب پاسخ خود را به هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا ارائه خواهد داد. ایراد این اظهارات در شرایطی است که قبل‌تر پیتر استانو، سخنگوی کمیسیون اروپا، در ارتباط با پیش‌نویس نهایی اروپا تاکید کرده بود، هرچه می‌توانسته مورد مذاکره قرار گیرد، در نسخه نهایی متن گنجانده شده و حالا کشورهای عضو باید تصمیم‌های سیاسی بگیرند و در انتظار دریافت تصمیم آری یا نه از سوی طرفین (یعنی ایران و آمریکا) هستیم.  تمامی شواهد و قراین حاکی از آن است که پاسخ تهران و واشنگتن  به پیش‌نویس نهایی ارائه شده از سوی اروپایی‌ها همچون گرانیگاهی کلیدی برای بقا یا مرگ برجام و حتی تداوم مذاکرات احتمالی باشد. هر چند سخنگوی کمیسیون اروپا از انتظار برای شنیدن جواب قطعی آری یا نه از سوی ایران و آمریکا سخن گفته اما واقعیت این است تمامی شواهد و قراین حکایت از آن دارد که امکان حصول توافق در قیاس با پایان مذاکرات و شکست برجام بسیار محتمل تر است.
فرضیات مطرح پیرامون پاسخ ایران به ضرب‌الاجل ۱۵ آگوست
در شرایطی که تمامی ناظران و رسانه‌ها در انتظار دریافت پاسخ ایران و آمریکا به پیش‌نویس پیشنهادی اروپایی‌ها هستند، هم‌چنان چشم‌انداز مبهمی پیش‌روی مذاکرات قرار دارد. رسانه‌های و ناظران سیاسی داخلی در هر دو کشور به دو دسته مخالفان و موافق توافق تقسیم شده‌اند. با این تفاسیر، اکنون مساله این است که احتمالا ایران چه پاسخی به اروپایی‌ها خواهد داد. در این زمینه، لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال که مذاکرات را دنبال می‌کند، اخیرا در یک رشته توئیت نوشت: «دیروز که ضرب الاجل غیررسمی برای پاسخ به اتحادیه اروپا است و تا آنجایی که من می بینم، چندین احتمال وجود دارد که آیا طرف‌ها توافق یا متنی که پس از آخرین مذاکرات وین روی میز باقی مانده است را می‌پذیرند یا خیر. فکر می‌کنم به احتمال زیاد دوشنبه هیچ پاسخی از سوی ایران دریافت نمی کنیم. البته این احتمال مطرح شده با توجه به اظهارات و تاکید امیر عبداللهیان بر ارائه پاسخ تا پایان دوشنبه به طور کامل قابل رد است.   از نظر نورمن دومین احتمال این است که پاسخی از ایران دریافت کنیم که به عنوان پاسخ نهایی نباشد اما می‌گوید که با بخش عمده متن موافقیم، اما می‌خواهیم «تضمین» در مورد چندین موضوع از جمله بررسی پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دریافت کنیم.  او در ادامه می‌نویسد: سومین مورد محتمل‌تر برای من این است که از تهران پاسخ «نه» دریافت کنیم اما همراه با این قید که «خوشحال می‌شویم که به گفت‌وگو ادامه دهیم تا بتوانیم به توافق برسیم». من بعید می‌دانم تهران بخواهد خود را در قالب طرفی که نه گفته است، قرار دهد، بلکه آنها ترجیح می دهند توپ را در زمین آمریکا ترسیم کنند. اما غیرممکن هم نیست. چهارمین فرضیه محتمل نیز  این است که ما یک «بله» دریافت کنیم، همراه با اینکه بگویند «حتی اگر بخواهیم یک یا دو کلمه را در متن تدقیق کنیم، می توانیم معامله را انجام دهیم».  در نهایت نورمن تاکید دارد که گزینه نهایی – و برای من با کمترین احتمال – این است که ایران نه بگوید و مذاکرات به پایان برسد.» نورمن در پایان نوشت: «من تصور نمی‌کنم ایران بخواهد تمام تقصیرها را برای پایان یافتن این موضوع به دوش بکشد. این یک سوال بسیار بزرگ برای اتحادیه اروپا، E3  و ایالات متحده ایجاد می‌کند که برای من بسیار نامشخص است. اگر فردا یا چند روز آینده به یک پاسخ شفاف از ایران نرسند، چه می‌کنند؟». با وجود طرح این فرضیات پنج گانه می توان اظهار داشت که سناریوی توافق مشروط و حل اختلافات میان ایران و غرب از امکان تحقق بیشتری برخوردار است.