آرمان شرق-جواد مرشدی:از آنجا که آخرین ماه پاییز زمان ارایه بودجه به مجلس است همواره در این ماه خصوصا روز های پایانی بحث های بودجه ای رنگ و بوی بیشتری می گیرند و نهاد های خاص نیز سعی در این دارند که در واپسین روز ها دولت را به اختصاص بودجه ای بیشتر برای خود ترغیب کنند ،اگر چه با فشار . امسال این فشار تا جایی بود که صدای معاون اول را هم در آورد ،جهانگیری بودجه را به مثابه گوشت قربانی دانست و گفت برخی نهاد ها بودجه ای ۲۰ برابر دارند .شنیدن این سخنان این سوال را در پی دارد که مگر دولت و سازمان برنامه بودجه را تنظیم و نکرده اند که الان اینگونه می گویند ،شاید هم لابی گری ها را پایانی نیست . بد نیست نمایندگان هم به خود آیند و بودجه را در مسیر درست خود تصویب کنند .تحریم هم هستیم و این خود اهتمامی برای آرامش مردم و رضایتمندی آنها را می طلبد ،امری که باید طبق نظر رهبری مهم ترین اولویت دولت در بودجه سال آتی باشد ،پس بهتر است دولت آستین ها را بالا زند و با همکاری مجلس در برابر برخی زیاده خواهی ها ایستادگی کند . آرمان شرق در گفت و گویی با دکتر مهدی پازوکی اقتصاددان به بررسی سخنان جهانگیری پرداخته که در پی می آید.

آقای جهانگیری گفته اند که بودجه مثل گوشت قربانی شده و نهادهای موازی تا۲۰ میلیارد بودجه دارند .این سخنان به معنای چیست و چه ایراداتی در بودجه بندی داریم ؟

بودجه عبارت است از حساب دخل و خرج دولت ،یعنی یک قسمت آن منابع در آمدی است و بخش دیگری منابع هزینه ای .در بخش درآندی دولت منبع اصلی بودجه دو چیز است ،یکی مالیات و دیگری نفت.در شرایط علی که ما درتحریم بزرگترین قدرت اقتصادی جهان هستیم یکی از منابع مالیات است ،البته نباید نرخ مالیات افزایش پیدا کند چون در شرایط فعلی اگر نرخ مالیات افزایش پیدا کند رکود در اقتصاد ایران تشدید می شود .

خوب راه های افزایش درآمد مالیاتی چیست ؟

باید از یک طرف جلوی فرار مالیاتی گرفته شود و از سوی دیگر معافیت های مالیاتی را کاهش دهیم که این نشان دهنده این است که ما باید با باند مافیایی که در اقتصاد ایران از مالیات فرار می کنند مواجه شویم . بنابراین ما در خصوص سیستم مالیاتی باید سعی کنیم که کارآمد عمل کنیم و جلوی فرارهای مالیاتی را بگیریم .در سال ۱۳۹۸ که ما در تحریم به سر می بریم قطعا درآمدهای نفتی کاهش پیدا می کند .سال های گذشته باید بیش از ۳۰ درصد درآمد نفت به صندوق توسعه ملی واریز می شد ( ۳۴ درصد ) از آن طرف ۱۴/۵ درصد هم که هزینه شرکت نفت است بابت سرمایه گذاری و هزینه های تولید نفت .بنابراین سهم دولت کاهش پیدا می کند ،ما دو راه داریم .به نظر من در شرایط فعلی به لحاظ کارشناسی در بخش درآمدها باید سهم صندوق توسعه ملی به ۱۰ درصد کاهش پیدا کند ،اصلا هدف از صندوق توسعه ملی این بوده که ما جلوی شوک های نفتی رابتوانیم بگیریم و اقتصاد ایران تحت تاثیر شوک های خارجی قرار نگیرد.از طرف دیگر باید در سبد هزینه ها  سهم صندوق افزایش پیدا کند .

اگر سهم صندوق افزایش پیدا نکرد چه باید کرد؟

اگر قرار باشد سهم صندوق افزایش پیدا نکند، راهکار دیگر در بخش مخارج دولت است ،باید هزینه های دولت به شدت کاهش پیدا کند ،از جمله هزینه همین نهاد هایی که آقای جهانگیری گفتند .نهادهای فرهنگی مثل صدا و سیما و نهاد های غیر پاسخگو یا نهادهای فرهنگی که پول های زیادی را می گیرند . اینها در سال های گذشته در جدول شماره ۱۷ بودند و الان رفتند در زیر مجموعه دستگاه هایی مثل سازمان تبلیغات اسلامی ،وزارت ارشاد اسلامی ،دانشگاه المصطفی العالمیه و جاهای دیگر .اگر بخواهم یکی از آنها را بگویم مثلا دانشگاه عدالت که دانشگاهی حقوقی است ،ما این همه دانشگاه حقوق داریم که فارغ التحصیلان آنها دارند بیکار می گردند ،بجز دانشگاه آزاد و بخش خصوصی.دانشگاه حقوق تهران ،شهید بهشتی ،علامه،مشهد ،شیراز ،اصفهان و تبریز که همه رشته حقوق دارند .کدام عقل اقتصادی می گوید که ما بیاییم و یک دانشکده حقوق دیگر درست کنیم و از منابع عمومی به آن پول بدهیم.یا خیلی از نهاد های دیگر . مثلا الان بودجه نهادی مثل دبیر خانه شورای انقلاب فرهنگی یکی از دبیر خانه های است که می شود با ۲۰ نفر اداره کرد نه اینکه الان صدها نفر در آنجا کار می کنند و بودجه اش در حد یک وزارتخانه است یعنی بیش از ۵۲ هزار میلیون تومان است .یا مجمع تشخیص مصلحت نظام که بودجه اش بیش از ۸۳ هزار میلیون تومان است در حالی که دبیرخانه آن  پژوهشکده دارد ،آقای محسن رضایی و همه اعضای مجمع هم حقوق از جای دیگر می گیرند .مجمع سازمان برنامه نیست که موسسه تحقیقاتی داشته باشد ،مجمع قرار است اگر اختلافی بین مجلس و دولت بود آن را حل کند و یا مواردی که رهبری ارجاع می دهد که نظرشان را بدهند .والا مملکت سازمان برنامه دارد ،مجلس دارد و ریاست جمهوری داردو آنها باید بنشینند و اتاق فکر تشکیل دهند .باید هزینه اینها به شدت کاهش پیدا کند و الان خیلی از جاها پول می گیرند . به نظر من یا بایستی از سهم صندوق کم شود و منابع در آمدی دولت افزایش پیدا کند ،اگر نمی خواهند این اتفاق بیافتد باید مخارج فرهنگی که نزدیک به بیش از ۶ هزار میلیارد تومان است را کاهش دهند . از آن طرف هم قرار است حقوق کارکنان دولت ۲۰ درصد افزایش پیدا کند و حقوق بازنشستگان هم بالا برود .من چند تا عدد به شما می دهم ،همین سال آینده بیش از ۱۰۱ هزار میلیارد تومان فقط حقوق کارکنان دولت است،بیش از ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان فقط همین یارانه ۴۵ هزار تومانی است .این دو قلم . بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان دولت باید به صندوق های بازنشستگی کمک کند .بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان باید بابت یارانه های بخش رفاهی بدهد از جمله یارانه گندم و نان و ازجمله کمک به طرح سلامت.اینها هزینه هایی است که دولت می دهد ،دولت که نمی تواند حقوق معلمش را ندهد .

حالا یک بحث دیگر هم پیش می آید و آن اینکه مگر خود سازمان برنامه و دولت لایحه بودجه را تنظیم و ارائه نکرده اند ،چرا بجای انتقاد اینچنینی آستین ها را بالا نمی زند و اصلاح نمی کند .اساسا دولت در این زمینه چکاری می تواند انجام دهد ؟

دولت به تنهایی نمی تواند ،مجموعه حکومت باید اصلاحات بودجه ای را در دستور کار خود قرار دهد . از جمله مجلس ،قوه قضاییه.شما به همین مجلس نگاه کنید ۴۰ سال است الان بودجه عمرانی دارد ،مجلس مگر چقدر ساختمان می خواهد . یک سال دو سال بسازید تمام شود . مجلس ۳۰۰ تا نماینده دارد ،اگر ۳۰۰ تا آپارتمان ۲۰۰ متری برای اسکان اینها بسازد باید الان تمام شده باشد.۳۰۰ تا دفتر کار می خواهند ۳۰۰ تا اتاق برای آنها ساخته شود،همینطور دارد گسترش پیدا می کند.به نظر من باید اصلاحات از بودجه مجلس شروع شود. اگر پروژه های عمرانی به اندازه امسال یعنی ۶۲ هزار میلیارد تومان باشد،کل در آمد های غیر نفتی دولت در سال ۹۸ حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است در حالی که بر آورد می شود هزینه های جاری دولت در سال ۹۸ چیزی حدود ۳۳۰ هزار میلیارد تومان است.یعنی تراز عملیاتی بودجه جاری دولت حدود ۱۲۶ هزار میلیارد تومان کسری دارد که این باید از محل مالیات تامین شود.چون ما فرار مالیاتی داریم و از طرفی خیلی ها هم از مالیات معاف هستند،ایران بهشت دلالان و واسطه گران است.کشور را نمی شود اینگونه اداره کرد.علم اقتصاد علم انتخاب است،ما باید انتخاب بکنیم.اگر می خواهیم در آمد های صندوق کاهش پیدا نکند باید مخارج دولت پایین بیاید.حقوق معلم و بازنشسته و دفاعی را که نمی شود نداد.باید یارانه را فقط به سه دهک پایین در آمدی کشور دهیم، باید قیمت حامل های انرژی افزایش پیدا کند،افزایش پیدا نکند ولی به قیمت های واقعی ثابت باشد.الان قیمت بنزین طی ۵ سال گذشته ۵۰ درصد پایین آمده است،درست است که قیمت اسمی ۱۰۰۰ تومان است ولی چون تورم داشتیم قیمت واقعی بنزین الان به اندازه ۵۰۰ تومان سه سال قبل است.بنابراین من فکر می کنم کشور به تصمیمات بخردانه نیاز دارد،به اصلاحات اقتصادی نیاز دارد و با شعار نمی شود کشور را اداره کرد.با حرف های پوپولیستی مثل اینکه احمدی نژاد می گوید من یارانه را ۹۰۰ هزار تومان می کنم نمی شود،این آدم نمی فهمد.یکبار اقتصاد ایران را دچار فساد و فاجعه کرده و الان اگر کل بودجه دولت را بخواهیم یارانه دهیم نفری ۹۰۰ تومان نمی توانیم بدهیم.الان که ۴۵ تومان می دهیم شده ۴۲ هزار میلیارد تومان و وقتی ده برابر کنیم از کل بودجه دولت هم بالا می زند.

چطور می شود این بودجه را در مسیر درستی قرار دهیم؟

الان بخاطر همین است که خیلی ها می گویند سازمان برنامه ترمز است،دفاتر کارشناسی سازمان برنامه معمولا جلوی خواسته های غیر منطقی مقامات سیاسی می ایستند و ما باید تفکر کارشناسی را حمایت کنیم.الان نماینده های مجلس در اکثر شهر ها دانشگاه درست کرده اند یعنی جایی که حتی مدرسه ابتدایی درست و حسابی ندارد رفتند و دانشگاه دولتی برایش درست کرده اند،این اشتباه است.یعنی کارخانه مدرک سازی را گسترش داده ایم.اینها نیاز به اصلاح دارند،یا همین ستاد انقلاب فرهنگی که دبیرخانه اش بودجه آنطوری می گیرد.

نوبخت راجع به بودجه ۹۸ توئیت زده که بدون هیچ واهمه ای از فشار ها نظام بودجه اصلاح می شود،این حرف با محافظه کاری های مسبوق به سابقه دولت تطابقی ندارد .به نظر شما تا چه حد می توان به این حرف نوبخت امید داشت؟

کشور اگر می خواهد به سمت رفع مشکلات برود نیاز به اصلاحات دارد ،رفتن به سمت تعادل علیرغم محدودیت هایی که دشمنان خارجی در زمینه تحریم ها ایجاد کرده اند نیز نیازمند اصلاحات است . من امیدوار هستم این حرف آقای نوبخت اتفاق بیافتد ،به نظر من سال گذشته متاسفانه مجلس در خیلی از پروژه های عمرانی دست برد و هزینه های کشور را افزایش داد َبا تغییر عنوان پروژه های عمرانی.  همین الان ما بیش از۴۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه نیمه کاره داریم که اگر هیچ پروژه جدیدی شروع نشود، حداقل ۲۰ سال طول می کشد که این پروژه های نیمه تمام، تمام شود .بنابراین عقل اقتصادی به ما این دستور را می دهد که ما در شرایط فعلی با توجه به محدودیت منابع مان و با توجه به کاهش صادرات نفتی مان پروژه جدیدی را آغاز نکنیم و در این بین خوشبختانه در لایحه بودجه ای که امروز رئیس جمهور ابلاغ کردند به صراحت آمده که دولت دنبال پروژه جدید نیست و امیدوارم نمایندگان مجلس هم در مقابل این محدودیت سر تعظیم فرود بیاورند و ملی فکر کنند و منطقی عمل کنند . منافع ملی برای ما خیلی مهم است.من اعتقاد دارم دولت با قاطعیت باید از لایحه بودجه در مجلس دفاع کند و به هیچ وجه تحت تاثیر جو های سیاسی قرار نگیرد .شرایط کشور اقتضا می کند که ما پروژه جدیدی را شروع نکنیم ،یادمان نرود انضباط مالی در سند بودجه یکی ازوظایف اصلی مجموعه حکومت است ،چه دولت که قوه مجریه است و چه قوه مقننه و چه قوه قضاییه .ما باید از تغییر عناوین جلوگیری کنیم ،متاسفانه سال گذشته بخشی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی عناوین خیلی از پروژه های عمرانی را تغییر دادند و هزینه های بسیار بالایی را کشور و دولت متحمل شد .امیدوارم با توجه به قاطعیتی که دولت اعلام کرده و با توجه به حساسیت کشور در شرایط فعلی ما سعی کنیم در بخش هزینه های بودجه عمرانی و جاری منطق عقلی را رعایت کنیم و از ایجاد تعهد جدید برای کشور جدا بپرهیزیم. به نظر من مجلس در این زمینه می تواند نقش بسزایی داشته باشد ،در بخش منابع درآمدی هم من امیدوارم گستره مالیاتی افزایش پیدا کند .من به هیچ وجه با افزایش نرخ مالیاتی در شرایط فعلی موافق نیستم و اعتقاد دارم نرخ مالیات به هیچ وجه نباید افزایش پیدا کند بلکه گستره مالیاتی باید افزایش پیدا کند و جلوی فرار های مالیاتی را بگیریم و فکر می کنم با انتخاب جدید وزیر اقتصاد و دارایی سازماندهی جدیدی در افزایش گستره مالیاتی اتفاق خواهد افتاد و همچنین مسئله جلوگیری از فرار مالیاتی در دستور کار دولت قرار خواهد گرفت َباید سعی کنیم انشالله در شرایط جدید با بردباری و با متانت و امید به آینده گام های خوبی برداریم . اقتصاد ایران  به شدت نیاز به این دارد که انتظارات آینده مثبت شود و این اتفاق نخواهد افتاد مگر اینکه همگامی در مجموعه ارکان حکومت یعنی قوه مقننه ،قضاییه و دولت یعنی قوه مجریه اتفاق بیافتد تا بتوانیم بر مشکلات پیروز شویم.

این اصلاحاتی که آقای نوبخت دم از آن می زند شامل چه مواردی است و چه چیزهایی مد نظر است؟

من نمی دانم بهتر است از آقای نوبخت سوال شود ،به نظر هزینه های غیر ضرور است . ما در بودجه باید سعی کنیم هزینه های غیر ضرور را تا آنجا که امکان دارد کاهش دهیم و بهتر  است از خود مجلس شروع کنیم . اگر نگاه کنیم می بینیم سال هاست مجلس شورای اسلامی پروژه های نیمه کاره عمرانی دارد ،به نظر من پروژه های عمرانی کشور وقتی به ثبات می رسد که مجلس اول پروژه های خود را تمام کند و امیدوارم یک سال پول بگذارند و پروژه های مجلس برای همیشه تمام شود .من سال هاست می بینم علیرغم ساختمان های زیادی که مجلس در دوره شاه داشته و ساختمان مجلس سنای سابق بوده باز بودجه های عمرانی دارد .اگر امسال مجلس محترم از خودش شروع کند، خیلی می تواند جلوی پرت منابع را بگیرد . حتی مصلی تهران هم از پروژه هایی بود که بعد از انقلاب سال ها طول کشید .من امیدوار هستم که اینها حل شود چرا که در این صورت خیلی می تواند کمک کند به سر و سامان دادن به پروژه های عمرانی کشور.

مجموعه هایی داریم که خروجی چندانی برای کشور ندارند آیا دولت این شجاعت را دارد که بودجه این ها را اصلاح کند و یا نه فقط در حد شعارباقی خواهد ماند ؟

من اطلاع دقیقی ندارم ولی قطعا باید بودجه هر کجا که خروجی نداشته باشد، منطقی شود و بودجه های غیر ضروری آن حذف گردد .

مجبورم تکرار کنم َدر ادوار گذشته شاهد بودیم که همین مجموعه ها بودجه کلانی را گرفته اند آیا این بار دولت توان اصلاح بودجه این ها را دارد؟

شرایط کشور اقتضا می کند که این اتفاق بیافتد و جلوی پروژه های غیر ضرور و جلوی فعالیت های غیر ضرور دستگاه ها را بگیریم و کمک کنیم . حتی من اعتقاد دارم ما اگر بتوانیم به شدت جلوی ساخت و ساز دانشگاه ها را بگیریم و منابع به سمت آموزش و پرورش برود؛ خیلی بهتر است .چون واقعا آموزش و پرورش از جاهایی است که به منابع نیاز دارد خصوصا در بخش غیر پرسنلی ،در تکنولوژی آموزشی و تحولات در سیستم آموزشی .من امیدوارم ازمنابع غیر ضرور کاسته شود .

به نظر شما با کدام فرمان بودجه ای می توانیم از فشار های بیرونی و مشکلاتی که دولت در سال بعد خواهد داشت گذر کنیم ؟

ایران به شدت نیاز به انضباط اقتصادی دارد ،بانک مرکزی باید با استقلال تمام به حفظ ثبات پولی کشور تلاش کند و این وظیفه بانک مرکزی است .دولت هم باید انضباط مالی در سند بودجه اش که همکاری مجلس و خود دولت را می طلبد در دستور کار قرار دهد.همچنین محدود کردن دانشگاه های درجه ۵ و ۶ از جمله هزینه های غیر ضرور است که باید در دستور کار قرار گیرد و این منابع به سمت آموزش و پرورش برود.

فارغ از نگاه سیاسی استیضاح وزیر اقتصاد نسبت به عملکرد ایشان طی یک سال گذشته آیا وارد بود ،و آیا این استیضاح می تواند گره گشای مشکلات اقتصادی باشد ؟

چیزی که الان هم مجموعه حکومت و هم دولت و هم مجلس و هم قوه قضاییه باید به آن توجه کند، تغییر رویکرد اقتصاد ایران است ،این رویکرد اقتصادی اگر تغییر نکند اگر بهترین فرد را هم در راس وزارت اقتصاد قرار دهند هیچ کاری نمی تواند کند .بنابراین باید رویکرد اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران به سمت تحول و پیشرفت و تعامل با جهان در چارچوب منافع ملی حرکت کند.این بدین معنی است که اقتصاد ایران به شدت به اصلاحات اقتصادی نیاز دارد ،یعنی وقتی کشوری که به بیش از ۹۶ درصد ملت یارانه می دهد و نه تنها این یارانه هدفمند نشده بلکه پخش پول است، نیاز دارد که یک چنین تصمیمات شجاعانه ای گرفته شود .یا وقتی ما در ۵ سال گذشته مجموعا حداقل ۵۰ درصد تورم داشتیم ولی قیمت بنزین نسبت به قیمت های واقعی کاهش پیدا کرده .یعنی به نظر من قیمت بنزین نسبت به ۵ سال گذشته ۵۰ درصد پاین آمده ،در حالی که قیمت کرایه تاکسی و گوشت و مواد لبنی و حداقل حقوق بالارفته .این نشان می دهد که کشور به شدت نیاز به اصلاحات اقتصادی دارد و این اصلاحات و جراحی های اقتصادی قطعا خون دارد ،نمی شود مریضی را جراحی کرد و خون نداشته باشد،اقتصاد هم همین است .من مطمئن هستم اگر تحریم های ۱۳ آبان اتفاق بیافتد قطعا درآمد ارزی ما به شدت کاهش پیدا خواهد کرد،از این طرف مجلس و رادیو تلویزیون و برخی صاحبان قدرت دارند نا امیدی را به این اقتصاد پمپاژ می کنند .یعنی انتظارات نسبت به آینده را منفی می سازند که این خود خیلی خیلی اثر منفی را در ساختار اقتصاد ایران می گذارد .یعنی الان وارد تاکسی می شویم ،در بحث خانوادگی شرکت می کنیم و در عروسی و عزا می بینیم همه احساس شان این است که در آینده وضع بدتر خواهد شد و این یک سیگنال منفی است .من معتقدم جمهوری اسلامی ایران مثلا مقررات اف ای تی اف را می پذیرد ولی چه وقت ،زمان متغیر مهمی است .زمانی اف ای تی اف را می پذیرند که ما کلی هزینه داده ایم.عقلانی و منطقی این است که اگر ما می خواهیم سیستم بانکی ما با دنیا کار کند، قطعا باید مقررات اف ای تی اف را بپذیریم .بنابراین این تعامل با دنیا خیلی مهم است و در شرایط فعلی سیگنال می دهد و بر عکس ما هر چه سعی کنیم، جو را تند تر کنیم کار بدتر خواهد شد.الان مجلس چه برنامه ای دارد؟ کمیسیون اقتصادی و برنامه و بودجه مجلس چه طرحی برای مبارزه با شرایط فعلی دارد؟ قطعا با برخوردهای پوپولیستی نمی شود، کاری کرد. نیاز دارد که اتاق فکر دولت، اتاق فکر مجلس با استفاده از نظرات کارشناسی در چارچوب منافع ملی عمل کنند .ما اقتصاددان های درجه یک و فهیمی داریم که می توانند کمک کنند .اگر این نقدینگی که امروز حجم آن متاسفانه بالغ بر ۱۶۰۰ تریلیون تومان است به یکباره وارد فعالیت های سفته بازی در اقتصاد ایران شود که بخشی از آن شده، می تواند تبعات بسیار منفی را برای اقتصاد کشور داشته باشد و تورم فزاینده ای را می تواند به دنبال داشته باشد .با درایت می شود این سرعت نقدینگی را کاهش داد و با درایت می توان سیگنال های مثبت به اقتصاد ایران داد.

فارغ از اینکه این استیضاح وارد بود یا خیر نتایج مثبت و منفی این استیضاح در جامعه چیست،و در نهایت چه تفکر و رویکرد اقتصادی در حد کلان می تواند گره ای از مشکلات کشور باز کند؟

من نگران هستم که جای آقای کرباسیان فرد ضعیف تری بیاید , حالا حتی اگر آن فرد قوی هم باشد باید رویکرد عوض شود .رویکرد اقتصادی دولت نسبت به تحولات باید عوض شود.ما باید امروز مقررات اف ای تی اف را بپذیریم ،ما باید امروز اقتصاد را از گرو سیاست نجات دهیم ،سیاست بر اقتصاد ایران چنبره زده .امروز اگر تحولی در سیاست خارجی ما اتفاق نیاقتد امکان اینکه بر مشکلات فائق بیاییم، خیلی پایین است.بنابراین من فکر میکنم بهتر است این تعامل با جهان در دستور کار قرار داشته باشد و ما سعی کنیم امید را تزریق کنیم.آمریکا الان چگونه دارد لابی می کند و با تک تک شرکت های بزرگ دنیا صحیت می کند و با کشورها هماهنگ می کند تا دایره ارتباط با ما را تنگ تر کند.در دنیا ۹۰ درصد سیاست خارجی آمریکا و اسراییل با لابی گری انجام می گیرد .لابی گری با افراد ذینفوذ و موسسات عام المنفعه وموسسات پژوهشی و تحقیقاتی و نمایندگان پارلمان آن کشور ها .ما الان تقریبا لابی گری مان صفر است ،حتی کسی که در امریکا مقاله برای ایران می نویسد، مورد حمله تندروها قرار می گیرد.در اقلیت هایی که در اروپا و امریکا به سر می برند، ایرانی ها بالاترین درآمد سرانه را دارند و این نشان می دهد که از سواد و منزلت اجتماعی بالاتری بر خوردار هستند و این قابل تحسین است .من فکر می کنم ما می توانیم در این خصوص برخوردهای منطقی و خوبی را داشته باشیم ،به شرط اینکه رویکرد اقتصادی ما با دنیا عوض شود ،اگر رویکرد عوض نشود هیچ اتفاقی نمی افتد .نوک انتقاد من الان به شورای عالی امنیت ملی است ،چگونه شورای امینت ملی متوجه این داستان نیست .نکته جالب اینکه کشورهایی که بالاترین مراوده اقتصادی با ما را دارند و خیلی های شان با ما در منطقه هم پیمان هستند مثل عراق ،ترکیه ،سوریه وچین و روسیه اینها در واقع مقررات اف ای تی اف را پذیرفتند ،ما برای چی باید انقدر هزینه بدهیم .البته با پذیرفتن مقررات صرفا اف ای تی اف مشکل اقتصاد ایران حل نخواهد شد . ما باید با دنیا تعامل داشته باشیم و ارتباط مان را بیشتر کنیم ،خصوصا با اروپایی ها  و از آن طرف در داخل یک سلسله اصلاحات ساختاری به وجود بیاوریم .یعنی سیستم بانکداری ما به سمت شفافیت برود ،باید سیستم بانکی ما خودش را جمع و جور کند .بخشی از موسسات پولی ما پولشویی می کنند ،مقررات بانکی باید سخت تر شود و بانک ها فعالیت تجاری نکنند .اینها به دستورالعمل ها و تصمیمات بخردانه نیاز دارد .باید سعی کنیم اقتصاد ایران را از پوپولیست نجات دهیم .پوپولیست فقط در دولت احمدی نژاد نبوده و متاسفانه این وجود دارد .همه جای دنیا از بهترین نیرو های انسانی استفاده می کنند، ما سعی می کنیم بیشتر آدم های رده ۵ و ۶ را وارد خدمات دولتی کنیم .به جای اینکه آزمون بگذاریم و بهترین نیرو ها را وارد دولت کنیم .طبق برنامه ششم تبصره ۲۹ قرار بوده حقوق مدیران کل به بالا در سیستم باشد و مردم شفاف ببینند ،الان در افغانستان این را می بینند، یعنی اگر وارد سایت وزارت دارایی افغانستان شویم می بینیم این حقوق ها را .افغانستان به مراتب از ما شفاف تر است . دیروز مطلبی را دیدیم که خیلی نگران کننده بود و آن این بود که تجار افغانی می گویند ما نمی توانیم با سیستم بانکی ایران کار کنیم .من فکر می کنم به هر جهت باید آن رویکرد اقتصادی تغییر کند.

به هر حال استیضاح آخرین راه است و الان حدودا به فاصله دو هفته دو وزیر روحانی استیضاح شدند این نشانه چیست ؟

مجلس خواسته یک اعلام حضور بکند و بگوید که من اعتراضم را انجام دادم ،یعنی با توجه به گرانی ها کاری که از دست من بر می آمده؛ انجام دادم .کار مجلس این است که جلوی رانت ها را بگیرد و قوانین را اصلاح کند ،قانون شفافیت اقتصادی را تصویب کند و مصر باشد، اصلا این قانون سه فوریتی تصویب شود نه اینکه آن را به تعویق بیاندازد و مسکوت بگذارد .مجلس باید وظیفه اصلی خودش را انجام دهد. خوب این آقا یک سال بود که آمده بود آیا قرار بود فیل هوا کند .

آقای روحانی در جلسه استیضاح شرکت نکردند نه برای وزیر کار و نه برای آقای کرباسیان ،این عدم حضور رئیس جمهور در مجلس عزم استیضاح کنندگان را جزم تر نمی کند؟

نمی دانم ،اینها مسائل سیاسی است که من بلد نیستم و در تخصص من نیست .