تعیین سرنوشت برجام تا ۵ روز دیگر/شکست یا احیا؟

آرمان شرق-گروه بین الملل: روزنامه وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی به قلم لارنس نورمن از تشدید اختلافات ایالات متحده و ایران بر سر موضوعات کلیدی هسته‌ای، با نزدیک شدن به آنچه «ضرب‌الأجل توافق» خواند خبر داد و نوشت: دیپلمات ها نگرانند که بحران اوکراین می تواند اهرم فشار تهران را در مذاکرات برای بازگرداندن پیمان ۲۰۱۵ تقویت کند.

تشدید اختلافات و احتمال شکست مذاکرات وین

بنا به روایت اکوایران، خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال از وین گزارش داد: مقامات ایران و ایالات متحده وارد یک هفته مهم مذاکرات برای بازگرداندن توافق هسته ای ۲۰۱۵ می شوند، در حالی که علاوه بر اختلافات قابل توجه بر سر چندین موضوع کلیدی حل نشده باقی مانده است، نگرانی‌های جدیدی مبنی بر اینکه حمله روسیه به اوکراین می تواند مذاکرات را پیچیده کند.

خبر ناامیدکننده رسانه دولت از مذاکرات وین/ احتمالا توافقی در کار نخواهد بود!

ضایع کردن وزیر خارجه روسیه؛ لاوروف برای سالن خالی سخنرانی کرد+ فیلم

دیپلمات‌ها گفتند، علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، صبح دوشنبه با مواضعی وارد وین شد که می‌توان درباره دشواری تعامل با همتایان غربی‌‌اش مطمئن بود.

با ادامه گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران، دیپلمات‌های غربی هشدار داده‌اند که در صورت عدم حصول توافق در این هفته، مذاکرات ممکن است شکست بخورد.

مذاکرات برجامی وین
این هفته مشخص می‌شود، یا توافق داریم یا نه

یک مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده روز جمعه گفت که چند روز باقی مانده است تا اختلافات باقی مانده پایان یابد.

یک مقام یکی از کشورهای اروپایی در این مذاکرات روز دوشنبه گفت: «تصمیمات نهایی باید این هفته گرفته شود، یا توافق داریم یا نداریم. شرایط بحران بین‌المللی کنونی به معنای بسته شدن پنجره فرصت است.»

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز شنبه در توییتر نوشت: خطوط قرمز ما برای طرف‌های غربی روشن شده است. اگر اراده واقعی نشان دهند، آماده‌ایم تا فوراً یک معامله خوب را منعقد کنیم.»

اعلام آمادگی ایران برای مذاکره مستقیم و مشروط با آمریکا
۳+۱ اختلاف اصلی

مقامات آمریکایی و ایرانی می گویند که این اختلافات شامل دامنه کاهش تحریم های آمریکا، ادامه درخواست های ایران مبنی بر ارائه تضمین های قوی تر از سوی آمریکا برای عدم خروج مجدد از توافق و تلاش ایالات متحده برای اطمینان از انجام مبادله زندانیان در کنار بازگرداندن توافق هسته ای است.

این روزنامه مدعی است، مسئله دیگر و شاید سخت ترین مورد که اخیراً عنوان یک مانع ظاهر شده، تلاش ایران برای مختومه کردن تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد مواد هسته‌ای [ادعایی] یافت شده در ایران است.

تهران معتقد است غرب از این موضوع، به عنوان بهانه‌ای برای اعمال اهرم فشار بر ایران از طریق تلاش تهدید به صدور قطعنامه شورای حکام آژانس علیه ایران، سوء استفاده می‌کند.

موضوع مشابهی در سال ۲۰۱۵ قبل از اینکه ایالات متحده، ایران و دیگر قدرت های جهانی به توافقی دست یابند، مطرح شد. این پیمان محدودیت زمانی برای تحقیقات آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران در نظر گرفت. و این تحقیقات در دسامبر ۲۰۱۵ به پایان رسید که با واکنش منتقدان توافق سال ۲۰۱۵ مواجه شد.

به ادعای این گزارش، کشف مواد هسته‌ای ادعایی در سال ۲۰۱۹ موضوع را دوباره باز کرد. ایران [با توجه به خروج یکجانبه آمریکا از توافق] به سؤالات آژانس در مورد این مواد، از جمله اینکه از کجا آمده و چرا آنجا بوده، پاسخی نداده است. ایران سیگنال داده است که خواستار محدودیت دیگری در زمان تحقیقات است، اما برخی از مقامات غربی آن را غیرقابل قبول خواندند.

واشنگتن از سوی متحدان اروپایی و اسرائیل تحت فشار است تا در این موضوع سازش نکنند.

جنگ اوکراین، اهرم ایران را تقویت می‌کند

در میان دیپلمات‌ها نگرانی‌هایی وجود دارد که اختلاف نظر اروپا، واشنگتن و مسکو بر سر حمله روسیه به اوکراین می‌تواند اتحاد بین قدرت‌های مذاکره‌کننده با ایران را تضعیف کند. در کنار فرانسه، بریتانیا، آلمان و چین، روسیه نیز در مذاکرات شرکت می کند و با چین نقش مهمی در سوق دادن ایران به سوی توافق ایفا کرده است.

دیپلمات‌های غربی همچنین نگران هستند که تهران موضع خود را در یک لحظه حساس سخت‌تر کند.

بحران اوکراین قیمت نفت را برای اولین بار در هشت سال گذشته به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسانده است و فشار سیاسی بر رئیس جمهور بایدن را انباشته کرده است. یک توافق هسته ای در نهایت می تواند منجر به بازگشت بیش از یک میلیون بشکه نفت ایران به بازارهای جهانی شود و به طور بالقوه قیمت ها را کاهش دهد.

هنری روم، تحلیلگر خاورمیانه و متخصص ایران در گروه اوراسیا، یک شرکت مشاوره ریسک سیاسی، گفت: «جنگ احتمالاً به ایران دست قوی‌تری در مذاکرات می‌دهد و این خطر را افزایش می‌دهد که تهران بیش از حد از آن استفاده کند».

روز دوشنبه، مقامات روسیه نگرانی‌ها در مورد نسبت بحران اوکراین را که مذاکرات هسته‌ای را کم اهمیت جلوه دادند و میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد مسکو، گفت این وضعیت “هیچ ارتباطی با مذاکرات وین ندارد”.

توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ در پس‌زمینه الحاق کریمه به روسیه انجام شد که باعث شد غرب تحریم‌های قابل توجهی را علیه این کشور اعمال کند.

مذاکرات برجامی وین
سیاست مخاطره در پایان مذاکره

از سوی دیگر لارا روزن، خبرنگار آمریکایی در حساب کاربری ساب‌ستک خود -دیپلماتیک- در مطلبی با عنوان «”بازی با آتش”: سیاست مخاطره در پایان مذاکره» گزارش داد: درحالی‌که ایران می‌گوید به دنبال بهبود متن است و فرانسه می‌گوید که این توافق باید در این هفته نهایی شود، هنوز مشخص نیست که آیا مذاکره‌کننده ایران انعطاف‌پذیری لازم برای نهایی کردن توافق در روزهای پایانی را دارد یاخیر .

خانم روزن نوشت: درحالی‌که مذاکره کننده اصلی تهران پس از رایزنی با مقامات به وین بازگشت، ایران گفت که به دنبال بهبود پیش نویس سند در مورد احیای برجام است.

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز ۲۸ فوریه در کنفرانس خبری تهران گفت: «دستیابی به یک توافق خوب ممکن است… سه موضوع کلیدی هنوز حل نشده باقی مانده است».

سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: ما معتقدیم که برای حل مسائل باقیمانده در زمینه رفع تحریم‌ها، تضمین‌ها و ادعاهای سیاسی که علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای غیرنظامی ما مطرح شده است، به مسیری مناسب نیاز داریم.
بازی با آتش

درحالی‌که مذاکره‌کننده اصلی فرانسه آنچه «خواسته‌های بیش از حد ایران» خواند را «بازی با آتش» توصیف کرد، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه امروز گفت: «فوریت حیاتی برای پایان دادن به مذاکرات در این هفته وجود دارد».

فیلیپ اررا، مدیر سیاسی فرانسوی در ۲۷ فوریه در حالی که مذاکره کنندگان اروپایی برای از سرگیری مذاکرات نهایی به وین بازگشتند، نوشت: «تهران با آتش بازی می کند». او به یک عبارت فرانسوی استناد کرد با این مضمون که فرد باید بداند از چه نقطه‌ای جلوتر رفتن، زیاده روی است.

وی افزود: سه طرف اروپایی (E3) توافق (بریتانیا، فرانسه و آلمان) «می‌دانند ما در کجا ایستاده‌ایم».

یک مقام اروپایی روز شنبه (۲۶ فوریه) در مورد تلاش برای نهایی کردن مسائل باقی مانده گفت: «همه چیز بسیار دشوار است».

مذاکرات برجامی وین
یک هفته تا توافق

میخائیل اولیانوف، مذاکره کننده ارشد روسیه در وین، اواخر یکشنبه گفت که او معتقد است توافق در مورد احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) “تقریباً مطمئنا” تا زمانی که نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) هفته آینده (۷ مارس) در اینجا -وین- برگزار شود، نهایی خواهد شد.

دیروز او گفت که هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. اولیانوف دیروز پس از دیدار با علی باقری معاون وزیر امور خارجه ایران در توییتی نوشت: «کار فشرده‌ای برای پایان دادن به مذاکرات برای احیای برجام پیش روی دوش ما است».

مذاکره کنندگان غربی سیگنال داده اند که اگر نتوانند در این هفته به توافق برسند، احتمالا وین را ترک خواهند کرد.

مذاکرات برجامی وین
احتمال ترک مذاکرات در صورت عدم انعطاف‌پذیری

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه روز جمعه (۲۵ فوریه) گفت که خروج از مذاکرات «مسئله نمایشی» نخواهد بود. موضوع این است که آیا ما معتقدیم که یک توافق -در زمانی که برای نجات آن باقی مانده است- قابل دستیابی است یا نه.

بدون توافق بر سر احیای این پیمان، اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها احتمالاً در نشست هفته آینده شورای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست قطعنامه محکومیت خواهند داد.

علی واعظ، مدیر برنامه ایران در گروه بین المللی بحران گفت: در حالی که مذاکره‌کننده ایران با پیامی مبنی بر اینکه بسته کنونی هنوز به اندازه کافی خوب نیست، از ایران بازگشته است، آنچه هنوز مشخص نیست این است که آیا او انعطاف‌پذیری لازم برای بستن توافق در روزهای آینده را دارد یا خیر».

روزن در ادامه نوشت: واعظ که برای گفتگوها اینجا در وین است، به من گفت: «آنچه که مشخص نیست این است که آیا او انعطاف لازم برای مصالحه‌هایی که در واقع منجر به انعطاف طرف مقابل نیز می‌شود را دارد یا خیر»

واعظ پیش بینی کرد: «فکر می کنم در ۲۴ ساعت آینده کمی فشار و کشمکش وجود خواهد داشت. و حدس می‌زنم اگر تا عصر فردا مشخص شود که او از موضعش تکان نمی‌خورد، احتمالاً آمریکا و اروپایی‌ها اعلام خواهند کرد که مذاکره را ترک می‌کنند.»
واعظ گفت: «اما اگر او انعطاف‌پذیری نشان دهد، می‌توان مسائل باقی‌مانده را به دقت تنظیم کرد و تا پایان هفته به پایان رساند.»/ اقتصادنیوز