استاد ممتاز علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی: باید در مورد گفت‌وگوهای وین رئالیست باشیم

استاد ممتاز علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی گفت: ایران به دنبال توافقی موقت که طرف غربی مانند برجام با خیال آسوده هر وقت که مایل بود بدون پرداخت هیچ خسارتی زیرش بزند، نیست.

نادر انتصار در گفت‌وگو با ایلنا، در ارزیابی شرایط از سرگیری مذاکرات وین برای احیای برجام و در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه در آستانه نشست ۸ آذر در وین قرار داریم، مطرح کردن این موضوع از سوی طرف آمریکایی مبنی بر اینکه اگر دیپلماسی شکست بخورد از دیگر گزینه‌ها بهره خواهیم گرفت با چه هدفی صورت می‌گیرد و واشنگتن تا چه زمانی به اقدامات دیپلماتیک در رابطه با تهران زمان خواهد داد، گفت: این همان تهدیدی است که آمریکا سال‌ها است تکرار می‌کند یعنی از زمان قبل از برجام و بعد از برجام این تهدید آمریکا ادامه داشته است. آن‌چه آمریکا به عنوان «دیگر گزینه‌ها» به آن اشاره می‌کند، مخلوطی از ادامه فشار اقتصادی همراه با عملیات خرابکارانه و ترور دانشمندان و افراد کشوری و لشکری ایران است. تا زمانی که آمریکا خیال کند که با ادامه سیاست به اصطلاح «هویج و چماق» می‌تواند ایران را به طرف خود بکشد، به اقدامات دیپلماتیک در رابطه با تهران ادامه خواهد داد.

این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این سوال که دولت پیشین ایالات متحده ترامپ موفق به ایجاد اجماع علیه ایران نشد اما به نظر می‌رسد بایدن می‌تواند این اجماع را ایجاد کند، آیا در این صورت امکان استفاده از مکانیسم ماشه علیه ایران وجود دارد، گفت: بله، احتمال اینکه دولت بایدن بتواند موفق به ایجاد اجماع علیه ایران شود، وجود دارد. در این صورت اگر آمریکا که اکنون از برجام خارج شده است، دوباره به برجام برگردد، امکان استفاده از مکانیسم ماشه علیه ایران را دوباره به دست خواهد گرفت و در زمان لازم از آن استفاده خواهد کرد.

انتصار در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به خواست دولت برای حصول توافق در کمترین زمان و همچنین اراده طرف غربی برای دستیابی به نتیجه‌ای ملموس امکان توافقی موقت میان طرفین وجود دارد، گفت: ایران به دنبال توافقی موقت که طرف غربی مانند برجام با خیال آسوده هر وقت که مایل بود بدون پرداخت هیچ خسارتی زیرش بزند، نیست. به هر حال ایالات متحده توافق درازمدت را نیز نه می‌خواهد و نه می‌تواند ضمانت کند؛ چراکه یا کنگره آمریکا می‌تواند اجرای چنین توافقی را غیرممکن یا مشکل کند یا رئیس‌جمهور آینده آمریکا می‌تواند زیر چنین قراردادی بزند.

وی افزود: با وجود این، امکان توافقی موقت میان طرفین وجود دارد در صورتی که متن این توافق طوری نوشته شود که به محض تخلف از اجرای آن از سوی یکی از طرفین، طرف مقابل به راحتی و بدون خسارت بتواند از توافق بیرون بیاید. این کاری بود که در برجام آنطور که باید در نظر گرفته نشده بود و به طرف غربی به راحتی اجازه داد که بدون پرداخت هیچ خسارتی تعهدات خود را اجرا نکند.

این کارشناس روابط بین‌الملل تاکید کرد: من همواره از مذاکرات در اختلافات میان کشورها پشتیبانی می‌کنم ولی در مذاکرات باید رئالیست بود یعنی نه خوشبینی کاذب داشت و نه بدبین بود. به هر حال ما در مذاکرات شاهد نوسانات خواهیم بود و این به خودی خود دلیل شکست مذاکرات نخواهد بود.