شهروندان متساوی‌الحقوق در اندیشه طالقانی
آرمان شرق- بهترین امری که چگونگی دیگرپذیری در تفکر آیت‌الله طالقانی را نشان می‌دهد، تشکیل شورا در سنندج، مواجهه ایشان در مساله دستگیری فرزندان، نگاه ایشان به دکتر مصدق و توصیه او به مرحوم صدر حاج سیدجوادی درباره هم‌محله‌ای ارمنی ایشان است.
پس از پایان سخنان محمدمهدی جعفری، فیروزه صابر کنشگر اجتماعی به عنوان نخستین سخنران این نشست مجازی، به بحث تقابل «دیگرپذیری» با «دیگرستیزی» پرداخت. او «دیگرپذیری» را از جهت داشتن حقوق برابر، زندگی مسالمت‌آمیز نقطه مقابل «دیگرستیزی» به معنی حذف و تحقیر توصیف کرد و در این رابطه گفت: «به نظر می‌آید همان‌طورکه هایدگر گفته شناخت جهان از راه دیگران صورت می‌گیرد، انسان خود را در جمع می‌تواند کشف کند. باید توجه داشت که به رسمیت شناختن دیگری با صدایی متفاوت است، نه صدایی که در خدمت بازتولید خود باشد. اگرچه پذیرش اندیشه در باور آیت‌الله طالقانی بسیار مهم است لذا نیاز به راهبرد عملی هم دارد. این پذیرش فقط در کلام و اندیشه آقای طالقانی نبود، بلکه در عمل نیز تحقق پیدا کرد؛ به همین دلیل در هویت اجتماعی ایشان دیده می‌شد.
صابر در ادامه با ارجاع به تفسیر طالقانی از آیات قرآن و اهمیت مساله اختیار و آزادی از دیدگاه طالقانی، «قسط» را در منظومه فکری او، مهم‌ترین عامل تقویت‌کننده حفظ حقوق متساوی عنوان کرد و در ادامه گفت: «آیت‌الله طالقانی به ۳ عنصر «رهبران فکری»، «رهبران سیاسی» و «الناس» اشاره دارند که می‌توانند کنار هم رشد کنند. در این بین، «الناس» در مورد رشد خود مسوولیت دارد و نقش آگاهی‌بخشی آن بسیار مهم است.»
سخنران دیگر مراسم ابوطالب آدینه‌وند پژوهشگر و کنشگر مدنی، به بیان دغدغه‌هایی پیرامون «دیگرپذیری» در اندیشه طالقانی پرداخت و پس از مروری در تبار فکری آیت‌الله طالقانی به رویدادهای اول انقلاب اشاره کرد که طی آن گروهی به انحصارگرایی روی آوردند و مرحوم طالقانی در پاسخ به آسیب‌شناسی این پدیده، در سخنرانی‌های اواخر عمرش به مساله «تمرکززدایی از قدرت» می‌پردازد. آدینه‌وند ادامه داد: «رفتار طالقانی نشان‌دهنده نگرش ایشان در به رسمیت شناختن دیگری است. بیانات ایشان در سفر کوبا، ارایه راه‌حل تشکیل شورا برای مساله سنندج و برخورد ایشان در مساله دستگیری فرزندان خود به خوبی نشان‌دهنده این امر است. آیت‌الله طالقانی به یک سنت و معرفت بنیادی و رویکرد تساهل باور داشت که ورای کثرت‌گرایی است. ایشان به زنجیره وحی معتقد بود و کل این زنجیره در هستی را پذیرفته بود.»
این نشست مجازی در ادامه برای ساعاتی به صورت گفت و شنود میان مخاطبان و سخنرانان و میزبانان ادامه یافت که در این بخش هاشم آقاجری، استاد دانشگاه و ازجمله میزبانان این نشست، در توضیح تفاوت «تسامح و رواداری» با مساله «دیگرپذیری» تصریح کرد: «دیگرپذیری یعنی به رسمیت‌شناسی دیگری. در این بحث، دیگری خارج از مدار سلطه مطرح است که اشکال مختلفی دارد و یک شکل آن هویت ایدئولوژی است.» او با تاکید بر اینکه اهمیت درک مبانی شناسایی دیگری نزد آیت‌الله طالقانی گفت: «از منظر آیت‌الله طالقانی کرامت و برابری و وحدت آنتولوژی انسان مبنای این شناسایی است. در یک قرائت فرمالیستی از قرآن مومنان برابر مشرکان هستند اما در برداشت آیت‌الله طالقانی بحث دیگران است. از دید او به جای دوگانه مومن و مشرک، این تضاد سلطه‌گر و سلطه‌شده یا تضاد قدرت و آزادی است که دیگری را تعریف می‌کند.» او در ادامه با طرح این پرسش که آیا مساله «دیگری‌پذیری» با «لاادری‌گری» نسبتی دارد، گفت: «هرچند بحث در این رابطه، پاسخی مفصل دارد اما باید گفت در اندیشه آیت‌الله طالقانی این چنین نیست.»
در این بخش همچنین دکتر حسین رفیعی، استاد بازنشسته دانشگاه و کنشگر سیاسی در توضیحاتی گفت که بهترین امری که چگونگی دیگرپذیری در تفکر آیت‌الله طالقانی را نشان می‌دهد، تشکیل شورا در سنندج، مواجهه ایشان در مساله دستگیری فرزندان، نگاه ایشان به دکتر مصدق و توصیه او به مرحوم صدر حاج سیدجوادی درباره هم‌محله‌ای ارمنی ایشان است.»
در پایان نشست مجازی نیز محمدمهدی جعفری به جمع‌بندی مباحث مطرح‌شده پرداخت و بر ضرورت توجه به مساله «دیگرپذیری» در شرایط امروز کشور تاکید کرد./اعتماد
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰