پرونده هسته ای ایران:دام لندن و تل آویو برای بایدن

مسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آمریکا قرار است در جلسه آتی شورای حکام آژانس اتمی که در وین برگزار خواهد شد، حمایت دیگر کشورها برای انتقاد از ایران بابت تشدید برنامه هسته‌ایش را جلب کند.
پرونده هسته ای ایران: دام لندن و تل آویو برای بایدن در اجلاس آتی شورای حکام آژانس

شورای حکام آژانس روز دوشنبه هفته آینده (۱۳ الی ۱۷ سپتامبر) در وین تشکیل جلسه خواهد داد. تمرکز جلسه بر راستی آزمایی اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و اجرای سند برجام است. در نتیجه کشمکش های سیاسی میان ایران و غرب پیرامون پرونده هسته ای و نیز تعویق بیش از اندازه مذاکرات برجام، اکنون دورنمای صدور قطعنامه تنبیهی علیه کشورمان (احتمالا پیشنهادی توسط تروئیکا اروپایی) در شورای حکام واقعی تر از همیشه شده است. برخی از این مجادلات در مراتب ذیل خلاصه می شوند.

براساس قانون “اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران” (قانون) مصوب مجلس شورای اسلامی، ایران اجرای اقدامات داوطلبانه، آن گونه که در برجام آمده اند، را از ۵ اسفند ۱۳۹۹ متوقف خواهد کرد. صیانت از دستاوردهای هسته ای را تصویب کرد که به موجب آن ایران اجرای پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد. به موجب این اقدام، بازرسی های آژانس در ایران محدود خواهد شد.

آمریکا قرار است در جلسه آتی شورای حکام آژانس اتمی که در وین برگزار خواهد شد، حمایت دیگر کشورها برای انتقاد از ایران بابت تشدید برنامه هسته‌ایش را جلب کند. آمریکا به دنبال جلب حمایت کشورها برای انتقاد از ایران بر سر تشدید برنامه هسته‌ای‌اش در جلسه آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در گفت و گویی اختصاصی با شبکه ان. اچ. کی، هشدار داد که اگر ایران و قدرت های جهانی از جمله آمریکا درباره فعالیت هسته ای ایران به توافقی نرسند، جامعه بین المللی به خاطر پیشرفت هسته ای ایران با «شرایطی کاملا جدید» مواجه خواهد شد. گروسی با اشاره به هشدار ایران در زمینه کاهش جدی دسترسی آژانس برای انجام دادن بازرسی هایش در ایران در پی لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، گفت که این موضوع را «از همان ابتدا بستر جدی دانسته بود». او لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران را «شکستی جدی» برای جامعه بین المللی تلقی کرد.

نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، در نخستین دیدارش با جو بایدن راهبردی را برای مقابله با ایران ارائه کرد که به گفته مقامات اسرائیلی راهبرد «مرگ با هزار زخم» نامیده می‌شود. بنت به بایدن گفت که با بازگشت به توافق هسته ای ۲۰۱۵ (برجام) مخالف است. بنت از دو اظهار نظر بایدن بسیار خرسند شد. نخست اینکه، ایران در دوران ریاست جمهوری بایدن به تسلیحات هسته ای دست نخواهد یافت. دوم، اگر دیپلماسی با ایران شکست بخورد، بایدن آمادگی بررسی سایر گزینه ها را دارد – که این اظهارنظر بایدن بازتابی از درخواست بنت برای «نقشه B» است. بنت پس از دیدار با بایدن این دیدار را «ممتاز» توصیف کرد و گفت: «من رهبری را دیدم که اسرائیل را دوست دارد و به خوبی می داند که چه چیزی می خواهد و به نیازهای ما واقف است». بنت افزود: «ما زمان زیادی نداریم. مساله ایران فوری است و نمی‌توانیم درنگ کنیم.»

وزرای امور خارجه انگلیس، آلمان و فرانسه در بیانیه مشترکی اعلام کردند: ما قویاً از ایران می‌خواهیم که همه فعالیت‌های مغایر با برجام را فوراً متوقف کند و به مذاکرات وین بازگردد؛ با این نگرش که [مذاکرات] باید زودتر به نتیجه برسد. ما بارها تأکید کرده‌ایم که گذر زمان به‌نفع هیچ‌یک از طرف‌ها نیست.

پیشنهادهای عمل فوری:

دولت جمهوری اسلامی ایران با صدور بیانیه کوتاه حقوقی و مبتنی بر واقعیات و نه آمال و آرمان ها، بر پایبندی خود به اسناد بین المللی منع اشاعه من جمله NPT، موافقتنامه پادمان با آژانس و نیز سند برجام تاکید و اصرار ورزد، نسبت به اهداف قانون مصوب مجلس شورای اسلامی روشن گری کند و مسیر مذاکرات سازنده و جدی معطوف به عمل را هموار نشان دهد. ضمن تشکیل تیم های مجرب مذاکراتی متشکل از دیپلمات ها و کارشناسان با سابقه سیاسی، حقوقی و امنیتی و اعزام آنها به پایتخت های گروه ۱+۴، باب مذاکره دوجانبه را باز و نتایج برای جمعبندی و تصمیم گیری به تهران منعکس کند. همچنین می توان بصورت انفرادی از کشورهای مزبور دعوت کرد به تهران آیند و ضمن ادامه مذاکرات، یخ منجمد روابط دوگانه نیز آب شود.

در مورد ایالات متحده نیز باید از ظرفیت های سیاسی و دیپلماتیک ایرانی مستقر در نیویورک و واشنگتن و گفت و گوهای مجوز دار با متنفذین کنگره و سنا بصورت مستقیم بهره برد. این بار نباید این اجازه را به کشورهای اروپایی بویژه انگلیس و نیز رژیم غاصب اسرائیل داد تا با اراده اطلاعات غلط و جعلی به کاخ سفید، دموکرات ها را برای تقریر سناریو بدترین وضع موجود علیه تهران تشویق و تحریک کنند. مورد حمله به عراق که نتیجه خوراک دهی عامدانه غلط و ساختگی انگلیس و شخص تونی بلر به آمریکا و جورج بوش پسر بود به فاجعه ای منتج شد که هنوز ملت مسلمان عراق از آن رنج می برند. در گفت و گوهای موسوم به Back Channel Diplomacy با آمریکا باید به این کشور کمک کرد تا در دام ایران هراسی اروپایی ها و اسرائیلی ها نیفتد و عامل اجرا شدن اهداف لندن و تل آویو با هزینه جان و مال آمریکایی ها نشود.

و النهایه، با هدف عبور از بحران های قابل پیش بینی و شرایط خطیر و بسیار حساس منطقه ای و بین المللی کنونی، وزیر محترم امور خارجه کشورمان دست یاری به سوی تمامی ظرفیت های سیاسی و حقوقی و افراد مجرب وزارت امور خارجه دراز کند و حرفه دیپلماسی را فدای ایدئولوژی و تسویه حساب های قدیمی نکند، افراد خبره و با تجربه مذاکرات بین المللی و مسلط به زبان عمومی و فنی مذاکراتی را شناسایی و معرفی کند، از طرح برخی مطالب حساس که موجب سوءبرداشت آژانس و جامعه بین المللی می شود خودداری کند و در عمل سیاست دوستی و ارتقاء روابط با همسایگان حوزه خلیج فارس را در پیش بگیرد و به معنای واقعی “در جای خود بایستد”.