خطر:فاصله اساسی و روزافزون مردم و مسوولان

کاهش بی‌سابقه مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰ علل و دلایل متعدد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی دارد که ضروری است به وسیله گروهی از محققان جامعه‌شناس مورد بررسی دقیق علمی قرار گیرد و آثار و عوارض حتمی‌اش محاسبه شوند. البته از هم‌اکنون اکسیر معجزه‌گر تبلیغات به‌کار گرفته شده است تا این آسیب جدی و پردامنه را به وسیله لباس فاخر حماسه بپوشانند و خیال خود و تصمیم‌گیران را راحت کنند. همین‌جا باید از عادت همیشگی و دم‌دستی و مسلط تبلیغات که چون خوره به جان‌مان افتاده است ابراز تنفر کنیم و چه بسا اگر این ابزار غفلت‌ساز در دسترس نبود بسیاری از بیماری‌ها دیده می‌شدند و راهی برای درمان‌شان پیدا می‌کردیم. اگر کسی منکر سقوط مشارکت مردم باشد و ۴۲درصد رای‌دهندگان را قابل قبول بداند باید توجهش را به درصد مشارکت شهروندان پایتخت جلب کرد که تا ۲۶درصد نزول کرده و نشانه‌های وخیم‌تری از اوضاع را نشان می‌دهد. جامعه‌شناسان و خصوصا سیاسیون بهتر می‌دانند که تهران‌نشینان و اهالی شهر‌های بزرگ و مراکز استان‌ها به دلایل کاملا طبیعی و دسترسی بیشترشان به اطلاعات عمومی و لمس دقیق‌تر ضربان امور کشور مسائل و معضلات و نواقص و ناکارآمدی‌ها را زودتر درک می‌کنند و تجربه نشان داده است که معدل قضاوت پایتخت‌نشینان به سرعت به شهرها و حتی روستاها سرایت می‌کند، چه‌بسا اگر یک ماه یا یک‌سال دیگر با همین شرایط انتخاباتی برگزار شود آمار رای دادن مردم در دورترین نقاط کشور شبیه رای تهرانی‌ها شود. موضوع کرونا را هم نباید چندان در کاهش معنا‌دار مشارکت دخالت داد، چراکه عدد بی‌سابقه و آژیرگونه ۴ میلیون رای باطله نشان می‌دهد که همه آنها با مراجعه به مراکز رای‌گیری هر انگیزه‌ای داشته‌اند کرونا جلو‌دار آنها نبوده است وموارد دیگر از جمله کثرت مسافرت‌ها و برگزاری انواع مراسم توسط مردم با وجود هشدارهای مکرر مسوولان هم بیانگر آن است که شیوع بیماری مردم ما را از امور روزانه‌شان بازنمی‌دارد. می‌توان انواع علل نارضایتی کثیری از مردم و بدتر از آن ناامیدی شهروندان را دید و بر آنها انگشت گذاشت ولی به نظر نگارنده بر فراز همه عوامل دلسردکننده چیزی وجود دارد که در مقابل علل منفی دیگر اصل است و بقیه یا فرع بر آنند یا ریشه در آن موضوع دارند.

آری قطعا مشکلات اقتصادی و تنگنای معیشت بر فاصله مردم با ساختار سیاسی افزوده است، ایجاد انواع تنگناهای اجتماعی و سختگیری‌های بی‌جا خصوصا نسبت به جوانان، اختلاس‌ها و فسادهای گسترده اقتصادی و تنش‌های متوالی با کشورهای دور و نزدیک آرامش را از مردم می‌ستاند، ناراحت‌شان می‌کند و گاهی کار به عصبانیت عمومی کشیده می‌شود ولی اغلب اینها قبلا هم بوده‌اند چرا حالا در این انتخابات اکثریتی از مردم به سخن آمدند و با زبان روز دنیا با تصمیم‌گیران اصلی سخن درشت گفتند؟ علت اصلی را باید در فاصله اساسی و روزافزون مردم و مسوولان جست‌وجو کرد، مردم می‌توانند همه موارد پیش گفته را به طریقی برای خود توجیه کنند؛ تحریم‌ها را ببینند، دشمنی‌ها را لحاظ کنند، عوامل طبیعی از جمله سیل و زلزله و خشکسالی را در نقصان خدمات مسوولان دخالت دهند ولی شهروندانی که همه اینها را می‌بینند عقل دارند و شاکله رفتار مسوولان را مرتبا مورد ارزیابی قرار می‌دهند. آنها با درایت تمام دیگر برای هیچ شعار مردم‌نوازانه تره خرد نمی‌کنند و خوب می‌فهمند که به مقام رعیت پایین آورده شده‌اند. آنها در روح رفتار مسوولان تغییرات غیر‌مردمی و اشرافی و جدایی و اربابی می‌بینند. این از همه مشکلات و نواقص و ناکارآمدی‌ها مخرب‌تر و نافذتر است. یک نماینده مجلس روز روشن به جوان سرباز مردم سیلی می‌زند و بعدا طلبکار هم می‌شود، آن بازپرس با آن سرباز دیگر آن‌گونه درشتی می‌کند و هیچ اتفاقی نمی‌افتد، وزیر مملکت جلوی ده‌ها دوربین به آن بیمار رنجور می‌گوید بمال، بیشتر بمال خوب می‌شود! هواپیما ساقط می‌شود ولی هیچ مسوولی نمی‌آید جلوی دوربین سر به‌ زیر و گریان، عذر بخواهد و استعفا دهد، ناآرامی‌های ۹۸ و ۹۶ پر از خشونت روی می‌دهند و همه قبول می‌کنند که گرانی بنزین بد، بلکه افتضاح مدیریت شد ولی توی سر آن جوان نگون‌بخت می‌زنند که با تاثیر یا بی‌تاثیر از تحریکات بیگانگان بیرون آمده و شعاری به ناروا داده است. تقریبا همه آقازادگان و کس و کار مسوولان در خارج خصوصا و اتفاقا در امریکا تشریف دارند و اختصاص به چپ و راست هم ندارد با این حال شعار مرگ بر امریکا از گوش مردم نمی‌افتد! از همه مهم‌تر و اساسی‌تر در انتخابات هر روز دایره انتخاب مردم را تنگ‌تر می‌کنیم و اصلا به روی خود نمی‌آوریم که این توهین آشکار و تعرض به حقوق اساسی یک ملت است و… آقا راست و حسینی ما کرامت و عقل و شعور و شخصیت مردم را از همه سو مورد هجوم قرار داده‌ایم. آن حفظ جناحی که قرآن می‌گوید در کدام یک از رفتار مسوولان پیداست؟ آقای همتی در مناظره راست گفت که مردم در عسرتند و ما در تلویزیون حاضر می‌شویم و خنده ملیح تحویل‌شان می‌دهیم! آقایی که در استخدام‌های عجیب و گسترده در مرکز پژوهش‌های مجلس مورد اعتراض جدی همکارانش قرار گرفته در تلویزیون از مبارزه با رانت داد سخن می‌دهد… با این اوصاف و انواع افتضاحات والله مردم ما نجابت را به حد اعلی رسانده‌اند و نه در شعار که در عمل باید جلوی‌شان خم شد و هزاربار از آنها عذر خواست.
منبع:شرق/جعفر گلابی