سیاست های گروه‌های ۴ گانه اصلاح‌طلب در انتخابات ۱۴۰۰

اصلاح‌طلبان در مواجهه با انتخابات ۱۴۰۰ چهار دسته شدند؛ یکی تحریم کرد؛ دیگری مشارکت فعال کرد، بخشی از رئیسی حمایت کردند و بخش دیگر هم تنها از شورای نگهبان انتقاد کرد.

بعد از اینکه شورای نگهبان اعلام کرد در سفره اصلاح طلبان، جز عبدالناصر همتی و محسن مهرعلیزاده، گزینه دیگری باقی نمانده است، اصلاح طلبان به تکاپو افتادند تا نامزد مورد نظر خود را انتخاب کنند. در میان نامزدها، همتی مقبولیت بیشتری داشت، اما بسیاری اصلاح‌طلبان حاضر به حمایت از او نشدند.

اعضای ستاد عبدالناصر همتی معتقد بودند اگر اصلاح طلبان در روز‌های آخر پای کار بیایند، انتخابات با حضور همتی و رئیسی به دور دوم می‌رود و آنها خواهند توانست در دور دوم حمایت عمومی مردم و احزاب اصلاح‌طلب را به دست بیاورند و موجی ایجاد کنند که پیروزی همتی ختم خواهد شد. آرای مردم اما چیز دیگری گفت و کار در دور اول تمام شد.

عبور از مناسک

دسته‌ای از اصلاح طلبان، معتقد بودند اصلاح طلبان فقط از طریق صندوق رای می‌توانند در حاکمیت حضور داشته باشند و با مردم سخن بگویند. در این میان احزابی مثل نهضت آزادی به صراحت از «مناسک انتخابات» سخن گفت و تاکید کردند که بعد از ردصلاحیت‌های گسترده، تمایلی ندارند در این مناسک شرکت کند. برخی از احزاب و شخصیت‌های دیگر نیز، مثل مصطفی تاجزاده، در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نکردند.

نداشتن نامزد

به گزارش رویداد۲۴ بعضی احزاب و گروه‌های میانه‌رو اصلاح‌طلب نیز بعد از رد صلاحیت گسترده نامزدها، نامزدی برای معرفی نداشتند. تفاوت این گروه با گروه اول این بود که دسته دوم، بیانیه‌ای علیه رد صلاحیت‌ها منتشر نکردند و اتفاقا مردم را به حضور در انتخابات دعوت کردند. مردمسالاری با مصطفی کواکبیان را شاید بتوان یکی از نمونه‌های این احزاب برشمرد، اما مهمترین نمونه آن، حزب اعتدال و توسعه بود که بعد از نقد صریح همتی علیه روحانی در جریان مناظره ها، اعلام کرد نامزدی در این دوره از انتخابات ندارد.

تفاوت گفتمانی

گروهی از اصلاح طلبان نیز با وجود اینکه به حضور در پای صندوق‌های رای اصرار داشتند، به خاطر باورهای برابری‌خواهانه، نمی‌خواستند از یک گزینه سوپرلیبرال دفاع کنند. حال با گذشت انتخابات، حتما اصلاح طلبان به صورت عام و نهاد جبهه‌اصلاح طلبان یا ناسا به صورت خاص، دچار تغییراتی خواهد شد. در هفته آخر، اختلاف میان اعضای این نهاد به جد دیده می‌شد. به صورت کلی، چهار دیدگاه نسبت به انتخابات میان اصلاح طلبان وجود داشت.

باید مدتی بگذرد تا تصمیم اصلاح طلبان برای تداوم کنشگری ادامه بیاید. اما با توجه به سابقه ابراهیم رئیسی و مدیریت همه‌جانبه اصولگرایان، به نظر می‌رسد نیرو‌های رادیکال‌تر این جریان تحت فشار‌ بیشتری قرار بگیرند. به خصوص اینکه در دو شب آخر، نیرو‌های میانه‌رو حامی همتی، تلاش زیادی داشتند که نیرو‌های تحریمی را زیر فشار قرار دهند تا اظهار نظر رسمی از آن‌ها منتشر شود. توییت‌های تندی که علیه محسن میردامادی و آذر منصوری بعد از اعلام عدم معرفی نامزد از سوی نهاد اجماع‌ساز منتشر شد، از جمله رفتار‌هایی بود که از سوی فعالان سیاسی، گرا دادن به نیرو‌های امنیتی تعبیر شد.