پیش بینی دلار در سال ۱۴۰۰ :ماموریتی غیر ممکن !

پیش بینی دلار آمریکا در سال ۱۴۰۰ شمسی که آخرین سال قرن پر فراز و نشیب چهاردهم هجری شمسی است، در صدر پر جست و جوترین کلید واژه های ایرانیان در موتورهای جست و جو قرار دارد.

پیش بینی قیمت دلار آمریکا در سال ۱۴۰۰ شمسی که آخرین سال قرن پر فراز و نشیب چهاردهم هجری شمسی است، در صدر پر جست و جوترین کلید واژه های ایرانیان در موتورهای جست و جو قرار دارد. قیمت دلار و قیمت طلا و قیمت خرید مسکن، معمولا از مهم ترین موضوعاتی است که در پایان هر سال، ایرانیان به دنبال تحلیل ها و ارزیابی ها درباره آن هستند و گاها برای رسیدن به تحلیل هایی از طالع بینی و فال و تقویم قمر در عقرب نیز بهره میگیرند.

البته وضعیت عدم ثبات در اقتصاد سیاسی کشور به گونه ای است که بسیاری از تحلیل ها، نادرست از آب در آمده و قابل اتکا نیست. کمتر کسی گمان میکرد که از سال ۱۳۹۷ تا اواسط سال جهش تولید، قیمت دلار از حوالی ۳۰۰۰ تومان به کانال ۳۵۰۰۰ تومان وارد شود و بیش از ۱۰۰۰ درصد رشد را در کمتر از ۲۴ ماه تجربه کند که در ده دولت بعد از انقلاب بی سابقه بود.

در تاریخ پر فراز و نشیب دلار در بعد از انقلاب اسلامی، هیچ گاه دلار آمریکا حتی در زمان جنگ هشت ساله تحمیلی که طولانی ترین نبرد قرن بیستم اعلام شد، دلار رشد ۱۰ برابری را در کمتر از ۳ سال تجربه نکرده بود. این رشد عجیب و غریب، طوفانی در اقتصاد کشور به راه انداخت به گونه ای که بعضی کالا ها را با قیمت های غیر قابل تصور همراه کرد. گوشت کیلویی ۱۰۰ هزار تومانی و مرغ کیلویی ۳۵۰۰۰ تومانی و پراید بالای ۱۱۰ میلیون تومان و سکه بالای ۱۶ میلیون تومان!

اگر این قیمت ها در دهه نخست ایران عصر ۱۴۰۰ شمسی شکسته شود، تبدیل به بخشی از تیکه های ادبیات گفتاری ایرانیان در سال های آینده خواهند شد. تیکه هایی که روایت گر اوج وخامت اوضاع اقتصادی کشور در اوج تحریم های ظالمانه رهبران کاخ سفید در برابر ایران است. در نیمه دوم سال ۹۹، مسکن و طلا با ارز بالای ۲۸ هزار تومان در حال معامله شدن بود اما بورس با قیمت های دلار کمتر از ۱۵ هزار تومان! به نظر می رسد عقب ماندگی بورس که همواره با تاخیر نسبت به رشد دلار، واکنش نشان داده است، تا حدی در نیمه اول سال ۱۴۰۰ جبران شود.
تکنیکال دلار : حرکت به سمت ۵۰ هزار تومان

نکته قابل توجه اینست که در نمودار اکثر نمادهای بورسی و دلار ، شاهد تشکیل واگرایی شدید و شکست خط روند نزولی هستیم و فاصله‌ها با حد ضرر بسیار کم شده یعنی معامله‌گران می‌توانند با قدرت بیشتری خرید کنند. در مجموع ریسک سرمایه‌گذاری بسیار پایین آمده است و این خبر خوبی برای خریداران سهام در سال ۱۴۰۰ است.

تکنیکال دلار : حرکت به سمت ۵۰ هزار تومان

تکنیکال دلار آمریکا را در روزهای پایانی سال ۹۹ در عکس بالا شاهد هستید. منحنی قیمت دلار آمریکا در یک کانال صعودی در حال حرکت است. مرتب در داخل کانال، کف و سقف هایی را دیده است که با اعداد ۱ تا ۴ نشان دادیم. جای شگفتی نیست که سقف بعدی این کانال چند ساله دلار آمریکا همانطور که در دایزه قرمز رنگ نشان داده ایم، سقف دیگر کانال یعنی عدد ۵ باشد که دلار در این نقطه روی ۵۰ هزار و ۵۰۰ تومان قرار میگیرد. دلار با اندکی کش و قوس آماده عبور از اهداف ۳۵ هزار و ۴۰ هزار تومان و لمس ۵۰ هزار تومان به شرط عدم نفوذ به زیر ۲۱ هزار تومان است.

منحنی دلار آمریکا از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱

منحنی دلار آمریکا از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱ را در عکس بالا مشاهده می کنید. دلار همواره روند صعودی در یک کانال بلند مدت داشته است و به نظر می رسد همانطور که در عکس قبلی دیدیم، رشد بالای ۴۰ هزار تومانی برای آن، متصور است.

به گزارش اقتصاد شهروند ، دلار آمریکا در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹ شمسی در حالی بالای ۲۵ هزار تومان جا خوش کرده است که بازار سرمایه کشور هیچ تناسبی با این عدد ندارد. بسیاری از سهام بورس ایران که با دلار زیر ۴۰۰۰ تومان و زیر ۱۰ هزار تومان ساخته و مشغول به فعالیت هستند، واکنشی به دلار بالای ۲۵۰۰۰ تومان روزهای پایانی اسفند نشان نمی دهند و با وجود تورم چند صد درصدی در بها کالا و خدمات در سال ۹۹، همچنان با استراتژی ریزش دستوری و سرکوب قیمتی بورس، در صف های فروش میلیونی قفل شده اند.

شاخص کلف بورس ایران در اسفند ۹۹

اقتصاد دستوری سبب شده که نه قیمت دلار نه قیمت سهام نه قیمت طلا و نه بسیاری از کالاها و خدمات کشور، شفافیت قیمتی نداشته باشد و این اوضاع را برای سرمایه گذار و کارآفرین داخلی و جذب سرمایه خارجی بسیار دشوار می کند. البته امیدواریم عرضه خودرو در بورس کالا و ثبات اقتصادی و سیاستگذاری در کشور در سال ۱۴۰۰ تا حدودی از بروز نوسانات بزرگ در این سال جلوگیری کند.

وقتی چشم انداز سیاسی و اقتصادی کشور و دورنمای سرمایه گذاری در آن، غیر شفاف و گنگ باشد، سرمایه تمایلی به اشتغال زایی ندارد و به دنبال راهکارهایی برای عدم ورود به اقتصاد و پیدا کردن محفل هایی برای سودآوری کم دردسر است که دلالی و اوراق بهادار دولتی با سود ثابت، از گزینه های پیش رو است.

بنابراین، تععجب آور نیست که در نزد بسیاری از تحلیلگران، به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ و دورنمای نامشخص پیوستن ایران به اف ای تی اف و لغو تحریم ها در دولت جو بایدن، آینده دلار در سال ۱۴۰۰ بسیار سخت و تقریبا ناممکن است.
پیش بینی دلار و روز ۱۷ فروردین ۱۴۰۰

مجمع تشخیص مصلحت نظام در ۱۷ فروردین ۱۴۰۰ شمسی احتمالا روی تراژدی اف ای تی اف به جمع بندی برسد. اگر اف ای تی اف تصویب شود و ایران به این کنوانسیون مالی بین المللی بپیوندد، بخشی از مشکلات پیش روی اقتصاد ایران کاهش خواهد یافت. اما مساله مهم اقتصاد ایران، صرفا اف ای تی اف نیست و لغو تحریم ها و جذب سرمایه خارجی با شفافیت مالی و روشن شدن دورنمای سیاسی و سیاست گذاری کشور، بخش دیگری از این ماجراست.

معاون اداره عملیات بازار بانک مرکزی در ۱۱ اسفند ۹۹ گفته بود که اگر ایران بتواند در سال ۱۴۰۰ شمسی روزانه ۲ یلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت در روز بفروشد دلار در سال ۱۴۰۰ به حوالی ۱۵۰۰۰ تومان بازخواهد گشت. عددی که حسن روحانی نیز در نیمه دوم زمستان ۹۹ بر تحقق آن تاکید کرده بود و با انتقادات بسیاری از سوی مجلس نیز همراه شد. اصلاحیه بودجه کل کشور در سال ۱۴۰۰ شمسی نشان می دهد که مجلس تحقق فروش ۲٫۵ میلیون بشکه نفت را دور از انتظار تشخیص داده است.
اما و اگرهای فروش ۲٫۵ میلیون بشکه نفت در روز

به گزارش اقتصاد شهروند ، این موضوع فروش نفت و قیمت دلار بیان گر این واقعیت است که اگر ایران به هر دلیلی موفق به فروش نفت ۲٫۵ میلیون بشکه ای ر سال ۱۴۰۰ نشود، قیمت دلار بالای ۲۵۰۰۰ تومان تثبیت خواهد شد و طبق تکنیکالش، به سمت فتح قله تاریخی ۳۵۰۰۰ تومان و عبور از آن حرکت خواهد کرد.

نمودار تکنیکال دلار آمریکا از زمانی که در شهریور سال ۱۳۹۷ به سمت ۱۹ هزار تومان رفت، مبین این واقعیت بود که روند دلار در کانال صعودی بلند مدت قرار دارد و دلار ۵۰ هزار تومانی نیز دور از انتظار نیست! عددی که اگر در سال ۱۳۹۶ به مردم گفته می شد، غیر قابل باور بود. اما امروزه پیش بینی دلار ۵۰ هزار تومانی در آینده نه چندان دور، غیر قابل تصور و غیر ممکن تلقی نمی شود.

نه ارزان شدن زیاد دلار آمریکا و نه گران شدن عجیب اما، دردی از اقتصاد ایران دوا نخواهد کرد. اگر چه گفته شده که دولت برای کسری بودجه، دلار و سهام را بالا پایین می کند، اما در بلند مدت، همین موضوع. نوک پیکان انتقادها را روانه دولت خواهد کرد و مشکلات اقتصادی را باز بیشتر می کند. دلار خیلی ارزان به معنی سرعت بخشیدن به خروج سرمایه از ایران است. دلار خیلی گران نیز واردات را مشکل می کند و تورم و بحران های شدیدی را فرا روی اقتصاد و جامعه قرار می دهد.

در اقتصاد ایران در سال آینده، تحریم و اف ای تی اف و سکان دار پاستور، نقش اساسی بازی می کنند. از شهریور ۱۴۰۰ شمسی به بعد قرار است ارز ۴۲۰۰ تومانی که از دیدگاه برخی منتقدان دولت، بخشی از مصیبت های اقتصاد غیر شفاف ایران را نمایندگی می کند، حذف شود. یعنی از مهر ۱۴۰۰، قیمت کالاهای اساسی با ارز ۱۷۵۰۰ تومان محاسبه می شود که خود سیگنال افزایش قیمت کالا و خدمات از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ است. همین موضوع محرک افزایش قیمت ارز در صورت برقرار بودن تحریم و مشکلات آزادسازی منابع ارزی ایران در خارج از کشور است.

همانطور که معاون اداره عملیات بازار بانک مرکزی در اسفند ۹۹ گفته است، وضعیت اقتصادی کشور در سال ۱۴۰۰ در وضعیت عدم قطعیت و نا اطمینانی قرار دارد و او به فعالان اقتصادی و کارآفرینی توصیه کرده است به دلیل وضعیت خاص اقتصاد کشور در این سال بهتر است با این افق نامشخص و مجهول، فعالیتی را در دستور کار خود قرار ندهند! توصیه صادقانه و تاسف آور برای اقتصاد کشوری که در دهه پنجم انقلاب قرار دارد.
حرف آخر ؛ خوشبینانه ترین و بدبینانه ترین حالت ممکن برای قیمت دلار

قیمت دلار در سال ۱۴۰۰ شمسی به میزان فروش نفت، الحاق ایران به اف ای تی اف و لغو تحریم ها و آزادسازی منابع ارزی کشور و نوع سیاست گذاری دولتی که از ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ شمسی سکان را در دست میگیرد و باید با مجلس انقلابی یازدهم همراه شود، بستگی دارد. در خوش بینانه ترین حالت، قیمت دلار در سال ۱۴۰۰ زیر ۱۵۰۰۰ تومان نخواهد بود. در بدبینانه ترین حالت نیز پیش بینی می شود که دلار آمریکا در سال اینده ، متغیرات بنیادی قوی برای تثبیت بالای ۴۰ هزار تومان نداشته باشد.

لذا دلار سال آینده را می توان در محدوده ۲۰ هزار تومان و ۳۵ هزار تومان تصور کرد. با این حال، همچنان سرمایه گذاری روی دلار به نسبت جذابیت های بازارهای موازی مثل قیمت سرکوب شده سهام، گزینه جذابی برای سرمایه گذاری بلند مدت نیست. با توجه به اینکه رمزارزها و سهام بورس ایران، احتمالا در سال ۱۴۰۰ با رشد قیمتی همراه شود، همچنان این کالاهای غیرملموس بهتر است برای سرمایه گذاران آگاه، بخشی از پرتفو بلند مدتی را تشکیل دهد.
منتظر کاهش قیمت ارز در ۱۴۰۰ نباشید
رییس سابق کانون صرافان ایران می‌گوید گرانفروشی با تورم متفاوت است این امکان دارد در سال جدید قیمت‌ها پائین بیاید، در صورت رفع همه شرور از جمله تحریم‌های ظالمانه و بیماری واگیر دار کرونا، امکان دور از ذهنی نیست، ولی به شرطی که همراه باشد با پائین آوردن نرخ تورم و بهره و بیکاری وگر نه اگر به ضرب تزریق ارز‌های آزاد شده بخواهند بازار را آرام کنند کار صحیح و پایداری نخواهد بود.
بازار ارز مانند سایر بازار‌ها روز‌های پرنوسانی را در سال جاری پشت سر گذاشت و با وجود وعده‌های مختلف بر سر پایین آمدن نرخ، اما بازار ارز با سقف مقاومتی ۲۵ هزارتومان در دلار سال ۹۹ را به پایان می‌برد. با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در ایران و همچنین احتمال احیای برجام و لغو تحریم‌ها در ماه‌های آینده، چشم انداز بازار ارز در سال آینده چه خواهد بود. در این باره با اصغر سمیعی، رییس سابق کانون صرافان ایران گفتگو کردیم.

انتخابات ریاست جمهوری در ایران و احتمال لغو تحریم‌های غرب چه تاثیری بر بازار ارز در ۱۴۰۰ خواهد داشت؟

اینکه تغییر یک رئیس جمهور در آمریکا یا ایران و حتی تغییر سیاست‌های آمریکا تا چه اندازه بر اقتصاد ما اثر گذار باشد، مثل این است که ما بگوییم مثلاً افزودن یا عدم افزودن زعفران به فلان غذا چقدر روی طعم و خاصیت آن اثر دارد، برای تهیه یک غذای خوشمزه و مطبوع، مهم یک آشپز ماهر است و مواد اولیه خوب و سالم، و بعد هم البته اگه بشود زعفران مرغوبی هم بدان اضافه کرد آنگاه بسیار عالی‌تر می‌شود وگرنه اگر مواد اولیه نامرغوب باشد و آشپز هم ناشی باشد، بودن یا نبودن زعفران، اثر جدی بر روی این غذا ندارد، البته شاید برخی از مشتریان همین که احساس کنند مقداری زعفران قرار است به این غذا فروشی برسد به خیال خوردن یک غذای عالی درب آن غذا فروشی صف ببندند و حتی ممکن است نرخ آن غذا هم در بورس بالا برود، ولی بعد از مدتی کوتاه همین که معلوم شد غذا همان غذای قبلی است و زعفران اثری نداشته، مشتریان هم پراکنده می‌شوند و قیمت‌ها هم به سطح قبلی و حتی بدتر از قبل باز می‌گردد. البته اکنون که آمدن یک رئیس جمهور جدید، در آمریکا باعث شده که به درست یا غلط، یک جو روانی مساعدی در کشور ما هم ایجاد شود، اگر مسئولین اقتصادی بتوانند سوار این موج شده و به جای دادن شعار‌های غیرواقعی در جلب اعتماد عمومی کوشش کنند و با واقعی و واحد کردن نرخ ارز و جلوگیری از نوسانات و تلاطمات باعث ایجاد ثبات نسبی در بازار ارز شوند اقدامی مبارک خواهد بود و می‌تواند کاری بسیار صحیح برآورد شود و گرنه اگر مسیر همان مسیر قبلی باشد، یعنی نرخ تورم بالا و نرخ بهره بالا و نرخ بیکاری بالا و سیاست‌های غلط مثل چند نرخی بودن ارز، و فروش ارز ارزان به بهانه‌های مختلف و ایجاد رانت و فساد در بازار ارز، آش همان آش قبلی خواهد بود و تغییر جدی نخواهیم دید.

تبعات مخرب سرکوب قیمت ارز

بازار ارز با توجه به رویه صعودی که در دو سال اخیر داشته آیا گرایش به سمت کاهش قیمت خواهد داشت؟

از مهمترین عوامل بالا رفتن نرخ ارز می‌شود به دو تا عامل اشاره کرد که اولین عامل بالا بودن نرخ تورم و بالا بودن حجم نقدینگی و دومی که از اولی مهمتر است کاهش اعتماد عمومی به پول ملی است.

بزرگ‌ترین خطا در سیاست‌های اقتصادی کشور در حال حاضر چند نرخی بودن است، این خطا علاوه بر ضربات اقتصادی که به کشور می‌زند به اخلاق جامعه هم ضربه می‌زند، مخصوصاً به اعتماد مردم هم لطمه می‌زند، درست است که نرخ تورم و نرخ بهره بالا و نرخ بیکاری بالا باعث افت ارزش پول ملی می‌شود، ولی به نظرم از همه این‌ها مهمتر سلب اعتماد عمومی از پول ملی است که از همه علت‌های قبلی مهمتر است و چیزی که باعث از بین رفتن اعتماد مردم می‌شود دروغ است، هرچند دروغی که به خیال ما مصلحت آمیز بوده باشد، آیا اعلام قیمت‌های رنگارنگ و غیر واقعی خودش یک نوع دروغ محسوب می‌شود.

نکته‌ مهم اینکه مردم به هیچ وجه در ایجاد تورم هیچ وقت نقشی نداشته‌اند، گرانفروشی با تورم متفاوت است این امکان دارد در سال جدید قیمت‌ها پائین بیاید، در صورت رفع همه شرور از جمله تحریم‌های ظالمانه و بیماری واگیر دار کرونا، امکان دور از ذهنی نیست، ولی به شرطی که همراه باشد با پائین آوردن نرخ تورم و بهره و بیکاری وگر نه اگر به ضرب تزریق ارز‌های آزاد شده بخواهند بازار را آرام کنند کار صحیح و پایداری نخواهد بود.

معمولا اینگونه پایین آمدن‌های ناگهانی قیمت عاقبت خوشی ندارد، تجربه‌هایی که ما پیران از بازار ارز داریم نشان از این دارد که هر گونه سرکوب نرخ توسط مسئولان اقتصادی کشور، بالاخره در زمانی باعث رها شدن انرژی ذخیره شده، می‌شود و تبعات بسیار مخربی در بر دارد.

دلار به زیر ۱۵ تومان می رسد اگر…

رییس جمهوری اواخر عنوان کرد نرخ دلار به ۱۵ هزار تومان می‌رسد. آیا این نرخ در سال جدید قابل تحقق است؟

بنده از این سخن خیلی تعجب نکردم، چون با اینکه این کار را مقرون به صلاح نمی‌دانم، ولی به هر حال می‌دانم که این کار انجام پذیر است، هر کسی می‌تواند متاع و دارایی خود را به هر قیمتی عرضه کند، حتی به نصف قیمت یا کمتر ولی برای مدتی بسیار کوتاه و البته می‌دانید که این کار اولا غیر اقتصادی است وصحیح نیست و ثانیا قابل ادامه هم نیست و باعث ورشکستگی، ارزان فروشی و بیکار شدن عوامل و ناراحتی دوستان و شادی دشمنان خواهد شد. ولی خوب رئیس جمهوری که خود را نماینده قاطبه مردم می‌داند سعی در جلب رضایت آحاد مردم دارد و احساس می‌کند که دادن این گونه وعده‌ها فعلا مردم را خوشحال می‌کند، حالا عمل بشود یا نشود و کار درستی باشد یا نباشد مسئله اصلی نیست، مسئله اصلی تبلیغ و خوب نشان دادن وضعیت در مقطعی برای جمع بزرگی از مردم است.

ولی‌ای کاش ایشان توضیح می‌فرمودند که بدون بر طرف کردن دلایل و عوامل گرانی، چگونه می‌شود قیمت ارز را به طور واقعی پایین آورد؟ آیا نرخ تورم ما در طول سال آینده منفی خواهد بود؟ و حجم نقدینگی به شدت کاهش خواهد یافت؟ و دولت دست از استقراض از بانک مرکزی بر خواهد داشت؟ و قسمتی از بدهی خود را به بانک مرکزی بازپس خواهد داد؟ آیا نرخ بیکاری و بهره به شدت پایین می‌آید؟ و آیا سطح تولید ملی و درآمد ناخالص به شدت بالا می‌رود؟ اگر جواب این سوال‌ها مثبت است باید بگویم که پس خوش به حال ما، چون سال درخشانی در پیش رو داریم.

منتظر گران شدن دلار باشیم

نرخ دلار واقعی چقدر است؟ آیا اساسا می‌توان در اقتصاد فعلی ایران برای ارز یک نرخ واقعی تعیین کرد؟

همواره گفته‌ایم قیمت واقعی ارز با احتساب تفاضل نرخ تورم در کشور ما با کشور‌های حوزه دلار به دست می‌آید ولی در زمان‌هایی که درآمد‌های نفتی دست مسئولان اقتصادی را باز می‌گذارد متاسفانه معمولا بنا به مصالحی مسئولین اقتصادی سعی در پایین نگاه داشتن نرخ ارز به صورت مصنوعی دارند و این باعث می‌شود که فنر قیمت جمع شود و بعد با اندک تغییری در فضای سیاسی فنر فرار کند و قیمت‌های پایین نگاه داشته شده به شدت و به طور ناگهانی بالا بپرد و باعث ایجاد رانت‌های فساد آفرین و تلاطمات مخرب شود. کما اینکه این اتفاق را در همین تابستان گذشته شاهد بودیم، وقتی قیمت ارز غیر واقعی و مصنوعی باشد بدعهدی یک رئیس‌جمهور باعث ایجاد اضطراب و نگرانی یا تغییر او و روی کار آمدن یک رئیس جمهور دیگر در کشوری در آن سوی اقیانوس‌ها باعث خوشحالی خوشبینانه و گاهی ساده لوحانه می‌شود ولی اگر قیمت‌های واحد و واقعی حاکم باشند از خبر‌های سیاسی تاثیر کمتری می‌پذیرند.

چه پیش بینی برای نرخ ارز در ۱۴۰۰ دارید؟

با نرخ تورم بالای سی درصد که فعلا در اقتصاد کشور حاکم است، قیمت‌های فعلی نه تنها غیر طبیعی نیست، بلکه اگر تورم فعلی و روند افزایشی نقدینگی ادامه یابد، باید منتظر نرخ‌های بالاتر هم باشیم.