در موقعیتی که به گفته کارشناسان، ایران دوباره در آستانه دستیابی به سوخت کافی برای یک بمب هسته ای قرار دارد، از کار انداختن دوربین های سازمان ملل، چشم انداز وخیم شونده ای را برای توافق هسته ای ۲۰۱۵ پیش روی می گذارد.

تصمیم ایران به خاموش کردن دوربین های نظارتی آژانس بین المللی انرژی اتمی، همراه با تهدید به نصب تجهیزات تازه، توانایی این کشور برای تولید سوخت اورانیوم را به شدت افزایش می دهد و از تندترین رویارویی میان ایران و غرب از زمان خروج دونالد ترامپ از برجام تا کنون نشان دارد. مقام های آمریکایی اکنون بر این باورند که بخت احیای برجام شدیدا کمرنگ شده است.

کارشناسان می گویند که این تشدید تازه در تنش ها بسیار نگران کننده است و نشان از سخت تر شدن موضع دولت ایران دارد. اقدام پنجشنبه ایران، گام چشمگیر و شاید نهایی، در نقض توافقی باشد که دولت باراک اوباما هفت سال پیش به آن دست یافت.

حتی زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، ایران به مدت بیش از یک سال به توافق پایبند ماند اما اجازه نداد که بازرسان برخی مکان هایی را که گمان می رفت در گذشته شاهد فعالیت های هسته ای بوده اند، وارسی کنند. ایران به آرامی دسترسی بازرسان به برخی تجهیزات نظارتی را لغو کرد تا امروز که دوربین های نظارتی را از کار انداخت.

تریتا پارسی، تحلیلگر سیاسی و رئیس پیشین شورای ملی ایران و آمریکا در این باره می گوید که “این “ضربه پایانی” به حصول توافق نیست اما ما بسیار به آن نقطه نزدیک شده ایم. گفت وگوها در چند ماه گذشته به کما رفته و هیچ پیشرفت واقعی یا حرکتی نداشته است.”

از کار انداختن دوربین ها و حسگرها در سایت نطنز، یک مرکز عمده غنی سازی، کار را برای آژانس هسته ای ناممکن می کند تا بداند که ایران چه مقدار اورانیوم را و با چه سرعتی غنی سازی می کند. این کار همچنین به معنی از دست رفتن زنجیره دسترسی به اطلاعات درباره مواد غنی شده است که همانا تضمین کننده عدم بکارگیری آنها در یک پروژه تولید بمب هسته ای است.

دیوید آلبرایت، یک کارشناس دیرینه در زمینه برنامه هسته ای ایران می گوید: “از دست رفتن داده های روز به روز، “یک ضربه” است… آنها تلاش دارند که قایق را به تلاطم اندازند اما آن را غرق نکنند.”

تریتا پارسی می گوید: “این دوربین ها، حکم چشم و گوش آژانس را داشتند.” این ابزارها قادر بودند تا اطلاعات به لحظه را به آژانس هسته ای ارسال کنند. وی می گوید: “ما اطلاعات بزرگی را درباره آنچه در سایت های هسته ای ایران رخ می دهد، از دست دادیم.”

منبع: نیویورک تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/