نگاه سیاستمداران ایران به جهان تغییر کند

نگاه سیاستمداران ایران به جهان تغییر کند

آرمان امروز، گروه دیپلماسی: سیاست‌خارجه ایران رفته رفته شکل جدیدی به خود گرفته است و باید بگوییم که بعد از شروع ناآرامی‌ها در داخل ایران فضای بین‌المللی هم پر چالش دنبال شد و حالا باید بگوییم که نه‌تنها روابط ایران و آمریکا به‌نظر در همین وضعیت ادامه داشته باشد بلکه حالا تروئیکای اروپایی هم رفته رفته روابط تجاری و دیپلماتک خود با ایران را محدود کرده‌اند و در این فضا مشاهده می‌کنیم که باقی کشورهای اروپایی هم رفته رفته شهروندان خود را از ایران فرا می‌خوانند. هرچند مسئولان دولت با مبانی خودشان سعی می‌کنند تا بتوانند از منافع ملی ایران دفاع کنند ولی به‌نظر می‌آید معایبی که در این حوزه وجود دارد نه‌تنها سدی در برای توسعه ایران محسوب می‌شود بلکه باید بگوییم چالش‌های اقتصادی که به دلیل تحریم‌ها به وجود آمده است، سفره‌های مردم را متاثر کرده است. ایران در فشار شدید اقتصادی حضور دارد. در عصر کنونی باید بگوییم هر کشوری که توان دیپلماسی بیشتری دارد می‌تواند منافع بیشتری به دست بیاورد ولی این در حالی است که مسئولان ایران در سال‌های اخیر تاکید دارند که با نگاه به شرق می‌توانند راه توسعه خود را ادامه دهند. این در حالی است که باید بگوییم در قرن ۲۱ دیگر بلوک بندی شرق و غرب همانند قرن گذشته وجود ندارد و در واقع نگاه ایدئولوژیک در فضای بین‌المللی معنایی ندارد. در این زمینه با یک دیپلمات سابق گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
سیاست‌خارجه ایران نیاز به تغییر دیدگاه دارد
«فریدون مجلسی»، تحلیلگر مسایل بین‌الملل با اشاره به مشکلات و معایبی که به یکی از گره‌های اصلی در مسیر اقتصاد و توسعه ایران تبدیل شده است و یکی از مطالبات مردم ایران، حل بحران‌های دیپلماسی است، به خبرنگار «آرمان امروز» می‌گوید: «قبل از هرچیز باید به این موضوع اشاره کنیم که نگاه سیاستمداران ایران به جهان از ۵۰ سال پیش تغییری نکرده است و هنوز در همان فازی هستند که جهان به دو بلوک شرق و غرب تبدیل شده است و دشمنی با امپریالیست جهانی در راس سیاست‌خارجه ایران قرار دارد. در حالی که حالا دیگر خبری از بلوک بندی شرق و غرب وجود ندارد. در حالی نگاه به شرق در سیاست‌های ایران گنجانده شده که خود «روسیه» و «چین» هم چنین ادعایی ندارند. در حال حاضر خود کشور چین که به صورت تک حزبی و کمونیستی اداره می‌شود از شیوه‌های لیبرالی در اقتصاد خود پیروی می‌کند. با این تعریف می‌خواهم بگویم که در زمانه حال دیگر ایدئولوژی نقشی در دیپلماسی ندارد. نگاهی که مشاهده می‌کنیم شهروندان ایرانی کاملا با آن مخالف هستند، این مخالفت را باتوجه به ۵ تا ۶ میلیون ایرانی که حالا در کشورهای اروپایی و غربی زندگی می‌کنند ببینیم. می‌توانیم بگوییم که متاسفانه اکثریت آنها هم با دیدگاه‌های سیاستمداران ایران اختلاف نظرهایی دارند. در پی اعتراضات داخلی ایران دیدیم که در برخی کشورهای اروپایی و آمریکا تجمعات پر تعدادی برگزار شد.» او در همین مورد و با توضیح در مورد نگاه ستیزجویانه سیاستمداران ایران به غرب و چالش‌هایی که در این مورد وجود دارد، ادامه می‌دهد: «همین نگاه خاص سیاستمداران ایرانی باعث شده است تا کشوری مانند چین و روسیه از وضعیت بین‌المللی ایران و اختلاف عمیقی که با غرب دارد به سود استفاده کنند. چین از سوی انرژی ایران را با تخفیف زیاد خریداری می‌کند و روسیه هم از این وضعیت در جنگ اوکراین استفاده کرده است و در وضعیتی که همه دنیا در برابر مسکو صف آرایی کرده‌اند، ایران را در کنار خود نگاه داشت است. مورد دیگری که باید در مورد معایب سیاست‌خارجه ایران به آن بپردازیم نگاه جمهوری اسلامی ایران به غرب است که بعد از انقلاب ۵۷ آغاز شد و رفته رفته به اشغال سفارت آمریکا رسید و بعد از آن به یکی از شعارهای اصلی تبدیل شد و باید بگوییم که هیچ روزنه‌ای هم برای بهبود وضعیت دیده نمی‌شود. دشمنی با غرب به توسعه ایران صدمات بسیاری زد. این غرب ستیزی در حالی است که حالا بدون تولیدات غرب و تکنولوژی که در دهه‌های اخیر جهان را در خود فرو برده است، نمی‌توان زندگی کرد. عدم روابط با کشورهای صاحب تکنولوژی باعث شده است تا مسیر توسعه ایران به سختی پیموده شود. در این بین باید به این موضوع هم اشاره کنیم که اگر روابط ایران با غرب به حالت عادی باز گردد و مهاجران ایرانی‌تبار بتوانند به راحتی تردد کنند نه‌تنها صنعت مسافربری ایران متحول خواهد شد بلکه اقتصاد ایران با حضور توریست‌ها و آورده مالی مسافران ایرانی رشد قابل توجهی خواهد کرد، که بعد از آن شاید نیازی به نگاه به شرق یا غرب نیازی نباشد.»
مجلسی با تاکید بر اینکه بخشی از سیاستمداران ایران باید در روابط بین‌المللی ایران تغییراتی به وجود آورند اضافه می‌کند: «این مواردی که به صورت کلی در مورد آنها صحبت کردیم را می‌توانیم به موضوعاتی که باعث چالشی شدن وضعیت ایران در فضای بین‌الملل شده است مربوط بدانیم و برای اینکه گره‌های دیپلماسی ایران گشوده شود باید در انتظار باشیم ببینیم سیاستمداران ایرانی در این حوزه چه زمانی دست به تغییرات خواهند زد. اینکه ایران بتواند بدون اتکا به غرب و دور بودن از تکنولوژی و … به مسیر خود ادامه دهد امری شدنی است که البته مسئولان جمهوری اسلامی ایران نشان دادند که می‌توانند با مقاومت ادامه بدهند ولی آنچه در اقتصاد مشاهده می‌شود موضوع دیگری است. این مورد بین مردم ایران و مسئولان کشور تغییر دیدگاه بزرگی مشاهده می‌شود که باید در واقع بگوییم در دو محور متفاوت حضور دارند.»