عدالت بنزینی یا تامین کسری بودجه؟

آرمان شرق-گروه اقتصاد:به نظر می‌رسد هدف از اجرای این طرح توسط دولت دو نکته باشد یکی اینکه جامعه رای دهندگان خود را که عموما از اقشار ضعیف جامعه هستند را با این حرکت عوام فریبانه راضی کند و از طرفی درآمد هنگفتی برای خود ایجاد نماید. به هر صورت در نهایت این کلاه گشاد به سر مردم خواهد رفت که مضرات این طرح در طولانی مدت به مردم توضیح داده نمی‌شود. توصیه می‌شود دولت به جای طرح‌های پوپولیستی به فکر ترمیم و اصلاح زیرساخت‌های اقتصادی باشد که با رونق کسب و کار‌ها و دریافت مالیات درآمد کسب کند و نیازی به اجرای این طرح‌ها که به عقل جن هم نمی‌رسد نباشد.

رضا رضائی‌زاده طی یادداشتی در شماره امروز با عنوان عدالت بنزینی یا تامین کسری بودجه در مردمسالاری نوشت: ترجیع‌بندی که قبل از انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی در ادبیات سیاسی مطرح شد که به نظرم اولین بار توسط علیرضا زاکانی با هدف حمایت از محرومان و قشر ضعیف که فاقد خودروی سواری هستند و به تعبیر ایشان از یارانه بنزین استفاده نمی‌کنند مطرح شد و قرار گذاشتند در صورت حضور در مجلس این طرح را پیگیری خواهند کرد، به هر ترتیب ایشان که بعد از انتخابات ریاست جمهوری راهی «بهشت» شدند و این طرح نه از سوی مجلس که از طرف دولت بصورت پایلوت در قشم و چند جای دیگر در حال اجراست که در صورت موفقیت آمیز بودن در کل کشور اجرا شود.
به این صورت که به جای اینکه ماهیانه ۶۰ لیتر یارانه‌ای با قیمت ۱۵۰۰ تومانی به هر خودرو تعلق بگیرد، به هر فرد بالای ۱۵ ساله دارای کارت ملی تعلق بگیرد، به این صورت که افرادی که خودرو ندارند معادل ۱۵ لیتر بنزین یارانه‌ای دریافت کنند. طرحی که در نگاه اولیه و پوپولیستی به نظر می‌رسد به نفع محرومین و مستضعفین جامعه باشد و اساسا باتوجه به این قشر و توزیع مناسب ثروت و عدالت تدوین شده باشد، ولی با یک نگاه دقیق‌تر و یک حساب سر انگشتی متوجه می‌شویم که این مصوبه و طرح دولت نه تنها گره‌ای از مشکلات مردم باز نمی‌کند بلکه در طولانی مدت به ضرر همان قشر هم خواهد بود که بعدا به تفصیل توضیح داده خواهد شد.
به نظر می‌رسد این طرح دولت بیشتر از اینکه در جهت منافع مردم و کاهش فاصله طبقاتی باشد درجهت تولید ثروت و افزایش درآمد دولت و رفع کسری بودجه باشد، به این شکل که در طرح فعلی سهمیه‌بندی بنزین به خودرویی که کارت سوخت دارد ماهیانه ۶۰ لیتر بنزین به قیمت ۱۵۰۰ تومان تعلق می‌گیرد، تا کنون حدودا ۲۷ میلیون کارت سوخت صادر شده است. در طرح جدید به ازای فرد بالای ۱۵ سال دارای کارت ملی ماهیانه ۱۵ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی داده می‌شود که این افراد حدودا ۵۸ میلیون نفر از جمعیت کشور را شامل می‌شوند با یک ضرب و تقسیم ساده متوجه می‌شیم که دولت اکنون تقریبا نیمی از بنزینی که قبلا ماهیانه با یارانه در اختیار مردم قرار می‌داد را اکنون بصورت آزاد به همان مردم می‌فروشد و از این محل سالیانه چیزی در حدود سیزده هزار و پانصد میلیارد تومان ناقابل به عایدی دولت اضافه می‌شود، می‌بنیم که این شعار عدالتخواهی دولت بیشتر بخاطر کسب درآمد خودش است تا توجه به قشرآسیب پذیر که با این طرح اتفاقا بیشتر هم متضرر می‌شود. تا اینجای حساب و کتاب ما به نظر همه راضی هستند، مردمی که خودرو ندارند ماهیانه مبلغی بعنوان یارانه دریافت می‌کنند و دولت با یک حرکت ساده بخشی از کسری بودجه خود را به این شکل جبران می‌کند. ولی اتفاقی که در نهایت می‌افتد و ازهمه این مسائل مهتر است ضرری است که متوجه همان قشر ضعیف می‌شود که طرح به بهانه کمک به آن‌ها اجرا شده است، اول از همه درآمد افرادی که با تاکسی و اتومبیل شخصی در تاکسی‌های اینترنتی و … کار می‌کنند که عمدتا هم از روی ناچاری و نیاز در این حوزه فعالیت می‌کنند مجبور هستند هزینه بیشتری جهت تامین سوخت پرداخت کنند و وقتی هزینه‌ها برای ارائه خدمات مقرون به صرفه نباشد قاعدتا با تورم و افزایش قیمت در این حوزه مواجه خواهیم شد و از آنجایی که عمدتا کسانی که خودروی شخصی ندارند از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند، به این شکل در این چرخه باطل چند برابر مقداری که بابت یارانه بنزین دریافت می‌کنند را باید بعنوان هزینه خدمات حمل و نقل خود پرداخت کنند.
به نظر می‌رسد هدف از اجرای این طرح توسط دولت دو نکته باشد یکی اینکه جامعه رای دهندگان خود را که عموما از اقشار ضعیف جامعه هستند را با این حرکت عوام فریبانه راضی کند و از طرفی درآمد هنگفتی برای خود ایجاد نماید. به هر صورت در نهایت این کلاه گشاد به سر مردم خواهد رفت که مضرات این طرح در طولانی مدت به مردم توضیح داده نمی‌شود. توصیه می‌شود دولت به جای طرح‌های پوپولیستی به فکر ترمیم و اصلاح زیرساخت‌های اقتصادی باشد که با رونق کسب و کار‌ها و دریافت مالیات درآمد کسب کند و نیازی به اجرای این طرح‌ها که به عقل جن هم نمی‌رسد نباشد.