سیاست ما در عراق کار فی سبیل اللهی و مزدگیری از دجله بوده/سیاست احزاب عراقی بر اساس مصالح روز است/ العبادی در امتیاز‌دهی به آمریکا کوته‌بینی کرد/دست عراق زیر ساطور آمریکاست

آرمان شرق- جواد مرشدی:در حالی که اتحادیه اروپا سعی دارد در برجام بماند و تا جای ممکن آمریکا را در تحریم ها علیه ایران یاری نکند،نخست وزیر کشور دوست و برادر «عراق» از همراهی با امریکا می گوید.شاید حیدر العبادی  رشادت ها و فداکاری های جمهوری اسلامی را در مقابله با تروریست ها و داعش فراموش کرده، اگر مبارزات ایران نبود الان نه حکومت مرکزی در عراق وجود داشت و نه نخست وزیری ونه بغداد.از عراق طلبکاریم ،هم به خاطر کمک های بی شائبه و هم خسارت های جنگ .غرامت جنگ را هنوز نگرفته ایم ،۱۰۰ میلیارد دلاری که می توانیم پاشنه آشیل اهرم فشار برعراق برای تغییر رویکردش کنیم. نخست وزیرعراق کمک ها ی ایران و خاطرات خوش حضورش در ایران را به خاطر انتخاب مجدد و ماندن در عرصه قدرت به ورطه فراموشی سپرده ،انتخابی که در سایه حمایت آمریکا انجام خواهد شد. عراق حتی در پرداخت  پول برق صادراتی ما به واسطه آنچه که از آن به عنوان عدم اجازه امریکا یاد می کنند؛ تعلل می کند. همراهی در تحریم که جای خود.آرمان شرق در گفت و گویی با دکتر صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه به این موضوع پرداخته که در پی می آید .

در حالی که اروپا سعی دارد تا جای ممکن در برجام باشد و در مورد تحریم ها با آمریکا همراهی نکند ،در همسایگی ما حیدر العبادی می گوید با تحریم ها علیه ایران همراهی می کنیم .به نظر شما در روابط خارجی کجای کار ما ایراد داشت که چنین صحبتی را باید بشنویم؟

این عملکرد ها ناشی از دو نوع سیاست است ،یکی سیاستی که ما دنبال می کنیم و یکی هم سیاستی که دولت عراق دنبال می کند .سیاست ما در حمایت از مردم عراق عملا یک نوع اقدام خداپسندانه و انسان دوستانه تلقی می شود و خیلی به دنبال مابه ازا برای آن زحمات و فداکاری ها نیستیم و یا اگر باشیم بر مبنای یک محاسبه معقول و منطقی که در خدمت منافع ایران و همچنین رعایت منافع عراق باشد، اقدام نمی کنیم .همین وضعیت را قبلا نسبت به کویت داشتیم ،وقتی که صدام به کویت حمله کرد ما مثل یک بچه حاجی بازاری هر چه در توان داشتیم در اختیار گذاشتیم و کویتی ها را هم نجات دادیم و کمک کردیم تا خیلی هایشان از کویت خارج شوند تا نیرو های صدام آنها را نابود نکنند .بعد هم آمدیم بیرون و دست هایمان را بر دیوار کشیدیم و بدون هیچ گونه توقعی خارج شدیم .این وضعیت در مورد عراق هم وجود داشت ،تحریم هایی که بر عراق وارد شد و دو سه میلیون عراقی را در کشور پذیرا بودیم و بعد هم سعی کردیم کمبود های مواد غذایی یا دارویی مردم تحت محاصره آمریکا را هم تامین کنیم، باز هم فصل دیگری پیش آمد که آن حمله داعش و گروه های تروریستی بود و باز هم نیروهای ایرانی رفتند و دفاع کردند و مانع از سقوط بغداد و اردبیل و شهر های دیگر عراق شدند .بلکه ما با داعش هم مبارزه کردیم تا عملا از تشکیل دولت آنان در سرزمین عراق جلوگیری شد و باز هم بدون اینکه این نوع همکاری را با تک تک احزاب و گروه ها ی موثر اجتماعی عراقی اعم از شیعی، سنی و کردی در میان بگذاریم و انتظارات متقابلی را تعریف کنیم آمدیم کنار و کار را به احزاب عراقی سپردیم . در روی کار آمدن خود آقای عبادی هم آن زمانی که فشار آمریکا و برخی از احزاب و دیدگاهی که مرجعیت آن زمان در مورد کنار رفتن نوری مالکی؛ داشتند، جمهوری اسلامی ایران هم عملا پذیرفت و همراهی کرد ، یعنی ممانعتی نکرد و آقای عبادی روی کار آمد.تلقی همگان نیز این بود که ایران از نخست وزیری ایشان رضایت دارد ،این یک سیاستی است که ایران دنبال کرده و نقاط خلا در آن مشخص است و باید روی آنها بیشتر کار کنیم .آیا حتما ما باید اگر یک خطری دیدیم که هم منافع ایران و هم منافع مردم عراق را تهدید می کند باید وارد بشویم یا نه و اگر وارد شدیم باید از ابتدا خط کش بگذاریم و بگوییم این وظیفه و مسئولیت ماست و این هم حقوق ما ،برای طرف مقابل هم همینطور تعریف کنیم و بگوییم مسئولیت و حقوق شما این است ،باید حدود همکاری ها مشخص باشد .یا اینکه نه واقعا به عنوان یک کار فی سبیل اللهی انجام دهیم و بگوئیم انتظارداریم که خداوند در دجله مزد ما را بدهد.این سیاست ماست .

معادلات سیاسی عراق به چه سمت و سویی می رود ؟

سیاست احزاب عراقی بر اساس بررسی مصالح روز تکیه می کند ،علی الخصوص آقای عبادی احساس می کند که برای دور دوم نخست وزیری شاید نتواند رای کافی در میان احزاب به دست آورد ،لذا رفت سراغ اینکه یک امتیازی به آمریکا بدهد تا شاید امریکا بتواند نجاتش دهد و دور دوم نخست وزیری اش را تضمین کند که قطعا یک  محاسبه اشتباهی است برای اینکه مردم و احزاب عراقی دل خوشی از آمریکا ندارند و اگر آقای عبادی هم همراهی ها و خدمات جمهوری اسلامی را فراموش کند، مردم عراق یادشان نرفته و نمی رود.از طرفی معلوم نیست که این تحریم های آقای ترامپ که الان فصل اول آن آغاز شده به همین ترتیب ادامه پیدا کند،با توجه به اختلافاتی که در داخل آمریکا وجود دارد، معلوم هم نیست؛ چه اتفاقاتی برای ادامه ریاست جمهوری ترامپ خواهد افتاد.این گفته از یک نوع کوته بینی نشات می گیرد در حالی که ترکیه ،پاکستان و بقیه کشورهای جهان حتی متحدان صد در صد آمریکا به صراحت اعلام کردند که این تحریم ها سازمان مللی نیستند و بنابر این الزامی برای تبعیت از آنها نداریم .ثانیا نخست وزیری که دوره اش تمام شد ،یک کشوری که پارلمان آن هنوز تشکیل نشده و در حقیقت در وقت اضافی دارد کار می کند چگونه به خودش این صلاحیت را قائل شد که در مورد موضوعی که در دراز مدت آثار و پیامد های متعددی بر خود مردم عراق خواهد داشت، تصمیم بگیرد و با این صراحت اعلام کند که علیرغم اینکه این تحریم ها ظالمانه است و غیر شرعی و نادرست است ولی من اجرا می کنم، غیر از آن کوته بینی و برداشت اینکه آمریکا شاید دوره دوم نخست وزیری اش را تضمین بکند.

در این بین ما چه ابزار هایی برای تغییر رویکرد عراق داریم،می توانیم با طرح کردن مطالبه خسارات جنگ آنها را تحت فشار قرار دهیم ؟

قطعنامه ۵۹۸ خیلی کلی است و هیچ طرفی را به عنوان مسئول آغازجنگ معرفی نکرده و هیچ مسئولیت مشخص و زمان بندی شده ای برای تشکیل صندوق خسارات تعیین نکرده و موضوع عملا رها شده.خوب در مذاکرات مسئولین ایران و عراق هم در حاشیه مطالبی گفته شده ولی باز هم منتج به نتیجه نشده .این نوع مطالبه ها نشان از شتاب زدگی خواهد بود ،علی ای الحال اجازه دهیم مردم عراق خودشان در برابر این نوع اقدام نامهربانانه موضع بگیرند و مسئولیت های خودشان را به موقع اجرا بگذارند .باید پارلمان تشکیل دهند و با تشکیل پارلمان و بر مبنای آن با انتخاب نخست وزیر آینده می توانند به راحتی سیاست درست را انتخاب کنند.

خوب علاوه بر این که این مطالبه را طرح نکنیم  چه اهرم هایی برای این تغییر سیاست داریم ؟

عراق متاسفانه علیرغم اینکه اعلام می کند من مستقل هستم و می خواهم بی طرف باشم اما تمام اموالی که از فروش نفت به دست می آورد، ناگزیر است که در فدرال رزرو بانک امریکا قرار دهد ،بنابراین از ابتدا دستش را زیر ساطور آمریکا گذاشته .دینار ش را هم مبتنی بر دلار کرده و در حقیقت پول ملی خودش را قابل تعامل در سطح منطقه و جهان نمی داند و کسی هم قبول ندارد .بنابراین به صورت غیر مستقیم کانملا تحت تسلط و مدیریت آمریکا قرار دارد .حتی در پرداخت پول برقی که ایران به عراق فروخته به بهانه اینکه امریکا اجازه نمی دهد؛ تعلل می کند، این مشکل را خود عراقی ها باید حل کنند .دولت آینده باید از یک شجاعت و تدبیر درست برخوردار باشد و حداقل مانند دولت اردن در زمانی که عراق تحریم بود، استثنا شود از تحریم های آمریکا .آن زمان حتی تحریم های سازمان مللی بود؛ ولی اردن توانست خود را مستثنی کند.ایران و عراق با توجه به مرز بسیار طولانی و تمرکز جمعیت عراق در کنار مرز ایران نمی تواند از همکاری با ایران چه بخش دولتی و چه بخش خصوصی اش بی نیاز باشد .چه در برق ،آب و محیط زیست، اینگونه نیست که آمریکا از آن طرف دنیا بیاید و به عراقی ها دستور بدهد که به صورت خط کشی شده با ایران همکاری نکنند .اصلا معقول نیست و مثل این می ماند که به عراقی ها بگوید شما حق ندارید از آبی که از مرز ایران وارد کشورتان می شود؛ بنوشید ،یا اگر گرد و غباری بلند شد شما دماغ هایتان را بگیرید و بگذارید این گرد و خاک فقط به طرف ایران برود.روابط و منافع  اقتصادی ،اجتماعی ،زیست محیطی و حتی سیاسی در هم تنیده است، بین دو کشوری که تاریخ مشترک و مبارزات مشترک داشتند و دارند و آینده ناگزیر مشترکی خواهند داشت .بنابراین وظیفه دولت و احزاب عراقی است که با عقل و منطق و محاسبات درست منافع خود را تعریف کنند و متقن به دنبال تحق آن بروند و با آمریکا استدلال کنند که چنین فشار هایی قابل اجرا نیست .