سکوت معنادار پوتین

سکوت معنادار پوتین

آرمان امروز|رضا پورحسین: جنگ اوکراین در ماه های اخیر به قدری معادلات جدیدی را ایجاد کرده که تمامی احتمالات را در خصوص سال های آینده در هاله ای از ابهام قرار داده است. از تاثیرگذاری بر خاوردور و برجام تایوان گرفته تا زمستان سخت و نورد استریم و قیمت انرژی در آمریکا.
همه این موارد یک طرف، سکوت معنادار پوتین در خصوص تحولات قفقاز یک طرف. تحولاتی که با روی کار آمدن پاشینیان در ارمنستان وارد فاز جدیدی شد.
چهره ای سیاسی که از همان ابتدا مشخص بود ترجیح می دهد به غرب نزدیک باشد و کم تر در فکر نزدیکی به پوتین و روسیه است. غافل از این که در همان روزها دولت باکو در حال آماده شدن برای حمله همه جانبه به قره باغ و خاک ارمنستان است و در اهدافی میان مدت قصد دارد تا خاک خود را به نخجوان و پس از آن به ترکیه متصل کند.
بالاخره روز موعود فرا رسید و ارتش باکو به بهانه بازپس گیری مناطق آذری نشین وارد جنگ با ارمنستان شد و در مدت چند هفته، قسمت های مهمی  را که در گذشته از دست داده بود بار دیگر به خاک خود ضمیمه کرد.
در چنین مقطعی بود که کشورهای دیگر به عنوان میانجی وارد میدان شدند. برخی جانب باکو را گرفتند و برخی نیز حامی ارمنستان شدند. این روند ادامه پیدا کرد تا این که روسیه به اوکراین حمله کرد.
پس از این حمله کشورها به چهار دسته تقسیم شدند. دوستان روسیه، دوستان اوکراین، ساکتین و ترکیه. بله ترکیه. اردوغان با حمله روسیه به اوکراین به قدری خوشحال بود که نمی دانست از کدام مسیر به سمت گنجی که در مقابل او قرار گرفته است، خیز بردارد.
گنجی که در آن سوی دریای سیاه خودنمایی می کرد و ترکیه لحظه ای برای به دست آوردن آن درنگ نکرد. اردوغان با گذر اندکی از جنگ وارد میدان شد و در نقش رفیق دوست و شریک قافله ظاهر شد. از سوی به ارتش اوکراین پهپادهای بیرق دار فروخت و پول به جیب زد و از سوی دیگر نیز کمک کرد تا غلات و محصولات کشاورزی مورد نیاز جهان از اوکراین و روسیه صادر شود.
این تمام ماجرا نبود اردوغان با اندکی تامل به این نتیجه رسید که می تواند از تحریم های روسیه نیز بهترین بهره را ببرد و خود را به هاب صادرات انرژی به اروپا و سایر نقاط جهان بدل کند. در همین مقطع زمانی بود که فاز دوم استفاده از فرصت جنگ اوکراین برای ترکیه کلید خورد و آن ها یک بازی چندوجهی را در سطح منطقه و جهان آغاز کردند.
اهرم میدانی این بازی ارتش باکو بود که زمانی که تمام توجه ها به سمت اوکراین معطوف شده بود، حملاتی به مرزهای ارمنستان انجام داد و دالان لاچین را برای فشار بر ارمنی ها مسدود کرد. دالانی که برای ارمنستان بسیار حیاتی است و عملا تنها مسیر آن ها برای رسیدن به قسمت های ارمنی نشین قره باغ محسوب می شود.
بسیاری بر این باور هستند که باکو لاچین را گروگان گرفته است تا به زنگزور دست پیدا کند و از طریق زنگزور به نخجوان متصل شود. این فرضیه زمانی تقویت شد که عملا روسیه هیچ اقدامی برای حمایت از ارمنی ها در روزهای اخیر انجام نداده است و عملا پشت هم پیمان خود یعنی ارمنستان را خالی کرد. جایی که نشان داد در مواقع سخت نمی توان خیلی روی حمایت ها روسیه حساب باز کرد. اتفاقی که برای یوگوسلاوی سابق در زمان جنگ بالکان نیز رخ داد و امروز از آن کشور اروپایی یک صربستان کوچک و ضعیف باقی مانده است که درگیر کوزوو
است.
در این میدان بسیاری بر این باور هستند که علت سکوت روسیه در قبال زیر فشار قرار گرفتن ارمنستان و مسدود شدن دالان لاچین، پیشنهادی است که ترکیه به آن ها داده است. ترکیه در حالی که روسیه زیر فشار شدید تحریم قرار دارد و نمی توان انرژی خود را به قیمت خوبی به فروش برساند قصد دارد تا به روسیه کمک کند تا تحریم ها را برای روسیه دور بزند و پروژه تبدیل کردن خود به هاب انرژی را به شکلی جدی تر پیگیری کند و به هر شکلی که شده دلار به دستان روسی ها برساند.
اردوغان مشخصا در مقابل خواسته ای دارد، بله خواسته او زنگزور و اتصال خاک باکو به نخجوان از این طریق است. خواسته ای که به نظر می رسد مطرح شده و ارمنستان نیز موافقت کرده تا خط ریلی و بزرگراهی اختصاصی در اختیار دولت باکو قرار دهد تا به نخجوان متصل شود اما به نظر می رسد باکو خواسته بیشتری دارد و عملا با کمک ترکیه برای قسمت جنوبی خاک ارمنستان نقشه ای کشیده است. نقشه ای که یک مانع بزرگ به نام ایران دارد زیرا ایران نمی خواهد مسیر اروپایی اش که از طریق ارمنستان به گرجستان و دریای سیاه می رسد، در کنترل دولت هایی قرار گیرد که به تازگی روابطشان را با بزرگ ترین دشمن ایران تقویت کرده اند.