کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: ما باید تلاش و کمک کنیم که آژانس در چهارچوب روابط تخصصی خود باقی بماند. در این صورت اگر کار سیاسی کرد می‌توانیم مشروعیت آن را زیر سوال ببریم و بهتر است با آژانس تعامل تخصصی، فنی و تکنیکی داشته باشیم و با توجه به آن حقوقی که در چهارچوب کاهش تعهدات داشتیم، به آژانس بقبولانیم که با توجه به آن تعهدات داوطلبانه و فراپادمانی سعی کنیم امتیازاتی به آژانس بدهیم که آنها مطمئن شوند. این امتیازات به مفهوم امتیاز مجانی و یکطرفه دادن به آژانس نیست. نوع این امتیازات باید در بحث ‌های تخصصی بازبینی شود.

نصرت‌الله تاجیک، کارشناس مسائل بین.الملل در گفت‌وگو با ایلنا، در پاسخ به این سوال که ما در گذشته، آمریکا را در صدور قطعنامه علیه خودمان به انزوا کشانده بودیم و امروز باید چه رفتاری داشته باشیم تا این موقعیت را از دست ندهیم، گفت: توفیق سیاست خارجی ایران بعد از خروج ترامپ از برجام بعنوان یک رویکرد جدید بین‌المللی ایران برای تعامل سازنده با جهان و استفاده از ظرفیت‌های روابط بین‌المللی و منزوی نگه داشتن او که نتواند علیه ما اجماع‌سازی و یارگیری کند، حاصل عوامل گوناگون داخلی و عوامل خارجی بود. در قسمت خارجی ما استراتژی دوگانه اتخاذ کردیم که با آژانس همکاری کنیم. حاصل آن ۱۵ یا ۱۶ گزارش مثبت از آژانس در زمینه راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران بود که نشان داد ایران به تعهداتش پایبند است. محور دوم آن استراتژی وفاداری به برجام به عنوان پلی برای همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از آن در مسیر توسعه کشور بود.

وی تصریح کرد: از مسائل داخلی می‌توانیم به اراده یک دولت حداکثری در تعاملات بین‌المللی و نشاط اجتماعی ناشی از انتخابات سال ۹۲ که باعث شد مردم امیدوار باشند تا بتوانند از فواید برجام در سروسامان دادن به زندگی اقتصادی و اجتماعی خود و مبنا قرار گرفتن یک الگوی توسعه همه‌جانبه، متوازن، بومی و داخلی بهره ببرند که در آن با تقویت بخش خصوصی و دور شدن از اداره کمیته امدادی کشور، مردم بتوانند بدون اعانات مالی دولت زندگی خود را سروسامان بدهند.

تاجیک تصریح کرد: این فضای سیاسی، نشاط اجتماعی و حرکت دولت در صحنه بین‌المللی باعث شد تا روحیه مردم مقداری بازیابی شود و امیدوار باشند که می‌توانند مشکلات سیاسی و اجتماعی کشور یا ریل‌گذاری روند توسعه را بدون تنش‌ها یا دغدغه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای یا تحمیل یک فضای تیره و تاریک جنگ، حل کنند.

وی افزود: به هر حال در دولت‌های نهم و دهم مهرورز اقتدارگرایان و با کاغذ پاره خواندن قطعنامه‌های بین‌المللی تحت شدیدترین قطعنامه فصل هفتم قرار گرفتیم که این شرایط مطلوبی برای کشوری مانند ایران با بازار هشتاد میلیونی و جمعیت جوان نیست. همه این مسائل وضعیت و شرایطی را در کشور ایجاد کرده بود که ما توانستیم پس از امضای برجام با ترکیب آن عوامل داخلی و خارجی دست برتر را داشته باشیم و ترامپ نتوانست حتی دوستان و هم‌پیمانان خود را پشت سر خویش بیاورد که از برجام خارج شوند. فلذا تنها ماند.

تاجیک در ادامه گفت: بنابراین ماتریسی از عوامل داخلی و خارجی که برشمردم باعث شد ما دست برتر را داشته باشیم و در پاسخ به این سوال که چه رفتاری باید داشته باشیم؟ باید گفت ما خیلی نمی‌توانیم الگوی متفاوتی از گذشته را دنبال کنیم. زیرا بر عکس آن عوامل کمک‌کننده داخلی و خارجی الآن ما با مشکلات زیادی مواجه هستیم. اول آن نشاط اجتماعی وجود ندارد. دوم مسائل و مشکلات اقتصادی مردم روزبه روز بیشتر می‌شود. سوم اینکه جراحی اقتصادی دولت وقتی انجام شده است که شرایط، امکانات، توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و زمینه‌های لازم برای این کار را، چه از نظر بسیج امکانات، چه از نظر بسیج نیروها و چه استفاده از نخبگان و چه از نظر طبقه متوسط که قشر پیشروی توسعه هستند را نداریم و این در تامین اهداف ما در سیاست خارجی تاثیرات منفی خواهد داشت. یکی از نکات تاثیرگذار در این مساله اختلاف دیدگاه دو دولت پیشین و کنونی در این است که دولت قبل اعتقاد به همگرایی و تعامل بین المللی برای تامین منافع ملی حداکثری داشت. ولی دولت کنونی چنین اعتقادی ندارد و چنین می‌پندارد که با مسائل دوجانبه و ارتقای روابط با همسایگان که ضروری و لازم هم هست اما کافی نیست می‌تواند مشکلات بین‌المللی ایران را نیز حل کند. مطلب دیگر اتفاقاتی در محیط پیرامونی ما و خاورمیانه و خلیج فارس است که بر حوزه امنیت ملی ما تاثیرگذار هستند. این دو موضوع کار دست اندرکاران سیاست خارجی را سخت‌تر می‌کند.

وی تصریح کرد: مجموعه این مسائل شرایطی را به وجود آورده است که فکر ‌می‌کنم هیچ راهی نداریم جز آنکه، همچنان رویکرد تعاملی در صحنه بین‌المللی داشته باشیم و با استراتژی تنش صفر حرکت کنیم. در روابط خارجی، منطقه‌ای و غیره راهی نداریم جز اینکه تلاش کنیم سازه برجام را سرپا نگه داریم. حتی اگر می‌خواهیم روابط با همسایگان را توسعه دهیم بدون برجام چندان عملی نیست. گرچه این روزها هم ما کمی سخت گرفتیم و هم دولت بایدن سرگرم مسائل دیگر است و هم فعالیت‌های ضدبرجامی رقبا و مخالفان ما و مخصوصا” لابی صهیونیستی و تلاش‌های ائتلاف عبری عربی زیاد شده و امیدها به رسیدن به توافق کم ‌شده است و یک کورسویی بیشتر نمانده، ولی به عقیده بنده برجام این ظرفیت را دارد که برپا باقی بماند. این ظرفیت وجود دارد که دو طرف در برگشت به برجام و حذف خواسته‌های غیربرجامی خود، هر چه زودتر به مذاکرات برجام یک سمت و سویی بدهند و آن را تقویت کنند و دوم آنکه ما در مسائل آژانس راهی جز همکاری نداریم.

نصرت الله تاجیک در پاسخ به این سوال که با توجه به صدور قطعنامه علیه ایران توسط شورای حکام  و نظر به اینکه بارها رهبری تاکید بر حل مسالمت‌آمیز مسائل بین‌المللی دارند، ایران باید چه رفتاری در پیش بگیرد تا قطعنامه دیگری علیه کشورمان صادر نشود، گفت: با توجه به صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران باید گفت که سخنان رهبری هر چند در مقطع دیگری بوده اما کاملا درست و بجا است و باید مسائل خود را به صورت مسالمت‌آمیز حل کنیم. اما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که اگر روال از دست خارج شود، هیچ تضمینی وجود ندارد که دشمنان، مخالفان و رقبای منطقه‌ای ما خیلی خوش‌خیالانه بگذارند تا همه چیز مسالمت‌آمیز باشد. یعنی هر جرقه‌ای به بشکه پر باروت منطقه می‌تواند یک بحران ایجاد کند.

وی تصریح کرد: رهبری به صراحت در ابتدای دولت سیزدهم گفته بودند یکی از شرایط مذاکرات باید این باشد که طولانی نشود. به عقیده بنده این یک اشتباهی از سمت تیم مذاکره‌کننده بود. من نمی‌گویم طرف مقابل هیچ اشتباهی نداشت، چرا داشت. اما وقتی ما طراحی می‌کنیم که طولانی نباشد باید در کمترین زمان مذاکرات را به نتیجه می‌رساندیم. متاسفانه تیم جدید مذاکره کننده به خاطر اینکه نشان دهد متفاوت از تیم‌ قبلی است، ابعاد، خواسته‌ها و مطالبی را به مذاکره افزودند که نتیجه‌اش جایی است که الان به آن رسیده‌ایم.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه گفت: با اینکه گفته می‌شد ۹۵ درصد مسائل حل و فصل شده، اما با قرار گرفتن موضوع بیرون آمدن سپاه از لیست سیاه، همان پنج در صد باقیمانده به رکود مذاکرات منجر شد. اگرچه این یک امر حقی است و معنا ندارد نیروی نظامی و رسمی کشور در چنین وضعیتی باشد اما نحوه طرح و بیان موضوع، زمان طرح یا چگونگی و چهارچوب مطرح شدن آن مهم است. آیا واقعا در زمانی باید مطرح می‌شد که ما یک برجام شکننده و در حال احتضار داریم؟ یا با یک روش و الگوی دیگری باید بیان و دنبال می‌شد؟ واقعا نمی‌دانم به اندازه کافی در این زمینه سناریوسازی انجام دادند یا خیر،  ولی آن‌چیزی که بعدها وزیر امور خارجه مطرح کرد نشان داد که به اندازه کافی مطالعه و سناریونویسی و ابعاد مختلف آن بررسی نشده است که ما بی‌خود وارد یک فضایی شدیم که باعث خوشحالی و پیروزی رقبایمان، ائتلاف عبری عربی و غیره شد. به عقیده بنده اگر ما می‌خواهیم قطعنامه دیگری صادر نشود باید رفتار دیگری را اتخاذ کنیم.

تاجیک در ادامه گفت: لازم است توضیح ‌دهم که این قطعنامه‌ای الزام‌آور نبود و خواهان همکاری ایران با آژانس شد. خیلی خشن نبود و بعضی رسانه‌ها با هدف خاص و تخریب زمینه‌های همکاری بین ایران و آزانس به آن دمیدند. اگر ما اقدامی کردیم یا تعدادی دوربین را که در تعهدات فراپادمانی بود، خاموش کردیم یک اقدام عکس‌العملی بود. باید از این فضا خارج شویم. نباید در اقدامات عکس‌العملی یا حالت دهن‌کجی قرار بگیریم. اگر قرار بود اقدام فراپادمانی خود را به هر نحوی متوقف کنیم، باید قبل از صدور قطعنامه این کار را می‌کردیم تا از خاصیت بازدارندگی آن هم استفاده کنیم. نباید وقتی قطعنامه صادر شد این کار را می‌کردیم. می‌توانستیم از قبل اعلام کنیم که اگر قطعنامه صادر شود ما نیز این کار را خواهیم کرد. آن طرف مقابل باید ارزیابی می‌کرد که ایران جدی است یا خیر و یا اینکه چه تبعاتی دارد؟ متاسفانه ما با تاخیر و تعلل چنین اقدامی کردیم که به عقیده بنده از خاصیت بازدارندگی آن استفاده نکردیم و اقدامی متقابل در صدور این قطعنامه بود که شاید ارزش و کارایی بیشتری ندارد و فقط یک چهره تقابل‌گرا از ما نشان می‌دهد. در حالی که می‌توانستیم امتیازات و کارکرد بیشتری از آن بدست بیاوریم.

وی تصریح کرد: اگر می‌خواهیم از این به بعد با توجه به تحولاتی که در منطقه صورت می‌گیرد، مانند ائتلاف‌ها و نزدیک شدن کشورها و همکاری‌هایی که صورت می‌گیرد، مخصوصا با محوریت رژیم صهیونیستی و با توجه به حساسیت‌هایی که ما داریم و گذشته از مسئله حق و ناحق بودن آن، با توجه به اوضاع داخلی و مسائل اقتصادی، گسل‌ها، شکنندگی‌ها و تمام چالش‌هایی که این دولت فرا روی خودش دارد، باید سعی کنیم هر چه زودتر و قبل از آنکه تحولات داخلی و خارجی ما را به دنبال خود بکشاند سازه برجام را برپا بکنیم. به مذاکرات قوت و جان و رونق بدهیم و برجام را یک سرو سامانی برسانیم.

تاجیک در ادامه افزود: در این قسمت الگوهای متفاوتی وجود دارد. بعضی از افراد توافق‌ موقت را مطرح می‌کنند. بعضی‌ها می‌گویند خود برجام به عنوان یک پایلوت این ظرفیت را دارد. در واقع می‌خواهند ما برگردیم به آنجایی که ترامپ از آن خارج شده است و مردم از فواید برجام استفاده کنند. حالا این دولت اسم آن را توافق خوب، پایدار یا هر چیز بگذارد. اینها فقط نامگذاری است. ما به هر صورت یک توافق بین‌المللی داریم. ترامپ نابخردی کرد و خارج شد. آمریکا و ترامپ خود ضرر کردند و همین از عوامل باخت او در دور دوم بود و نتوانست کشورهای دوست خود را  پشت سر خودش ببرد و این برای آمریکا یک سرشکستگی بود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: از نظر سیاسی ایران و آمریکا قصد برهم زدن برجام را ندارند و هر دو طرف قائل به این هستند که برجام اگر نواقصی دارد، اگر نقاط منفی برای هر دو طرف ممکن است وجود داشته باشد، اما نکات مثبت آن برای اینکه پایلوت یا یک پایگاه یا مبنایی برای همکاری ایران با جامعه بین‌المللی باشد، هنوز این ظرفیت را دارد. پس ما باید به سمت و سوی پایدار کردن این سازه برویم.

وی افزود: نکته دوم ادامه همکاری با آژانس است. به هر صورت، ترامپ از برجام خارج شد، ما در چهارچوب برجام یک حقوقی داشتیم، حداقل در چهار مرحله کاهش تعهدات هیچ اختلاف نظری نیست که ما از حقمان استفاده کردیم. اگر اختلاف نظری وجود دارد در مرحله پنجم است. آمریکا از برجام خارج شده است و تحریم‌هایی به مردم ایران تحمیل کرده و الان باید ما به ازایی بدهد. به نظر بنده تهاتر این زیان ملت ایران با افزایش توانمندی‌های هسته‌ای ایران روش مطلوبی است. ما الان یک داشته‌ای داریم و نباید خیلی روی این داشته‌ای که در حقیقت توسعه علمی و تحقیقاتی دانشمندانمان است، خودمان را درگیر کنیم. آژانس و آمریکا باید در مذاکره این واقعیت را بپذیرند و راه حلی برای آن پیدا کنند.

تاجیک افزود: راه ما در برجام به جامعه جهانی نشان داد ایران علاقه‌مند است در این زمینه‌ها کار کند. برجام یک رویکرد جدید ایران در همکاری‌های بین‌المللی بود. برجام چرتکه نبود که بگوییم چه گرفته‌ و چه داده‌ایم. در سال ۹۲ مردم و دولت ایران انتخاب کردند که پلی از همکاری‌های بین‌المللی درست کنیم که اسم آن را برجام گذاشتند. بعدها بین نهادهای داخلی، گروه‌های سیاسی، نهادهای سیاست خارجی در میزان دستاوردهای برجام اختلاف نظری وجود داشت اما دولت مستقر موظف بود که با کنترل آنها این رویکرد را نمایندگی کند کما اینکه مذاکرات را به جلو برده و به نتیجه رساند. اگر ترامپ نمی‌آمد، لابی صهیونیست در داخل آمریکا و فعالیت کشورهای منطقه که مخالف برجام بودند اتفاق نمی‌افتاد، برجام خود را به شکل بهتری به جامعه بین‌المللی نشان می‌داد. این نابخردی ترامپ باعث شد ایران به موضعی افتاد که از حق و حقوق خود استفاده کند و به نظرم رویکرد برجام و کاهش تعهدات یک جنبه مثبت برای ایران به همراه داشت.

نصرت الله تاجیک در پاسخ به این سوال که اگر بار دیگر قطعنامه علیه ما صادر شود می‌تواند چه تبعاتی برای ما داشته باشد، گفت: قطعنامه‌های نهادهای بین‌المللی، حتی بی‌خاصیت‌ترین ‌آنها نیز در شرایط کنونی نظام ناعادلانه بین‌المللی برای کشورها تبعات حقوقی، سیاسی، روانی و تبلیغاتی دارد. خیلی از کشورها به وسیله همین قطعنامه‌ها به خاک سیاه نشسته‌اند. بنابراین باید تلاش کنیم و به سمت و سویی با آژانس برویم تا در دو جبهه نجنگیم. این برای ایران خیلی بد است که هم در جبهه برجام بجنگد و برجام راکد باشد و هم با آژانس بجنگد و به هر دلیلی نخواهد به سوالات آژانس پاسخ بدهد. مگر آنکه مصلحت سیاسی و یا دغدغه تکنیکی خاصی وجود داشته باشد که علیرغم سابقه خوب رابطه، حاضر به همکاری با آژانس نباشد. طی پنچ مرحله کاهش همکاری برجامی ایران با آژانس یک شرایط جدیدی به وجود آمده است. این را باید در روابط بین آژانس و ایران بگذاریم. مهم این است که در این زمینه تلاش کنیم آژانس را به عنوان یک ارگان تخصصی نگاه کنیم و در همین بستر نگهش داریم.

وی تصریح کرد: آژانس از جهت آبروی بین‌المللی خویش علاقه‌مند نیست که از یک ارگان تخصصی به یک ارگان سیاسی تلقی شود. این را نمی‌گویم که ممکن نیست آژانس مورد سوءاستفاده آمریکا و اروپا قرار گیرد. خیر. سازمان‌های بین‌المللی مانند کارد هستند هم به درد میوه خوردن می‌خورند و هم ممکنه دست انسان را ببرند. اما بالاخره آژانس یک آبرویی دارد و تلاش می‌کند تا ارگان تخصصی باقی بماند. ما هم باید تلاش کنیم هر زمینه‌ای را از بین ببریم که آژانس خواسته یا ناخواسته ماهیت سیاسی پیدا کند.  یعنی اجازه ندهیم شرایطی پیش بیاید که آژانس بهانه‌ای برای داشتن ماهیت سیاسی پیدا کند و بعد بگوییم آژانس ماهیت سیاسی پیدا کرده است. بهترین حالت تعامل چهارچوب‌دار متخصصین ایرانی با تکنیسین‌های آژانس است و فکر می‌کنم ایرانی‌ها به اندازه کافی هوشمند هستند که بتوانند موضوع را مدیریت کنند که تخصصی بماند و سیاسی نشود.

تاجیک گفت: ما باید تلاش و کمک کنیم که آژانس در چهارچوب روابط تخصصی خود باقی بماند. در این صورت اگر کار سیاسی کرد می‌توانیم مشروعیت آن را زیر سوال ببریم و بهتر است با آژانس تعامل تخصصی، فنی و تکنیکی داشته باشیم و با توجه به آن حقوقی که در چهارچوب کاهش تعهدات داشتیم، به آژانس بقبولانیم که با توجه به آن تعهدات داوطلبانه و فراپادمانی سعی کنیم امتیازاتی به آژانس بدهیم که آنها مطمئن شوند. این امتیازات به مفهوم امتیاز مجانی و یکطرفه دادن به آژانس نیست. نوع این امتیازات باید در بحث ‌های تخصصی بازبینی شود. متخصصین می‌دانند چه امتیازی می‌توانیم به آژانس بدهیم که آژانس به این اطمینان برسد که ایران در چهارچوب تعهداتش در برجام عمل می‌کند و از آن طرف امتیازاتی از آژانس بگیریم. همان گونه که گفتم ۱۴ گزارش مثبت ما گرفتیم برای اینکه چهره ایران چهره بدی در انظار بین‌المللی تلقی نشود.

تاجیک در پاسخ به این سوال که آیا امکان فعال شدن اسنپ بک وجود دارد یا خیر، گفت: بله دو مسیر وجود دارد. شورای حکام در قطعنامه‌های بعدی ممکن است پرونده را به شورای امنیت ارجاع دهد و هم در مکانیزم برجام ، کشورهای اروپایی بیایند و اسنپ بک را فعال بکنند. ما هنوز آمریکا را برای آنکه عضو برجام باشد به رسمیت نشناختیم. ما باید تحقیق کنیم که چگونه می‌توانیم از اشتباه آمریکا یا ترامپ که آمریکا را در انزوا قرار داد استفاده بیشتری کنیم. اینکه آمریکا برود در اتاق دیگر و رابطین که کشورهای دیگر یا نماینده اتحادیه اروپا هستند نقطه نظرات را منعکس کنند خیلی کمک‌کننده در این شرایط دیگر نیست. حتی اگر در مقطعی در ابتدای شروع مذاکرات این کار ضروری بود اما امروز خاصیت خود را از دست داده است. ما باید سعی در سناریو سازی داشته باشیم تا بتوانیم در ازای این اشتباه آمریکا امتیاز بگیریم تا مذاکرات طولانی نشود و یا از تضمین‌های آمریکا استفاده و بهره برداری کنیم.

تاجیک در پاسخ به این سوال که آیا نپذیرفتن برخی اقدامات داوطلبانه برای شفافیت بیشتر فعالیت هسته‌ای ایران امکان این را دارد که روسیه و چین در طرف ما نباشند، گفت: موضوع روسیه و چین موضوعی مهمی است. این یک واقعیت است که هر پدیده‌ای در سیاست داخلی و خارجی یک زمان و برد محدودی دارد. دائم نمی‌تواند وجود داشته باشد. اولویت کشورها عوض می‌شود، مسائل و مشکلات آن‌ها عوض می‌شود. ممکن است با طرف‌های مقابل ما وارد زد و بند بشوند. به روسیه و چین بدبین نیستم اما می‌گویم کشورها دنبال منافع خودشان هستند. اولویت‌ آنها حل مشکلات خودشان است.

وی افزود: حالا اگر در صحنه جهانی یک زمانی امریکا و روسیه مصالحه کنند، مثلا بعد از ماجرای اوکراین، ما باید دقت کنیم که پشتیبانی روس‌ها پشتیبانی دائمی نیست. نه می‌توانیم بگوییم که همیشه پشتیبانی می‌کنند و نه می‌توانیم بگوییم که در همه موضوعات این حمایت صورت میگیرد. یک زمانی ممکن است اگر یک اشتباه انجام دهیم زمینه برای پشتیبانی روس‌ها و چینی‌ها نباشد. قبلا هر دو به علاوه اروپایی‌ها گفته‌اند تا یک مراحلی با ما هستند. به همین دلیل آمریکا در انزوا ماند. بنابراین اگر ما نتوانیم مسئله برجام را به سر و سامان برسانیم، ممکن است نتوانند بیش از این وقت، منابع، انرژی یا هر چیزی را که لازم است برای به نتجیه رسیدن برجام تخصیص بدهند.

نصرت الله تاجیک در پاسخ به این سوال که برخی طرح خروج ایران از NPT را مطرح می‌کنند که روند درستی نیست و برخلاف منافع ملی ما است چه راهکاری درباره این موضوع وجود دارد که این طرح عملیاتی نشود، گفت: خروج از ان.پی‌.تی اگر به عنوان اهرم بازدارنده بخواهد مطرح شود، مشروط بر اینکه پشتوانه اجرایی داشته باشد، یک بحث است، اما الان ظرفیتش نیست. اما یک موقع است که بی دلیل و برای کم نیاوردن در مقابل طرف‌های مقابل گفته می‌شود که حرف مطلوبی نیست.

وی افزود: ما با توجه به اوضاع اقتصادی داخلی، وضعیت و تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی در شرایطی نیستیم که برای خودمان معضلات جدیدی به وجود بیاوریم. من بعید می‌دانم این روش مقبولیت عام داشته باشد، حتی مسئولان هم بعید می‌دانم چنین گزینه‌ای در ذهن داشته باشند. یک زمانی ما این مسائل و مشکلات را نداشتیم، بعد به دنبال خاورمیانه عاری از تسلیحات اتمی بودیم. آن موقع می‌گوییم یا همه کشورها عضو ان.پی‌.تی شوند، یا ما هم از ان.پی‌.تی خارج می‌شویم. این بستگی دارد که ما چقدر توانمندی داریم و در چه مقطعی هستیم و چگونه می‌خواهیم این همکاری دسته جمعی را برای اینکه منطقه بی‌خطری داشته باشم به سرانجام برسانیم.  به طور مثال، یکی از سیاست‌های مصر در قبال رژیم صهیونیستی و تسلیحات اتمی آن این بود که به دنبال خاورمیانه عاری از تسلیحات اتمی باشد. اگر بتوانیم این سناریو را دنبال کنیم و این توانایی را داشته باشیم که اجماع ایجاد کنیم، توانایی یارگیری در خاورمیانه، در اروپا و صحنه بین‌المللی داشته باشیم بحث متفاوت می‌شود.

تاجیک افزود: اما امروز و در این شرایط، وقتی اقدامات فراپادمانی خود را به غلط بعد از صدور قطعنامه قطع می‌کنیم، حتی نمی‌شود توجیه درستی در افکار عمومی داخل یا بین‌المللی کنیم، چگونه می‌خواهیم با سوءظنی که دنیا درباره ما پیدا کرده است حالا چه به خاطر شعارهای نادرست و یا اقدامات ما و چه به خاطر فعالیت مخالفان و معاندان و .. به هر صورت شرایط ما در صحنه بین‌المللی در این موضوع نیاز به شفاف سازی بیشتر و همکاری با نهادهای بین‌المللی دارد. نباید فکر کنیم اگر چنین مسائلی را مطرح کنیم طرف مقابل می‌ترسد و می‌آید به ما امتیاز می‌دهد. این یک اضافه برآورد یا یک عدم برآورد صحیح از وزن ما و معضلات و مشکلات داخلی و خارجی ما هست. در ایجاد توازن برای رسیدن به اهدافمان در سیاست خارجی باید به عوامل و پارامترها وزن درست بدهیم.