اکونومیست: کووید۱۹ عامل اخلال در دمکراسی جهان

به گزارش ایرنا ، این نشریه انگلیسی می افزاید: کووید-۱۹ نه تنها تهدیدی است علیه جان انسانها، بلکه تهدیدی تهدیدی علیه آزادی و دمکراسی نیز محسوب می شود.

در ادامه گزارش نشریه اکونومیست آمده است: سال ۲۰۲۰ به علت اعمال محدودیتهای کرونایی در کشورهای مختلف؛ بدترین سال از حیث رعایت آزادی های مشروع و دمکراتیک در جهان بود. این برآوردی است که “واحد اطلاعاتی نشریه اکونومیست” در نشریه خود به نام “شاخص دمکراسی” آن را منتشر کرده است.
این نشریه همه ساله وضعیت دمکراسی در ۱۶۷ کشور جهان را بررسی می کند و کشورهای جهان را بر اساس ۵ معیار از حیث ارزش گذاری دمکراسی رتبه بندی می کند شامل: مشارکت سیاسی و روند برگزاری انتخابات و کثرت گرایی (پلورالیسم)، عملکرد دولت، میزان مشارکت سیاسی جامعه، فرهنگ سیاسی دمکراتیک، و آزادیهای مدنی.
یافته های این کار مطالعاتی می گوید:” امروز در قرن بیست و یکم؛ فقط ۸.۴ درصد از جمعیت جهان در یک جامعه کاملا دمکراتیک زندگی می کنند”. بیشتر از یک سوم جمعیت جهان هنوز هم در قرن بیست و یکم در سایه شوم استبداد و خودکامگی زندگی می کنند.
از سال ۲۰۰۶ که “شاخص تعیین وضعیت دمکراسی در جهان” اندازه گیری می شود، سال ۲۰۲۰ بدترین وضعیت را از حیث این شاخص داشته است و از حد نصاب ۱۰ فقط ۵.۳۷ امتیاز کسب کرده است که پایین ترین درجه در طول این سالها بوده است. یکی از علل اصلی رکود و تنزل وضعیت دمکراسی در کشورهای جهان در سال ۲۰۲۰؛ شیوع ویروس کرونا بود.
اعمال سیاست قرنطینه و سایر اقدامات برای مهار ویروس؛ لطمه شدیدی بر آزادیهای مدنی در ۲۰۲۰ وارد آورد و رتبه همه کشورها را از حیث این شاخص پایین آورد.
کووید-۱۹ یک بیماری کشنده جدید است و بدن انسان بطور طبیعی هیچگونه ایمنی در برابر آن ندارد. بنابراین تنها راه پیشگیری از بیماری و نجات جان انسانها؛ محدود کردن آزادیهای انسان برای یک دوره زمانی مشخص بود.
هر اندازه بحران شیوع کرونا در کشورها جدی تر بود؛ آزادیهای مدنی هم محدودتر می شد و دمکراسی ضعیف تر. کشورهایی که بیشترین آمار تلفات ویروس را داشتند، مجبور بودند در سطح کشور وضعیت اضطراری برقرار کنند و جلوی آزادی بیان و آزادیهای اجتماعی را بگیرند و لازم می دیدند توجهی به رضایت یا عدم رضایت مردم نداشته باشند. به عنوان مثال کشور فرانسه که آمار بالای تلفات کرونا در قاره اروپا را دارد، یک قرنطینه شدید در کشور اعمال کرد و مقررات منع آمد و شد در ساعات بخصوصی از شب را پیاده کرد و به نتایج درخشانی رسید. میزان موفقیت طرح در کنترل بیماری هرچند حوزه جغرافیایی اش خیلی گسترده نبود اما بطور چشمگیری میزان تلفات بیماری را پایین آورد. فرانسه در مهار نسبی ویروس موفق بود، اما رتبه اش در شاخص دمکراسی پایین آمد.
البته در بُعد مشارکت سیاسی، همه گیری مانع افزایش سطح مشارکت سیاسی در کشورها نشد. در آمریکا که بالاترین میزان ابتلا به ویروس و بالاترین آمار تلفات آن را دارد؛ میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که ماه نوامبر برگزار شد؛ رکورد زد و بالاترین سطح مشارکت سیاسی در تاریخ ۱۲۰سال گذشته این کشور را ثبت کرد.
با این وجود رئیس جمهور مستقر که نامزد شکست خورده انتخابات بود نتیجه را قبول نکرد و طرفدارانش هم این نتیجه را قبول نکردند. بدین ترتیب در جدول رده بندی بهترین دمکراسی های جهان، آمریکا مثل قبل در رده “دمکراسیهای ناقص” ماند. و اما بهترین کشوری که در اوج دوران همه گیری کرونا کمترین خدشه ای بر دمکراسی اش وارد نیامد؛ “تایوان” بود.
تایوان؛ بهترین عمکرد را در سال ۲۰۲۰ از حیث رعایت کامل دمکراسی داشت و با صعود ۲۰ پله ای از رتبه ۳۱ ام به رتبه ۱۱ام جدول کشورهای جهان از حیث رعایت دمکراسی ارتقاء سطح پیدا کرده است.
مردم تایوان در ژانویه ۲۰۲۰ به پای صندوقهای رای رفتند و بالاترین میزان مشارکت سیاسی را رقم زدند. حضور به خصوص جوانان در پای صندوقهای رای حیرت انگیز بود. استقبال شگرف تایوانی ها از انتخابات آن هم در اوج دوران شیوع کرونا، استحکام و قوت فوق العاده دمکراسی کشور را نشان می دهد. البته برگزاری انتخابات به تنهایی مطلقا موجودیت، صحت، و قوت دمکراسی را در کشورها اثبات نمی کند.
کشور آفریقایی ” مالی” در مارس ۲۰۲۰ انتخابات پارلمانی برگزار کرد و این انتخابات کاملا آزاد و سالم برگزار شد. اما در ماه اوت کودتایی در کشور اتفاق افتاد و نتیجه انتخابات ملغی اعلام شد. کودتا را جمعی از افسرانی که به تعلل دولت در برابر شورشیان جهادی اعتراض داشتند انجام دادند. مالی ۱۱ پله در رتبه بندی کشورها از حیث رعایت دمکراسی سقوط کرد. منطقه زیرصحرای آفریقا پایین ترین رتبه از حیث رعایت دمکراسی در سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص داده است.
و اما سال ۲۰۲۱ هم اینطور که از آغازش پیداست، سال چندان خوبی از منظر حرمت نهادن به دمکراسی نخواهد بود. سال ۲۰۲۱ با یورش طرفداران ترامپ به “کاپیتول هیل” ساختمان کنگره آمریکا و همچنین کودتا در “میانمار” شروع شد.

اینک به نظر می رسد که کووید-۱۹ در حال مهار شدن است ؛ اکنون باید ببینیم آیا بهانه دیگری برای قلع و قمع کردن دمکراسی در کشورهای جهان باقی می ماند.