استاد دانشگاه علامه طباطبایی: مشی علوی سرلوحه فعالیت دومین سال دولت باشد

آرمان شرق-گروه سیاست:جناب آقای رئیس جمهور! و در تبعیت از منشور جاویدان‌امیر‌مؤمنان، تا بحران‌های موجود تشدید نشده است نسبت به گشایش در زندگی مردم در ابعاد مادی و معنوی، مبارزه جدی با رانت و فساد، ارتقاء احساس امنیت شهروندان، ترمیم اعتماد عمومی نسبت به دولت، ساماندهی اقتصاد و معیشت و گشایش در مناسبات بین‌المللی تدبیری بیندیشید و با بسیج مجربین و متخصصین دلسوز و عاشق مردم و وطن، تیم‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود را ترمیم کنید که برای نجات کشور جزء این راهی نیست.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی: مشی علوی سرلوحه فعالیت دومین سال دولت باشد

 
محمد زاهدی اصل در یادداشتی در روزنامه آرمان امروز نوشت:واقعه غدیر که به عید امامت و ولایت شهرت یافته است، فرصتی است تا با محوریت حکم امام علی (ع) به مالک اشتر، البته به صورت اجمال، برخی از سیاست‌های مدیریتی‌ ایشان را در اداره امور جامعه به مدیران دولت سیزدهم یادآور شویم. نامه مورد بحث، به‌رغم گذشت قریب به ۱۴ قرن، هنوز هم یک منشور حکومتی بی‌بدیل و ارزشمند برای دولت‌ها و یک الگو برای مدیران است و به تعبیر اینجانب، پایبندی دولت سیزدهم به آن می‌تواند راه برون رفت از وضعیت فعلی کشور را فراهم کند. چنانچه در منابع مختلف مطرح شده است، به‌رغم واقعه غدیر خم و البته به سفارش رسول اکرم (ص) تا اقبال عمومی و اجماع سران قبایل برای حکمرانی امام فراهم نشد آن حضرت رغبتی برای حکومت نشان ندادند که ۲۵ سال دور بودن از قدرت شاهدی بر آن است و در آغاز حکومت خود نیز صریحاً عدالت محوری خود و بی‌ارزش بودن مقام و منصب را برای مردم اعلام فرمودند و همواره پایبند به وعده‌های خود بودند و این موضوع مهم را به مالک نیز متذکر شدند. در ابتدای حکم، ضمن تأکید بر تقوا و خودسازی و عمل صالح، در خصوص رابطه حکومت با مردم اینگونه طرح موضوع می‌کنند: «قلب خویش را با مهر و محبت به رعیت (مردم)سرشار ساز و برای آنان درنده‌ای خونخوار مباش که لقمه از دهان آن‌ها بگیری زیرا مردم دو دسته‌اند یا برادر دینی تو هستند یا انسان‌هایی هستند همانند تو که از آن‌ها لغزش سر می‌زند به عمد یا سهو دستشان به گناه آلوده می‌گردد از عفو و گذشت خویش آن‌ها را بهره‌مند ساز… او (‌خدا) کار مردم را به تو سپرده و بدین وسیله تو را به آزمایش نهاده، با خدا اعلام جنگ مکن از انتقام او نتوانی گریخت و از عفو و رحمت وی بی‌نیاز نخواهی بود.»
امیرالمومنین ضمن تأکید بر حاکمیت اخلاق در حکومت بر مردم، پرهیز از ظلم را مطرح و به صراحت اعلام می‌کنند که «کسی که در حق بندگان خدا ستم کند خداوند خصم او خواهد بود» ‌ایشان دوام حکومت را در گرو رضایتمندی عامه مردم معرفی می‌کنند و تمایل به خواص را آفتی برای دولت می‌دانند. در فراز دیگری خطاب به مالک می‌فرمایند «کسی را بهاء بیشتری بده که حق را، اگرچه تلخ باشد به صراحت با تو بگوید، به افراد پرهیزکار و صادق نزدیک شو و آنان را به گونه‌ای عادت بده که با تمجید و تعریف بی‌جا و کار‌هایی که انجام نداده‌ای فریبت ندهند.» و باز می‌فرماید «با دانشمندان و حکیمان، زیاد به بحث و مذاکره بنشین تا مصالح کشور را تثبیت کنی و اصول پایداری یک ملت را قوام بخشی» در فراز دیگری ازاین منشور می‌فرمایند: «کار مسئولان و کارگزاران را به دقت زیر نظر بگیر و با آزمون صحیح، آن‌ها را به کار گمار نه با نظر شخصی و خودمحوری، افراد با تجربه و با حیا را جست‌وجو کن… سپس اعمال آنها را زیر نظر بگیر و ناظرانی از افراد صادق و وفادار بر آنها بگمار.»
در خصوص اقتصاد و معیشت نیز می‌فرمایند: «در گرفتن مالیات به مصلحت پرداخت‌کنندگان بیندیش که صلاح مردم به این امر بستگی دارد  مردم از مالیات و دسترنج پرداخت‌کنندگان اعاشه می‌کنند و باید در فکر عمران کشور باشی، بیش از آنکه به وصول مالیات فکر کنی، زیرا با عمران کشور است که مالیات تأمین می‌شود.» و «نسبت به طبقه پایین جامعه، آنان که راه چاره ندارند فقیرند و مستمند، گرفتارند و دردمند، در این طبقه افرادی آبرومند و محتاج هستند از آنها غافل مشو و روی بر آنها ترش مکن، از وضع آنها تفحص کن و برای رسیدگی به کارشان از افراد مطمئن و خداترس و متواضع مدد بگیر» و «یتیمان و سالخوردگان را که راه چاره ندارند عهده دار باش»، «هرگاه مردم پندارند به آنها ستم کرده‌ای آنها را به عذر خود متوجه گردان و با روشنگری لازم بدگمانی‌شان را برطرف کن.»
این‌ها نمونه‌هایی از متن حکم امام علی علیه السلام به مالک اشتر نخعی است که ورود به هر یک از این موارد، فرصت مستقلی نیاز دارد. اینک دولت سیزدهم که در آستانه یک سالگی خود قرار دارد می‌بایست عملکرد خود را با فراز‌های مطرح شده از نامه ۵۳ نهج البلاغه مقایسه کند و خود به داوری بنشیند که به عنوان دولت محرومان، در این یک سال به چه میزان پایبند به منشور‌امیر مؤمنان بوده است؟ و موارد مطرح شده در این یادداشت، در سیاست‌ها و اقدامات دولت چه جایگاهی داشته است؟ آیا بر اساس نظر صریح امام علی (ع)، دولت پایبند به وعده‌ها و پیمان‌های خود با مردم بوده است؟ آیا عملکرد دولت در راستای تحقق عدالت اجتماعی بوده است؟ آیا فاصله دولت و ملت کمتر شده و سرمایه اجتماعی، به ویژه میزان اعتماد در سطح خرد و کلان ارتقا پیدا کرده است؟ آیا انتصاب مدیران بر اساس تعهد، تخصص و تجربه بوده است؟ آیا خط قرمز دولت در رابطه با سفره و معیشت مردم بصورت عملی مورد توجه قرار گرفته است؟ آیا گوش شنوایی برای نقد‌های دلسوزانه و توصیه‌های مشفقانه‌اندیشمندان و متخصصان وجود داشته است؟ آیا در روابط بین‌الملل، منافع ملی، رفاه مردم و امنیت عمومی در اولویت اول قرار داشته است؟ آیا نظارت مستمر و مؤثر بر عملکرد مدیران و در راستای مبارزه با ریشه‌های فساد (به تعبیر ریاست دولت سیزدهم) اعمال شده است؟ انصاف، عدالت و پیرو حضرت علی بودن حکم می‌کند رئیس دولت و یاران‌ایشان در پاسخ صادقانه به سؤالات فوق بیاندیشند و در گزارشات و مصاحبه‌های خود افکار عمومی را اقناع کنند همانگونه که‌امیر مؤمنان بر آن تأکید داشتند. به نظر نگارنده، برای دولت و حکومت یک دست (که تا رده‌های چهارم و پنجم مدیریت نیز تسری پیدا کرده است و چنین یکدستی در کشورمان بی‌سابقه بوده است)، هیچ بهانه‌ای برای گریز از مسئولیت و توجیه نابسامانی‌ها در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی وجود ندارد. مدیریت این عرصه‌ها خردمندی و روش‌های علمی را نیاز دارد، مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی فرهنگی با تحکم، دستور و فرماندهی از بالا رفع و حتی تعدیل نمی‌شود.
جناب آقای رئیس جمهور! ضمن تبریک این مناسبت مهم و به حرمت این ایام و در تبعیت از منشور جاویدان‌امیر‌مؤمنان، تا بحران‌های موجود تشدید نشده است نسبت به گشایش در زندگی مردم در ابعاد مادی و معنوی، مبارزه جدی با رانت و فساد، ارتقاء احساس امنیت شهروندان (نه امنیتی کردن جامعه)، ترمیم اعتماد عمومی نسبت به دولت، ساماندهی اقتصاد و معیشت و گشایش در مناسبات بین‌المللی تدبیری بیندیشید و با بسیج مجربین و متخصصین دلسوز و عاشق مردم و وطن، تیم‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود را ترمیم کنید که برای نجات کشور جزء این راهی نیست. پس یا علی مدد.