آیت‌الله العظمی جوادی آملی: اگر عقل چیزی را به مصلحت یک نظام و ملت تشخیص داد، این می ‌شود حجه الله!

آرمان شرق-گروه سیاست: عقل حجه الله است، مگر می ‌شود چیزی را عقل _ نه خیال و وهم و قیاس _ بگوید آن وقت انسان بتواند به آن بی ‌اعتنایی کند؟! در داروسازی همین ‌طور است، در کشاورزی همین‌ طور است، در دامداری همین‌ طور است که اینها امور تجربی است؛ در سیاست همین ‌طور است، در علوم جامعه ‌شناسی همین‌ طور است که اینها علوم انسانی است. اگر عقل چیزی را به مصلحت یک نظام و ملت تشخیص داد این می ‌شود حجه الله!

آیت الله العظمی جوادی آملی در گفتاری بیان می کنند: اینکه آن روز که انقلاب به ثمر رسید سخن از مدیریت علمی و فقهی بود. آنها که جرأت نمی ‌کردند نسبت به امام (رضوان الله علیه) درباره ولایت فقیه و ولایت امام و اینها سخنی بگویند، گفتند کشور مدیریت لازم دارد، مدیریت هم علمی است فقهی نیست، فقه مربوط به احکام است مدیریت مربوط به علم است، فقه را حوزه بگوید مدیریت را دانشگاه، کشور را ما باید اداره کنیم. اگر مدیریت، فقهی نبود، آن والی هم نمی‌ تواند به فقاهت اکتفا کند [لذا] سخن از ولایت فقیه هم زیرش آب بسته می‌ شد؛ منتها آن را جرأت نمی‌کردند بگویند! آن روز هم همین جواب گفته می ‌شد که فقه تنها علوم نقلی نیست؛ اگر ما حجتی داشتیم که فرمان خدا را کشف بکند این فقه است؛ اگر با دلیل نقلی مثل ظاهر آیه مثل ظاهر روایت چیزی ثابت شد چه مسلمان چه کافر باید عمل بکند چون کفار هم مثل مسلمان ها مکلف به فروع ‌اند و اگر نکردند عذابشان در قیامت مضاعف خواهد بود و اگر چیزی را با عقل _ نه با نقل_ فهمیدیم که این مصلحت نظام اسلامی است، این مصلحت جامعه است، فلان کار برای جامعه مفسده دارد، فلان کار زیانبار است، این «حجه الله علی الخلق» است [لذا] چه مسلمان چه کافر باید به آن عمل کنند.

معنای حجه الله یعنی چه؟ یعنی در محاکمه در محضر ذات اقدس الهی یوم القیامه که ﴿فَمَن یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیراً یرَهُ ٭ وَمَن یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرّاً یرَهُ﴾، این شخص دولتمرد را به محاکمه می ‌کشند می ‌گویند تو چرا این کار را کردی؟ می ‌گوید من ارزیابی کردم تشخیص دادم که راه خودکفایی ایران اسلامی در جریان گندم یا جو یا برنج به این وضع است اقدام کردم این مقدار نتیجه گرفتم این مقدار نتیجه نگرفتم چون امکانات نبود، ذات اقدس الهی می‌گوید طوبی لک و هنیئا، این را به بهشت راهنمایی می‌ کند، دیگر نمی‌ گوید که تو چون به فلان آیه عمل کردی برو به بهشت! دیگر نمی ‌گوید سد خاکی یا بتونی بسازیم این در آیه یا روایت آمده است! اما اگر دیگری با اینکه بر او ثابت شده است که راه خود کفایی در تولید گندم یا برنج فلان کار است اما این کار را نکرده خب چنین کسی را آیا ذات اقدس الهی در قیامت به جهنم می ‌برد یا نه؟ این که نمی ‌تواند بگوید شما در قرآن نگفتید در روایت نگفتید! پاسخش این است که این فهمی که من به تو دادم مثل روایت است، عقل حجه الله است، مگر می ‌شود چیزی را عقل _ نه خیال و وهم و قیاس _ بگوید آن وقت انسان بتواند به آن بی ‌اعتنایی کند؟! در داروسازی همین ‌طور است، در کشاورزی همین‌ طور است، در دامداری همین‌ طور است که اینها امور تجربی است؛ در سیاست همین ‌طور است، در علوم جامعه ‌شناسی همین‌ طور است که اینها علوم انسانی است. اگر عقل چیزی را به مصلحت یک نظام و ملت تشخیص داد این می ‌شود حجه الله!

سوره مبارکه ابراهیم جلسه ۳۱
منبع:جماران