آٰرمان شرق- نگاهی به کشورهای اطرافمان و پروژه‌های عظیم اقتصادی‌شان زنگ خطر را برای گریز از فقر و تنگدستی ایران امروز به صدا درمی‌آورد. وقتی ترکیه در حال تکمیل فازهای بزرگ‌ترین فرودگاه جهان با درآمد سالانه چند ده میلیارد دلار است یا کشورهای قطر و امارات در حال تبدیل‌شدن به هاب حمل‌ونقل منطقه‌ای‌اند و عربستان پروژه ساخت بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی جهان با بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار و شهر «تئوم» با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلار را در دستور کار دارد و… و میلیون‌ها شغلی که در این کشورها بر اثر این پروژه‌ها در حال ایجاد است، آن‌گاه بیش از هر زمان دیگری غمگین و افسرده می‌شویم که چرا ایران ما نه.

آرمان شرق- با این همه، آینده می‌تواند روشن‌تر باشد. نوار ساحلی ایران در خلیج فارس (موسوم به سواحل مکران)، یکی از کم توسعه یافته‌ترین نوار‌های ساحلی از نظر اقتصادی در جهان است. برخی آمار‌ها نشان می‌دهند که کشور‌های توسعه یافته و موفق در حوزه صادرات، تقریباً همگی به آب‌های آزاد راه دارند و بخش عمده تولید ناخالص داخلی آن‌ها از بنادر و شهر‌های ساحلی شان نشات می‌گیرد. واضح است که ایران در زمره این کشور‌ها قرار نمی‌گیرد.

آرمان شرق- «یک‌اقتصاددان خبره باید از استعدادهای کمیاب متنوعی برخوردار باشد… باید به درجات یک ریاضی‌دان، تاریخ‌دان، دولتمرد و فیلسوف باشد. باید علائم مجرد را بشناسد؛ اما با کلمات صحبت کند. باید به جزئیات بپردازد. بر حسب کلیات، در هر پرواز اندیشه باید تماس خود را با مجردات و حقایق همزمان برقرار نگه‌دارد. او باید اکنون را مطالعه کند در پرتو گذشته برای هدف آینده. هیچ بخشی از ذات و طبیعت انسان و نهادهای آن نباید از میدان کنکاش او بیرون بماند. باید همزمان هدفمند باشد و بدون دلبستگی، مانند یک هنرمند مجزا از موضوع و فاسد نشدنی، اما گاهی کاملا نزدیک به حقایق زمینی همچون یک سیاستمدار.»

آرمان شرق- مشکلات ساختاری که اقتصاد ایران طی بیش از پنج دهه به آن مبتلا شده و در سال‌های اخیر به‌واسطه تنش‌ها و تضییقات بین‌المللی، علائم و عوارض آن در معاش ملت نیز دچار شرایط حادی شده است با هیچ اقدام و کنش آنی، بهبودی معنادار پیدا نخواهد کرد. ترمیم این زخم علاوه بر مرهم سیاستگذاری درست و علمی، نیازمند صبر کافی برای اثر کردن این سیاست‌ها بر پیکره اقتصاد است. اقدامات سرآسیمه و غیرعلمی در حوزه سیاستگذاری اقتصادی، آن هم در این شرایط حساس و شکننده، کشور را دچار بلایایی خواهد کرد که گرانی گوشت و شیر و تخم‌مرغ در برابرش موهبت بهشتی باشد.

آرمان شرق- شما نمی توانید انتظار داشته باشید کشوری که مسائل اجتماعی-اقتصادی و سیاسی دشواری دارد، روی تغییرات اقلیمی تمرکز کند. برای دولت ایران، تهدید تغییرات اقلیمی چیزی نیست که بتواند در این مقطع تحت فشار شدید اقتصادی با آن مقابله کند حتی اگر رهبران ایران آن را مهم بدانند، منبع و پهنای باندی کافی برای رسیدگی به آن را ندارند. در نهایت، این [کشورهای] ثروتمند هستند که اگر می‌خواهند جهان وجود داشته باشد، باید کمک کنند».

آرمان شرق- استیون رادلت نیز مانند دیگر اندیشمندان علوم سیاسی بر این عقیده است که دموکراسی هم مانند دیگر نظام‌ها سیاسی دارای کمبودها و نقص‌هایی است، با این وجود اما تبدیل به هنجاری که شده دولت ها می‌توانند با اتکا به آن توسعه اقتصادی و اجتماعی را فراهم کرده و رفاه اجتماعی به وجود آورند.

آرمان شرق- ایران روز به روز بیشتر در بحران بی آبی فرو می‌رود و تمام مدل‌های اقلیمی هم بر این موضوع صحه می‌گذارند. از طرفی، بروز اعتراضات مردمی به وضعیت آب (مثلاً در خوزستان) حالا دارد ماجرا را به سمت امنیتی شدن پیش می‌برد. اما آیا می‌توان ردپای «رانتخواران» را در بحران کنونیِ آب هم جست و جو کرد؟

آرمان شرق- در وضعیت تورمی و حتی تشدید نابرابری‌های درآمدی و افزایش ضریب جینی نیز ممکن است وضعیت درآمدی برخی افراد بسیار خوب شود در حالی که نزدیک به اکثریت جامعه وضعیت بدتری پیدا می‌کنند. بر اساس گزارش‌های رسمی در دهه نود، سهم ثروتمندترین به فقیرترین افراد جامعه افزایش یافت و از ۱۱.۰۹ به حدود ۱۴ رسید. بدین معنا که در طول این دهه درآمد ثروتمندترین افراد در ابتدای دهه نود ۱۱.۰۹ برابر فقیرترین افراد جامعه بوده و با گذر زمان این رقم به حدود ۱۴ برابر رسیده است. البته که همه ‌چیز به درآمد محدود نمی‌شود و دهک دهم به تنهایی ۳۰ درصد از هزینه‌های ناخالص سرانه کشور را نیز در اختیار دارد. آنچه در گزارش‌های رسمی مرکز آمار و بانک مرکزی وجود دارد، افزایش متوسط درآمد خانوارهای کشور است. 

آرمان شرق- در حال حاضر ایران در میان ۱۰ کشور ثروتمند آسیا هم قرار ندارد و ترکیه و عربستان جای ایران را گرفته‌اند.

آرمان شرق- از ژاپن بیاموزید که چگونه با شکست‌ها، واقع‌بینانه مواجه شوید. از شکست ماجراجویی‌ها و سیاست خارجی دولت های سابق در تحویل پرونده هسته‌ای ایران به آمریکا در سال ۱۳۸۴ و شکست‌های پیدا و پنهان کشور در مواجهه با جنگ اقتصادی و تحریم‌های جهانی علیه ایران درس بگیرید. بنیان راهبرد اقتدار ملی را بر پایه آموزه‌های تلخ ۱۶ ساله گذشته استوار کنید.