آماده مذاکره باشید

سخنان امیرعبداللهیان را می‌توان واکنش به زنجیره‌ای از اظهارنظرها از سوی رییس‌جمهور و وزیر خارجه ایالات متحده در چند روز اخیر دانست. جو بایدن و آنتونی بلینکن که به منظور شرکت در نخستین اجلاس حضوری گروه ۲۰ پس از شیوع کرونا در رم به سر می‌بردند در مجموع دیدارها و مصاحبه‌های حاشیه‌ای توپ را به زمین ایران انداخته و موضع‌گیری‌ها را به دو محور محدود کردند: ۱. ایالات متحده همراه با تروییکای اروپایی آماده بازگشت به وین و ازسرگیری رایزنی‌ها برای احیای برجام بوده و نوبت تهران است که تصمیم بگیرد. ۲. دولت فعلی تضمین می‌دهد که تا زمانی که ایران به تعهدات برجامی عمل می‌کند، واشنگتن نیز به اجرای تعهدات خود ادامه بدهد.
این ادعاها در حالی از سوی مقام‌های امریکایی مرتبا تکرار می‌شود که از زمان روی کار آمدن دولت بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ تاکنون نه تنها سیاست فشار حداکثری امریکا علیه ایران حفظ شده بلکه دامنه تحریم‌ها علیه ایران به بهانه فعالیت‌های منطقه‌ای و توانمندی موشکی نیز توسعه پیدا کرده است. در حالی که طرف مقابل، ایران را به تلاش برای خرید زمان بیشتر متهم می‌کند تهران از واشنگتن می‌خواهد که برای نشان دادن حسن نیت خود دست به اقدامی عملی بزند. حسین امیرعبداللهیان تاکنون چندبار پیشنهاد کرده که امریکا برای نشان دادن این حسن نیت با آزادسازی بخشی از اموال بلوکه شدن ایران موافقت کند.
به گزارش «اعتماد»، سخنگوی وزارت خارجه در حالی وعده اعلام تاریخ ازسرگیری مذاکرات وین را داده که علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه می‌گوید در سفر اخیر به بروکسل و مسکو با مقام‌های اتحادیه اروپا و روسیه درباره چالش‌های پیش روی مذاکرات وین در ۶ دور گذشته گفت‌وگو کرده و همتای چینی خود را هم از طریق تماس تلفنی در جریان قرار داده است. به نظر می‌رسد که ایران و ۱+۴ دو روایت متفاوت از ۶ دور مذاکرات وین از فروردین تا ابتدای تیر ماه ۱۴۰۰ را قبول دارند. در حالی که تیم جدید مذاکره‌کننده ایران می‌گوید از نقطه بن بست وارد مذاکرات وین نخواهد شد، ۱+۴ وجود بن بست در این مذاکرات را رد می‌کنند. این اختلاف روایت‌ها تا بدانجا است که حتی روسیه ادعا می‌کند در جریان ۶ دور مذاکره در وین ۹۰درصد مسائل حل شده بود. به نظر می‌رسد که در حال حاضر اصلی‌ترین مساله برای ایران لیست افراد و نهادهایی است که دولت جو بایدن حاضر به رفع تحریم آنها نیست و حدود یک سوم از لیست موجود افراد و نهادهای ایرانی تحت تحریم امریکا را شامل می‌شود. مساله دیگر ارایه تضمین از سوی ایالات متحده برای عدم تکرار سناریوی خروج از برجام است. تضمینی که واشنگتن می‌گوید به دلیل ساختار سیاسی آن و اختیارات کنگره و همچنین رییس‌جمهور بعدی امکان ارایه آن را ندارد. تهران برای خروج از بن بست درباره این موضوع در جریان مذاکرات وین از ۱+۴ خواسته بود که امریکا را وادار به طولانی‌تر کردن زمان لازم برای خروج شرکت‌ها و کمپانی‌های بین‌المللی (از چندماه به چند سال) از ایران در صورت تکرار سناریو خروج امریکا و بازگشت تحریم‌های یکجانبه کند. پیشنهادی که به گفته کاظم غریب‌آبادی، نماینده پیشین ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین با مخالفت امریکا رو به رو شد. مساله رفع تحریم تسلیحاتی ایران که در قالب یکی از دستورهای اجرایی دونالد ترامپ صادر شده بود نیز یکی دیگر از مطالبه‌های ایران است که به نظر می‌رسد دولت بایدن قصد رفع آن را ندارد. در حالی که تهران می‌گوید واشنگتن باید برای ازسرگیری مذاکرات وین نشانه مثبتی ارسال کند اما ۱+۴ از ایران می‌خواهد که برای صحبت درباره موارد مورد اختلاف به پای میز مذاکره در وین بازگردد.
همزمان سخنان جو بایدن درباره ضمانت شفاهی به ایران درباره عدم خروج دولت او از برجام تا زمانی که تهران به تعهداتش عمل کند با واکنش مخالفان هرگونه مصالحه در ساختار سیاسی امریکا روبه رو شده است. «تد کروز»، نماینده جمهوری‌خواه ایالت تگزاس در پیامی در توییتر در این باره نوشت: «جو بایدن از هیچ اختیار قانونی برای دادن چنین تعهدی برخوردار نیست. هر توافقی با ایران چنانچه به تایید سنا نرسد و به معاهده تبدیل نشود -چیزی که بایدن می‌داند اتفاق نخواهد افتاد- بار دیگر توسط هر رییس‌جمهور جمهوری‌خواه دیگر در آینده پاره خواهد شد.»به گزارش «اعتماد»، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توییتر با اشاره به توییت «تد کروز» سناتور جمهوری‌خواه نوشت: جهان حقیقتا به آنچه آقای کروز بدان اعتراف می‌کند واقف است: اینکه رژیم‌ها در واشنگتن سرکش هستند. این مسوولیت رییس‌جمهور امریکاست که جامعه بین‌الملل -از جمله تمامی اعضای برجام- را قانع کند که امضایش واقعا معنایی دارد. این امر مستلزم تضمین‌های عینی است. هیچ‌کس چیزی کمتر از این را نمی‌پذیرد.
روزنامه وال‌استریت ‌ژورنال چند روز پیش در گزارشی به این موضوع پرداخته بود که درخواست ایران برای اخذ ضمانت از امریکا درخصوص عدم خروج دوباره از برجام چگونه به عاملی برای ایجاد بن‌بست در مذاکرات تبدیل شده است. براساس ترجمه خبرگزاری فارس، طبق نوشته وال‌استریت ‌ژورنال، موضع امریکا به درخواست ایران چنین است: «موضع محوری امریکا کاملا روشن است. [از نگاه امریکایی‌ها] برجام سندی است که روی آن توافق شده است. [در این توافق] هیچ ضمانتی داده نشده که طرفی هرگز از آن خارج نشود. این، یک توافق سیاسی با تعهدات سیاسی بوده است. اگر ایران می‌خواهد توافق را تغییر دهد، امریکا هم خواسته‌های خودش را دارد.»
«مارک دابوویتز»، مدیرعامل لابی صهیونیستی «بنیاد دفاع از دموکراسی» که یکی از مشاوران دولت سابق امریکا در امور ایران بود هم در واکنش به وعده بایدن نوشت: «وعده بایدن، کاملا بی‌ارزش است مگر آنکه با رضایت و توصیه سنا به تصویب رسیده و به معاهده تبدیل شود.»
علاوه بر این، گروهی از نمایندگان کنگره طرح‌هایی ارایه کرده‌اند که خواستار منوط کردن بازگشت امریکا به برجام به کسب مجوز از کنگره است. به عنوان نمونه، «کریس استوارت»، قانونگذار ایالت «یوتا» تیر ماه سال جاری طرحی معرفی کرد که خواستار جلوگیری از رفع هرگونه تحریم علیه ایران مگر در صورت کسب مجوز از کنگره است. پیش از آن، گروهی از نمایندگان مجلس سنای امریکا هم طرحی ارایه کردند که در صورت تصویب، هر گونه توافق با ایران در موضوع برنامه هسته‌ای را به کسب مجوز از نهاد قانونگذار امریکایی منوط می‌کند. «ران جانسون»، نماینده جمهوری‌خواه ایالت ویسکانسین در مجلس سنا و ۲۱ نفر دیگر از سناتورهای جمهوری‌خواه این طراح را ارایه کرده‌اند. این گروه از سناتورها می‌گویند توافق با ایران توسط دولت «جو بایدن» باید به شکل معاهده باشد. طبق قوانین امریکا، معاهده‌ها باید به تایید دو سوم اعضای مجلس سنا برسند.
به گزارش فارس، رسانه نومحافظه‌کار واشنگتن‌فری‌بیکن، یکی از اهداف معرفی این طرح را ارسال پیامی به ایران دانسته بود مبنی بر اینکه هر گونه توافق با دولت بایدن چنانچه به تصویب کنگره نرسد، از شانس اندکی برای بقا در دولت بعدی امریکا برخوردار خواهد بود.

مشاور امنیت ملی امریکا:
اولویت واشنگتن احیای برجام است

«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا واشنگتن در زمان بازگشت به مذاکرات «وین» برای احیای برجام، تلاش می‌کند تا برنامه هسته‌ای ایران را در انزوا قرار دهد یا اینکه این مذاکرات همچنین برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای را نیز در برخواهد گرفت، گفت: «رویکرد ما تلاش برای بازگشت به برجام بر پایه پایبندی در قبال پایبندی است که به مفهوم آن است که بر مجموعه‌ای از آن موضوعات متمرکز می‌شویم و سپس از آن به عنوان یک پایه و اساسی برای رویارویی با طیف وسیعی از نگرانی‌هایی که درباره رویکرد ایران داریم، استفاده می‌کنیم که این شامل برنامه‌های موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای نیز می‌شود.»
به گزارش فارس، مشاور امنیت ملی امریکا سپس درخصوص تلاش واشنگتن برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران توضیح داد: «اولویت فوری ما، احیای محدودیت‌های هسته‌ای (ایران) است زیرا با اعمال چنین محدودیت‌هایی در جایگاه بهتری برای رویارویی و مهار باقی مسائل قرار خواهیم گرفت. چیزی که من می‌گویم این است که ما این مساله (محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران) را در جایگاه اول می‌بینیم. ترتیب اول کار ما، بازگشت به برجام بر پایه پایبندی در قبال پایبندی است اما اصل طراحی برجام همیشه این تصور را برای ما ایجاد کرده بود که به تلاش سخت برای مواجهه و رویارویی با نگرانی‌های عمیق خود درخصوص دیگر فعالیت‌های ایران و دیگر عناصر تهدیدی که ایران ایجاد می‌کند، ادامه دهیم و این همان کاری است که قصد داریم در آینده انجام دهیم.