جبلی؛ تغییر تاکتیک یا استراتژی؟

آرمان شرق- صداوسیما اشکالات ساختاری دارد که با این گزارش‌ها و رفتارها اصلاح نمی‌شود». پیمان جبلی همان زمان که روی کار آمد مدعی شده بود که صداوسیما باید منعکس‌کننده مطالبات، خواسته‌ها و دغدغه‌های توده مردم باشد و نباید منعکس‌کننده نظرات و منویات یک طبقه خاص آن‌هم طبقه خاصی باشد که جدای از مردم است. اما او برای اینکه رسانه‌ای را که در افواه به «میلی» میل کرده بود دوباره به ریل «ملی» بازگرداند هنوز راه درازی در پیش دارد.

بازگشت رسانه به ریل اصلی؟ یک امام‌صادقی متفاوت از بقیه؟ آیا پیمان جبلی در حال عمل به وعده خود است یا اینها همه تاکتیک‌هایی موقتی است که می‌تواند از یک دعوا یا جریان درون‌جناحی نشئت گرفته باشد؟ رویکرد متفاوت رسانه ملی برای نخستین‌بار در انتقاد به هم‌جناحی‌های اصولگرایش در ماجرای انتصاب داماد شهردار، استخدام دختر یک نماینده در وزارت نفت، انتقاد از وزیر رئیسی و نحوه پوشش‌دهی خبر هک سامانه‌های سوخت و مواردی از این دست توجه همه را به خود جلب کرده است. اصولگرایان به رئیسی دست‌مریزاد می‌گویند و معتقدند او در حال عمل‌کردن به وعده‌اش در نخستین توییت بعد از انتصابش است. رئیس جدید صداوسیما که فارغ‌التحصیل امام صادق و از بدنه خود این سازمان است، هنگام انتصاب گفته بود: «صداوسیما باید مصداق واقعی رسانه مردمی باشد؛ رسانه صدای کسانی باشد که صدایشان به جایی نمی‌رسد». ایرنا در گزارشی نوشته است شبکه‌های مختلف تلویزیون از لحظه انتشار خبر اختلال سامانه هوشمند سوخت این اتفاق را دقیق و بی‌طرفانه اطلاع‌رسانی و تحلیل کردند. پوشش خبری مناسب حمله سایبری به سیستم هوشمند جایگاه‌های سوخت از سوی صداوسیما با واکنش مثبت فعالان رسانه روبه‌رو شد. سایت الف نزدیک به احمد توکلی هم نوشته که صداوسیما در اقدامی کم‌سابقه، در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه ۲ سیما، میزبان دو عضو ارشد دیده‌بان شفافیت و عدالت بود؛ احمد توکلی و احمد امیرآبادی دعوت شده بودند تا درخصوص دو موضوع مهم شفافیت و تعارض منافع در مجلس صحبت کنند. یک فعال رسانه‌ای در توییتر نوشت: ‏«تو ماجرای هک‌شدن دوربین‌های زندان اوین، کدوم رسانه محور بود و تو ماجرای هک‌شدن سامانه پمپ‌بنزین‌ها، کدوم رسانه؟ تبدیل
روابط عمومی به رسانه، بزرگ‌ترین خدمتیه که دکتر جبلی داره به صداوسیما می‌کنه». در روزهای اخیر مجری صداوسیما به وعده‌های قطره‌چکانی وزیر صمت درباره ارزانی خودرو هم واکنش نشان داده و گفته است: «امیدواریم ١۵٠ تومن نشود ١۴٠ تومن و بگوییم ارزان شد». جریان‌های عدالت‌خواه هم در شبکه‌های اجتماعی بابت انتقاد صداوسیما به علی‌ اکبری رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه که خواستار ممنوعیت اشاره به مصادیق فساد در خطبه‌ها شده بود، ابراز خوشحالی کرده و نوشته‌اند «آقای صداوسیما همین‌جوری ادامه بده». عباس مقتدایی نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی از صداوسیما تقدیر کرد و رویکرد جدیدش را «گام بلند آن رسانه در راستای انعکاس صدا و دغدغه جمهور مردم و فاصله‌گرفتن از اینکه صرفا صدای احزاب، اقشار و افراد خاص باشد» خوانده است و در ادامه گفته که همگان خواستار ادامه‌داربودن این روند مطلوب هستند. نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس هم گفته: نمی‌توان از عملکرد درخشان رسانه ملی در پوشش به‌موقع و اطلاع‌رسانی صحیح به مردم و مدیریت بحران گذشت. آثار تحول در مدیریت رسانه ملی در حال نمایان‌شدن است. یک عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس تأکید کرد که در جنگ سایبری اخیر دشمن علیه کشور، صداوسیما خوش درخشید. چندین اظهارنظر مشابه دیگر هم از سوی نمایندگان دیگر مجلس اصولگرایان شنیده شده است. سایت الف هم در ادامه نوشته: «آنچه این چند روز اتفاق افتاد البته نقطه اوج کار بود. از بعد از انتصاب آقای جبلی به ریاست صداوسیما می‌شد تغییر تدریجی در رویکردها را به نظاره نشست. تأکید بسیار رئیس جدید بر توجه به مردم‌محوری و عدالت در صداوسیما، روی خوش وی به جوانان عدالت‌خواه، دعوت از امام‌جمعه قبلی لواسان برای شرکت در مراسم معارفه، توجه به شایسته‌سالاری در انتصاب‌ها، بازدید از مناطق محروم خوزستان و نشستن پای صحبت‌های جوانان جهادی و عدالت‌خواه، نشانه‌هایی هستند که ما را نسبت به مدیریت جدید در رسانه ملی امیدوار می‌ساختند. با این حال همین قدم‌های کوچک نیز بسیار نویدبخش است. از یاد نبرده‌ایم آن صداوسیمایی که خبرها را می‌جوید و سعی می‌کرد آماده به خورد مخاطب دهد. صداوسیمایی که به حق انتخاب و قدرت قضاوت مخاطب کمتر احترام می‌گذاشت. صداوسیمایی که بحث عدالت خبری در آن کم‌رنگ بود و در مقیاس وسیع‌تر، عدالت‌طلبی‌اش چندان پررنگ نبود. به هر روی امیدواریم آقای جبلی در ادامه مسیر نیز با همین قدرت به پیش برود و خدای نکرده مانند برخی از مسئولان در ادامه مسیر کم نیاورده و یا گرفتار باندهای ثروت و قدرت نشود». اصلاح‌طلبان و منتقدان قدیمی رسانه ملی اما معتقدند برای قضاوت زود است و با یک گل بهار نمی‌شود. برای اینکه رسانه ملی یک رسانه مردمی باشد باید سهم همه جریان‌های فکری سیاسی و اجتماعی در آن برابر باشد. آنها می‌گویند شاید ماجرا فقط یک تغییرات روبنایی باشد که بخشی از آن از دعوای قدرت درون جناح اصولگرا نشئت می‌گیرد و باید منتظر ماند و دید دامنه این تغییرات تا چه حد و کجا پیش می‌رود. منتقدان هنوز یادشان نرفته است که پیمان جبلی تا پیش از انتصاب به‌عنوان رئیس صداوسیما هم در رسانه ملی کار می‌کرد و معاون این سازمان بود. در آن زمان عملکردش حرکت بر همان خط و خطوط مشخص رسانه بود تا جایی که حتی از نقشش در تخریب روند مذاکرات هسته‌ای در دوران روحانی سخن گفته شد.
یک چهره سیاسی گفته بود که در مقطع مذاکرات وین، منبع اخبار نادرست صداوسیما علیه پرونده هسته‌ای و علی‌رغم تکذیب دولت، او بوده است. محمدرضا جلایی‌پور، پژوهشگر اجتماعی و فعال سیاسی، در کانال تلگرامی خود نوشته است: «آقای جبلی! صداوسیما خبر به‌کارگیری داماد شهردار تهران و هک‌شدن سامانه بنزین را شفاف و‌ منصفانه و بدون لاپوشانی و تعلل پوشش داد. می‌بینید همین دو اقدام کوچک و مثبت چه بازخورد خوبی در فضای مجازی و میان فعالان رسانه‌ای داشته؟ اگر در بقیه موضوعات و حوزه‌ها هم صداوسیما حرفه‌ای‌تر، شمول‌گراتر و ملی‌تر عمل کند، مرجعیت رسانه‌ای و مخاطب بیشتری پیدا نمی‌کند؟ می‌توان امیدی داشت به گام‌های بعدی و بلندتر در صداوسیما؟». محمد ‌هاشمی رئیس سابق سازمان صداوسیما به روزنامه جهان صنعت گفته بود: «دقت داشته باشید که رسانه ملی با دادن دو تا خبر از یک جریانی، ملی نمی‌شود. ما شاهدیم که حضور جریان‌های سیاسی در صداوسیما عادلانه نیست. مثلا اصلاح‌طلبان یا اعتدال‌گرایان در هیچ برنامه‌ای نیستند. ‌همچنین شخصیت‌های دیگری در کشور هستند که کلا ممنوع‌التصویر یا ممنوع‌الخبر هستند. یعنی با یک خبر، این رسانه ملی نمی‌شود». یا احمد زیدآبادی گفته است: «تا جایی که برنامه‌های سیاسی را گاه می‌بینیم، معتقدم که همچنان در جهت توهم‌زایی و گمراه‌کردن مردم و مسئولان حرکت می‌کند. تا وقتی هم که در آن زمینه‌ها تغییری ایجاد نشود، این بحث‌های حاشیه‌ای فایده‌ای ندارد». احمد مازنی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس سابق نیز گفته: «برای قضاوت درباره مدیریت جدید صداوسیما هنوز زود است. باید منتظر ماند و دید آقای جبلی چه راهبردهایی را در سازمان اعلام می‌کند و چه حرف و اقدام تازه‌ای خواهد شد. اگر ما به اندازه‌ای قانع شویم که پیگیری یک مسئله با شائبه فساد در صداوسیما پیگیری شود یا درباره مسئله بحران‌سازی مثل بنزین اطلاع‌رسانی شود، درست نیست. این خیلی کم است. صداوسیما اشکالات ساختاری دارد که با این گزارش‌ها و رفتارها اصلاح نمی‌شود». پیمان جبلی همان زمان که روی کار آمد مدعی شده بود که صداوسیما باید منعکس‌کننده مطالبات، خواسته‌ها و دغدغه‌های توده مردم باشد و نباید منعکس‌کننده نظرات و منویات یک طبقه خاص آن‌هم طبقه خاصی باشد که جدای از مردم است. اما او برای اینکه رسانه‌ای را که در افواه به «میلی» میل کرده بود دوباره به ریل «ملی» بازگرداند هنوز راه درازی در پیش دارد.