چشم انداز احیای برجام

امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا گفت: مهم‌ترین موضوعی که در حال حاضر در مورد برجام و مذاکرات پیرامون آن وجود دارد این است که فردای احیای برجام چه اتفاقی خواهد افتاد، آمریکا اعلام کارده تحریم‌های مرتبط با برجام را رفع خواهد کرد، اما موضوع مهم این است که فردای برجام چه رخ خواهد داد، جداول زمانی بازگشت ایران و آمریکا بر اساس تعهدات به چه صورت خواهد بود و یا بر سر سایر موضوعات از جمله موشکی و منطقه‌ای مذاکرات صورت خواهد گرفت یا نه، آمریکا خواستار این است که ایران بر سر مذاکره در مورد سایر موضعات توافق کند، که کشورمان نیز قدر مسلم زیر با چنین چیزی نخواهد رفت، این‌ها مسائلی است که دو طرف بر اثر آن‌ها اختلاف عمیق دارند و بر این اساس نمی‌توان چشم‌انداز مشخصی را برای احیای برجام درنظر گرفت.

فرارو- پایگاه خبری Insider Voice در گزارشی در مورد آخرین وضعیت برجام نوشته است: برخی ناظران و تحلیلگران هشدار می‌دهند که در صورت شکست تلاش‌ها جهت احیای برجام، احتمال اوج گیری تنش‌ها میان تهران و واشنگتن بسیار زیاد است. در این رابطه به طور خاص به این مساله اشاره می‌شود که اگر دولت جدید ایران با رویکردی حداکثری در مذاکرات حاضر شود و دولت آمریکا هم حاضر به همراهی در این راستا نباشد، به احتمال فراوان روند متقابلِ تشدید تنش‌ها میان دو طرف بار دیگر اوج خواهد گرفت.
در این راستا احتمال دارد که ایران بار دیگر سطح غنی سازی اورانیوم خود را افزایش دهد و در جبهه مقابل آمریکا نیز با حمایت اتحادیه اروپا بر شدت تحریم‌های خود علیه تهران بیفزاید. یک چنین چرخه‌ای حتی می‌تواند دو طرف را به آستانه جنگ و درگیری نظامی برساند.

در این چهارچوب، برخی تحلیلگران دولت بایدن را سرزنش می‌کنند، زیرا معتقدند این دولت علی رغم لفاظی‌های خود مبنی بر علاقه اش جهت احیای برجام همچنان راه و روش دولت سابق آمریکا به ریاست جمهوری “دونالد‌ترامپ” را در پیش گرفته و عملا “کارزار فشار حداکثری” علیه تهران را در قالبی جدید دنبال می‌کند.

امری که عملا با واکنش دولت جدید ایران رو به رو خواهد شد و احتمال دستیابی به یک توافق میان دو طرف را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و در نقطه مقابل، احتمال تشدید تنش‌ها میان دو طرف را به شدت افزایش می‌دهد.

آیا ناقوس مرگ برجام به صدا درآمده است؟دو طرف شروط سختی را تعیین کرده‌اند
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه به زودی مذاکرات برجام از سر گرفته می شود، اظهار داشت: اینکه مذاکرات شروع شود خیلی مهم نیست، زیرا این کار در گذشته نیز انجام شده و در آینده نیز رخ خواهد داد، مهم نتیجه‌ای است که به دست می‌آید، درحال حاضر باید دید دو طرف همچنان بر روی مواضع گذشته خود هستند یا از آن‌ها عبور کرده و آن را تعدیل کرده‌اند.

وی افزود: با توجه به شرایطی که کشور در آن قرار دارد که از یک طرف مشکلات معیشتی و اقتصادی چالش‌های بسیار زیادی را ایجاد کرده، به طوری که بسیاری از مردم در تامین مایحتاج ضروری خود با مشکل روبرو هستند و از طرف دیگر به دلیل شیوع گسترده کرونا در کشور اوضاع پیچید‌های حکمفرماست، دیگر ادامه این وضعیت امکان پذیر نیست و باید دید آیا ایران از خود انعطاف نشان خواهد داد یا اینکه همچنان بر مواضع قبلی خود تاکید می‌کند.

بیگدلی با تاکید بر اینکه اگر ما خواهان احیای برجام هستیم، باید نگاه خود به غرب را عوض کنیم، اضافه کرد: در حال حاضر اوضاع منطقه بعد از اتفاقاتی که در افغانستان رخ داده بسیار پیچیده شده و می‌توان گفت، خاورمیانه به مرحله جدیدی قدم گذاشته، بنابراین در مورد اینکه مذاکرات آتی به نتیجه برسد و برجام احیا شود، باید گفت که نمی‌توان امیدوار بود آنچه که در سال ۲۰۰۵ و ۲۰۱۵ به امضا رسیده در حال حاضر نیز قابلیت اتکا داشته باشد، زیرا که زمان و فضای آن زمان با امروز بسیار تفاوت دارد و به نظر نمی‌رسد که آمریکا نیز زیر بار چنین موضوعی برود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه آمریکا در کناره احیای برجام چهار شرط را مطرح کرده است، گفت: گفتگو و مذاکره در مورد مسائل مربوط به حقوق بشر، کنترل مسائل موشکی، عدم دخالت ایران در امور کشور‌های منطقه و همچنین عدم کمک به گروه‌هایی مانند حماس و حزب‌الله از جمله شروطی است که آمریکا برای احیای برجام آن را مطرح کرده، در حالی که این موضوع به نوعی خط قرمز ایران محسوب می‌شود و به نظر نمی‌رسد که ایران حاضر باشد، حتی در مورد این موضوعات گفتگو کند.

وی خاطرنشان کرد: آمریکا می‌گویند حاضر است برجام را احیا کرده و تحریم‌ها را بردارد، اما ایران باید تعهد بدهد که بعد از امضای برجام در مورد این شروط چهارگانه مذاکره کند که ایران نیز نمی‌خواهد به هیچ عنوان زیر بار چنین موضوع رود بنابراین در چنین شرایطی فضا بسیار پیچیده است و به نظر نمی‌رسد که به این زودی‌ها نتیجه حاصل شود.

آیا ناقوس مرگ برجام به صدا درآمده است؟فاصله خواسته‌های ایران و آمریکا بسیار زیاد است
امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا در گفتگو با فرارو با اشاره به این که فاصله خواسته‌های ایران و آمریکا در موضوع برجام از یکدیگر بسیار زیاد دارد، اظهارداشت: اگر قرار بود این فاصله کم شود در زمانی که بایدن به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد و دولت روحانی سرکار بود این امکان وجود داشت برجام احیا شده و تحریم‌ها رفع شوند، اما با توجه به اینکه خطوط قرمز دو کشور فاصله بسیار زیادی از هم دارند احیای برجام به این زودی‌ها اتفاق نخواهد افتاد.

وی افزود: در حال حاضر آمریکا بر سر مسائل موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران بحث‌های فراوانی دارد و درخواست مذاکره بر سر آن‌ها را ارائه کرده، اما ایران به هیچ عنوان نمی‌خواهد، این مسائلی در مذاکرات مطرح شده و تنها خواستار آن است که بر سر برجام و مساله هسته‌ای مذاکره شود، این موضوع مورد نظر آمریکایی‌ها و اروپایی نیست و به همین دلیل مذاکرات به کندی پیش رفت و در حال حاضر نیز چند هفته‌ای است که گفتگو‌های وین متوقف شده دست.

ابوالفتح اضافه کرد: در سوی مقابل نیز ایران خواستار رفع کلیه تحریم‌ها و بعد از آن راستی‌آزمایی است تا به تعهدات خود عمل کند، این در حالی است که آمریکا چنین موضوعی را قبول نمی‌کند، بنابراین با توجه به فاصله زیادی که وجود دارد به نظر نمی‌رسد در کوتاه مدت اتفاقاتی در حوزه برجام می‌افتد.

این کارشناس مسائل آمریکا گفت: مهم‌ترین موضوعی که در حال حاضر در مورد برجام و مذاکرات پیرامون آن وجود دارد این است که فردای احیای برجام چه اتفاقی خواهد افتاد، آمریکا اعلام کرده تحریم‌های مرتبط با برجام را رفع خواهد کرد، اما موضوع مهم این است که فردای برجام چه رخ خواهد داد، جداول زمانی بازگشت ایران و آمریکا بر اساس تعهدات به چه صورت خواهد بود و یا بر سر سایر موضوعات از جمله موشکی و منطقه‌ای مذاکرات صورت خواهد گرفت یا نه، آمریکا خواستار این است که ایران بر سر مذاکره در مورد سایر موضعات توافق کند، که ایران نیز قدر مسلم زیر با چنین چیزی نخواهد رفت، این‌ها مسائلی است که دو طرف بر اثر آن‌ها اختلاف عمیق دارند و بر این اساس نمی‌توان چشم‌انداز مشخصی را برای احیای برجام درنظر گرفت./فرارو