سیستان و بلوچستان،تنهای تنهای تنها

محمد بلوچ‌زهی در مطلبی با عنوان سیستان و بلوچستان ، تنهای تنهای تنها در روزنامه اعتماد نوشت:با آنکه یک هفته از شرایط فوق بحرانی سیستان و بلوچستان و شیوع مرگ‌بار و بی‌سابقه کرونا می‌گذرد و به‌رغم سفر مقامات وزارت بهداشت به این استان در هفته گذشته متاسفانه همچنان کمبود پزشک، کافی نبودن تخت‌های بیمارستانی، نایاب بودن بسیاری از اقلام دارویی و تجهیزات بهداشتی و درمانی مردم را از پای درآورده و از نفس انداخته و نیز گذشت زمان هم بر وخامت اوضاع افزوده است. اکنون پای جهنده ویروس جهش یافته دلتا به دلیل حجم بالای تردد اتباع کشورهای همسایه پاکستان و هندوستان و نیز تعاملات و تبادلات مرزی به این استان باز شده و تا جایی پیش رفته که میزان موارد مرگ و میر و ابتلای استانی ناشی از کرونا گوی سبقت مبتلایان را حتی از کشور مبدا انتقال ویروس یعنی پاکستان نیز ربوده است. کشور همسایه و پرجمعیت پاکستان که با مشکلات عدیده اقتصادی، فقر فزاینده و ناهنجاری‌های بالای اجتماعی دست به گریبان است، توانست با اجرای طرح قرنطینه عمومی و فاصله‌گذاری اجتماعی در یک دوره دو ماهه شیوع گسترده ویروس جهش یافته کرونا را مهار کند و تا حدودی کشور را از دچار شدن به سرنوشت کرونایی مرگ‌بار هند نجات دهد. سرلوحه قرار دادن تجربه تا حدودی موفق پاکستان برای جلوگیری از افزایش موارد مرگ و میر و ابتلا به کرونا که این کشور همسایه از لحاظ فرهنگی و اجتماعی تشابهات و قرابت‌های فراوانی با مردم سیستان و بلوچستان دارد، می‌تواند در برون‌رفت از اوضاع فوق بحرانی سیستان و بلوچستان موثر باشد و راهگشا. بر هیچ کس پوشیده نیست مراودات بلوچان ایران و پاکستان به ویژه در مناسبات مختلف اجتماعی از جمله عروسی و عزا باتوجه به ارتباطات سببی و نسبی بسیار پررنگ است و برقرار؛ بنابراین اگر با علم به این قرابت‌ها و روابط مستحکم فرهنگی و اجتماعی از همان ابتدا شناسایی موارد مبتلا به کرونای هندی سخت‌گیری در ترددهای بین مرزی هوایی، آبی و زمینی با کشورهای پاکستان و هندوستان اعمال می‌شد حال شاهد چنین سونامی مرگ‌بار کرونایی نمی‌بودیم که اکنون سیستان و بلوچستان را جامه سیاه به تن و تب‌دار کرده و کم نفس و بیمار و زخمی.

به هر جهت اگرچه دیرهنگام است اما ماهی را هر زمان از آب بگیرید، تازه خواهد بود. با این شرایط هم‌اکنون نیز می‌توان با اعمال محدودیت‌های اجتماعی لازم از جمله تعطیلی یک هفته‌ای ادارات و سازمان‌های دولتی، اعمال سخت‌گیری در برگزاری تجمعات مختلف اجتماعی و مذهبی و جلوگیری از برگزاری مراسم‌های محلی نظیر عزا و عروسی و نیز مهم‌تر از آن استفاده اجباری از ماسک در نقاط مختلف درگیر و پرخطر تا حدودی تبعات ناشی از این وضعیت را به حداقل رساند.
نباید فرموش کرد که آنچه در این دوره از همه‌گیری پاندمی کرونا سیستان و بلوچستان را با دوره‌های گذشته متفاوت کرده و متمایز، گستره درگیری و دامنه بسیار بالای شیوع حتی تا دورترین نقاط روستایی است و جهندگی و پراکنش مضاعف دلتا ویروس که شعاع آن را تا مناطق عشایری صعب‌العبور که از لحاظ راه‌های دسترسی وضعیت نامساعدی دارند کشانده.
همچنین در پیچیدگی شرایط و وخامت اوضاع سیستان و بلوچستان باید افزود به‌رغم اینکه بنا بر آمارهای رسمی روزانه حدود بیست نفر از مبتلایان جان خود را از دست می‌دهند و در عرض بیست و چهارساعت بیش از هزار و دویست نفر به کرونا مبتلا می‌شوند با همین وجود جانباختگان کرونایی با حضور انبوه مردم تشییع می‌شوند و کفن و دفن. از سوی دیگر در حالی که این استان پایین‌ترین درصد رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک را در سطح کشور به خود اختصاص داده و میزان موارد سرپایی و بستری کرونا نیز از متوسط کشوری گذشته و همین‌طور تعداد موارد مثبت مبتلایان به کرونا در موج جدید سه تا چهار برابر موج‌های قبلی این ویروس است و نیز ده شهر استان بیمارستان ندارند، متاسفانه برگزاری مراسم‌های عزا و عروسی به قوت خود همچنان باقی است. با این اوصاف همواره مردم سیستان و بلوچستان بر این باور بوده‌اند که این استان سرشار از پتانسیل و ظرفیت‌های انسانی، طبیعی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و گردشگری به دلیل پایین بودن شاخصه‌های توسعه‌ای، محروم بودن از ابتدایی‌ترین امکانات و هدررفت استعدادهای بالا «تنهای تنهای تنها» مانده که با بحرانی شدن وضعیت شیوع فزاینده و انفجاری کرونا این تنهایی بیش از هر زمان دیگر اکنون احساس می‌شود و لمس. بنابراین بیش از این سیستان و بلوچستان را نباید تنها گذاشت و رها به حال خود، چراکه اوضاع کرونا در این استان دارای پراکندگی مضاعف و وسعت بسیار بالا با وخامت و پیچیدگی‌های بسیاری روبه‌رو است و اگر بیش از این وضعیت فوق بحرانی جدی گرفته نشود و هر چه سریع‌تر چاره‌ای برای آلام بی‌شمار آن اندیشه نشود باتوجه به اینکه این استان از لحاظ زیرساخت‌های درمانی و شاخص‌های بهداشتی در سطح کشور پایین‌ترین ضریب بهره‌مندی را داراست؛ به زودی نه تنها استان بلکه کشور را با چالشی عظیم و بحرانی روبه‌رو خواهد کرد که آن سرش ناپیدا باشد.
مظلوم مثل بلوچستان
دستور رییس ستاد اجرایی فرمان امام برای ارسال کمک‌های ویژه ضدکرونا به سیستان و بلوچستان از اعزام بیمارستان سیار تا اکسیژن‌ساز و اقلام بهداشتی

«کرونا در سیستان و بلوچستان»؛ عنوانی است که با جست‌وجویش در اینترنت با صدها مطلب مواجه می‌شوید که نتیجه همه‌شان یک چیز است: «وخامت اوضاع محروم‌ترین استان ایران.» سیستان و بلوچستان پهناورترین استان ایران است اما به همان میزان محروم. قطعی برق، نبود آب شرب، نبود امنیت، تبعیض‌های مذهبی و قومی و هزار و یک درد دیگر جزیی از زندگی روزمره مردم استانی است که در انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته و در اوج ناامیدی ایرانیان هم ۶۲ درصدشان پای صندوق‌ها رفتند اما حالا و به هنگام شیوع کرونا آنچنان تنها مانده که فعالان مدنی از سراسر ایران به فکر جمع‌آوری کمک برای مردم این استان افتاده‌اند. نمایندگان مجلس هم روز گذشته بالاخره به تنهایی این استان واکنش نشان داده‌اند و از مسوولان امر خواستار رسیدگی سریع به وضعیت مردم پیش از خلق فاجعه‌ای انسانی شده‌اند. اسماعیل حسین‌زهی، نماینده خاش در همین راستا به ایسنا گفته است: «وضعیت استان سیستان و بلوچستان از مرز قرمز گذشته است و دولت باید توجه ویژه‌ای برای کنترل این بیماری به استان داشته باشد.» حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت و نماینده زاهدان هم با تکرار این اظهارات، خواستار بسته شدن مرزهای بلوچستان با شهرهای دیگر کشور شده است.
در این میان اما برخی تلاش کردند با انتشار شایعاتی از زبان یکی از مراجع تقلید شیعیان، کار را در این استان به نزاع‌های مذهبی هم بکشانند. از زبان آیت‌الله نوری همدانی نقل شده بود که وضعیت کرونا در سیستان و بلوچستان ناشی از گناهان اهل سنت است که دفتر این مرجع تقلید با انتشار اطلاعیه‌ای این اظهارات را به کلی تکذیب و تاکید کرد: «درس خارج معظم له از ابتدا بیماری کرونا تعطیل بوده و در ۱۰ روز اخیر که متاسفانه منطقه سیستان و بلوچستان و تا حدودی کل کشور دچار فراگیری موج جدید بیماری منحوس کرونا گردید ایشان هیچ گونه ملاقات یا سخنرانی و مصاحبه‌ای نداشته‌اند و طبیعتا دیدگاه‌ها و سخنرانی‌های ایشان در سایت خودشان منعکس می‌شود.»