توافق هسته ای؛بخش اصلی یک توافق جامع منطقه ای

مسیر‌هایی که در راستای یک توافق جامع منطقه‌ای به هم پیوند می‌خورند؛ مذاکرات احیای برجام، تماس‌های ایران و عربستان و گفتگو‌های صلح یمن
مذاکراتی که در مورد یمن در مسقط در جریان است و مذاکره بین ایران و عربستان در بغداد، دور از مسیر توافق هسته ای نیست و تهران تلاش می کند چند مسیر را به هم پیوند بدهد، تا توافق هسته ای بخشی از یک توافق جامع برای منطقه باشد.

العربی الجدید در مطلبی به قلم بشیر البکر نوشت: توافق هسته ای جدید در حال قطعی شدن است، اما واشنگتن تاکید می کند که هنوز فاصله زیادی تا نهایی شدن آن وجود دارد. این در حالی است که اتحادیه اروپا و روسیه به نحوی رفتار می کنند که گویی توافق نزدیک است و در دوره باقی مانده از دولت روحانی، به امضا خواهد رسید. براساس گزارش نیویورک تایمز، تصمیم نهایی برای احیای توافق هسته ای، قبل از روی کار امدن رئیسی خواهد بود، یعنی تا زمانی که دولت اعتدالگرا در قدرت است.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در هر صورت، دور هفتم مذاکرات در هفته اول ماه پیش رو خواهد بود و این مهم پس از شش دوره مذاکره در وین است که در دوم آوریل با مشارکت طرفهای حاضر در توافق هسته ای، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایران آغاز شد. آخرین دور این گفتگوها در اواخر هفته گذشته برگزار شد که شاهد حصول تفاهم هایی در مورد برخی مسائل مورد اختلاف بود که به اجرای تعهدات هسته ای ایران و آثار اقدامات هسته ای اش در طول سالهای اخیر مربوط می شود و البته این موارد به طور کامل حل نشد.

با این حال، عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران اعلام کرده است که برگه های توافق حاضر است و بازگشت تیمهای مذاکره کننده به کشورهای خود نه برای مشورت، که برای تصمیم گیری است. محافل سیاسی و رسانه ای ایران احتمال می دهند که توافق مذکور در سالروز امضای توافق هسته ای نهایی شود. در صورتی که فضا برای امضای توافق قبل از پایان ماه آینده مساعد شود، این نظام ایران است که در خصوص نهایی شدن توافق ساعت صفر را تعیین می کند.

اگر امضای توافق تا روی کار آمدن رئیسی به تاخیر بیفتد، این هدیه به رئیس جمهور جدید می رسد، تا بتواند از آن برای حل چالش اصلی، یعنی بحران اقتصادی استفاده کند. البته با توجه به اظهارات رئیسی در اولین نشست مطبوعاتی پس از پیروزی اش، ظاهرا این برگه در دست اوست.

در شرایطی که محافل اسرائیلی تصریح می کنند که دولت جو بایدن برای دادن امتیازهای بیشتر به ایران آماده است و تلاش صهیونیستها بر آن است تا توافق جدید را خطرناکتر از توافق هسته ای نشان دهند، به نظر نمی رسد اسرائیل گزینه ای جز همکاری با آمریکایی ها برای وضع خط قرمزهایی در توافق هسته ای داشته باشد. به همین دلیل، افیف کوخافی، رئیس ستاد مشترک اسرائیل به واشنگتن سفر کرد.

در هر حال، پیش بینی نمی شود که فشارهای اسرائیل بتواند تاثیری در موضع دولت آمریکا در مورد توافق با ایران داشته باشد و احتمالا ایالات متحده به اسرائیل برای تقویت زرادخانه نظامی اش کمک کند. این در حالی است که اخباری وجود دارد مبنی بر اینکه واشنگتن در پشت پرده تلاش می کند تنش میان ایران و اسرائیل کاهش یابد.

اما در مورد جهان عرب باید گفت مذاکراتی که در مورد یمن در مسقط در جریان است و مذاکره بین ایران و عربستان در بغداد، دور از مسیر توافق هسته ای نیست و تهران تلاش می کند چند مسیر را به هم پیوند بدهد، تا توافق هسته ای بخشی از یک توافق جامع برای منطقه باشد. اما این مساله همچنان کاملا روشن نیست و تعهدات و ضمانتهایی در مورد نفوذ ایران در سوریه، عراق، یمن و لبنان ارائه نمی دهد.