از شعارهای انتخاباتی تا آینده مجهول دلار

آینده دلار در گرو برنامه‌های سیاسی و اقتصادی دولت آینده است. در صورت عدم توجه به مسائل بین‌المللی و تمایل به خودکفایی و تکیه بر توان داخلی، قطعا اوضاع بهبود چندانی را تجربه نخواهد کرد.

بورسان- ستاره منصوری: هفته گذشته، هفته پر تلاطمی برای دلار بود. قیمت آن در نوسان از ۲۳۷۰۰ تا نزدیک‌های ۲۵ هزار تومانی (در معاملات پشت‌خطی) قرار گرفت.
علت نوسانات هفته پیش چه بود؟

با اعلام کاندیداهای ریاست‌جمهوری اولین تلاطمات در قیمت دلار پدیدار شد. از طرفی برنامه‌های اقتصادی کاندیداها و نیز اعتقاد به ارزپاشی توسط آنان احتمال کاهش قیمت ارز را در آینده نوید می‌داد و اما از طرف دیگر نااطمینانی به شرایط سیاسی و نگرانی در مورد وضعیت اقتصادی و برنامه‌های تورمی کاندیداها ناامیدی بیشتری را سمت مردم روانه می‌کرد.

برکناری یکباره عبدالناصر همتی از ریاست بانک مرکزی باعث شد قیمت دلار تا حوالی ۲۵ هزار تومان افزایش یابد، اما اندکی بعد از کاهش هیجانات قیمت آن مجددا افت کرد. شواهد حاکی از این است که همتی مخالف با ارزپاشی و کاهش دستوری قیمت دلار بود و از این موضع عملکرد متفاوتی با تمایلات دولت داشته است. اما به‌نظر می‌رسد رئیس جدید بانک مرکزی با روانه کردن ارز در بازار با دولت هم عقیده است و این مورد از دیگر دلایل کاهش مجدد قیمت دلار بعد از جهش ناگهانی‌اش بود.

همچنین عده کثیری از افراد در هفته‌ای که گذشت منتظر نتیجه مذاکرات برجامی در وین بودند. نتیجه‌بخشی این مذاکرات حتی در سطح پایین‌تر از آنچه در گذشته وجود داشته، می‌تواند بر شرایط اقتصادی کشور و ثبات نرخ ارز بسیار موثر باشد. در چند هفته گذشته امید به امضای قرار داد برجام باعث کاهش قیمت دلار تا حدود کانال ۲۰ هزار تومان شد.

اما برخلاف انتظار این هفته دور پنجم مذاکرات وین نتوانست دور پایانی باشد، ولی با این احتمال که در دور بعد توافق حاصل شود، در آخرین روز هفته نرخ‌ها اندکی کاهشی شدند.

خبرهای ضد و نقیض برجامی و آینده مجهول آن، همچنین وضعیت نامشخص سیاسی دلایل اصلی نوسانات این هفته دلار بوده است و در نهایت باعث شد قیمت این فاکتور مهم اقتصادی تا حوالی ۲۵ هزار تومان نوسان کند.
چشم‌انداز آینده دلار چه خواهد بود؟

آینده دلار در گرو برنامه‌های سیاسی و اقتصادی دولت آینده است. در صورت عدم توجه به مسائل بین‌المللی و تمایل به خودکفایی و تکیه بر توان داخلی، قطعا اوضاع بهبود چندانی را تجربه نخواهد کرد.

ارزپاشی تنها یک درمان موقتی برای کنترل قیمت دلار است که اثرات تورمی دارد. برای رسیدن به ثبات بلندمدت تنها راه نجات، خلاصی از تحریم‌ها، افزایش تولید و در نهایت افزایش صادرات و مبادلات کشور است.

تحریم‌ها نه تنها باعث کاهش فروش نفت بلکه افزایش تخفیف فرآورده‌های نفتی به کشورها به جهت ایجاد انگیزه و به نوعی باج دادن می‌شود، از طرفی واردات در این شرایط با هزینه بالاتری همراه است، همه این موارد بر کاهش ذخیره ارزی کشور تاثیرگذار خواهد بود.

همچنین حجم بالایی از پول‌های بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر وجود دارد که در صورت برگشت به کشور قطعا بر میزان عرضه و قیمت دلار تاثیر خواهد داشت. شایان ذکر است بانک‌های ایرانی مشمول تحریم هستند و حتی در صورت آزاد شدن این حجم از سرمایه کشور، انتقال آنها با مشکل مواجه است.

اقتصاد ایران به شدت به نفت وابسته است و بخش اعظمی از بودجه کشور را درآمدهای نفتی تشکیل می‌دهد بنابراین تا زمانی که روند فروش و صادرات در ایران تغییر نکند اتفاق مهمی در این جهت ایجاد نخواهد شد.

سودآوری اکثر شرکت‌های بزرگ در این مدت بیشتر به دلیل افزایش قیمت‌ها و تورم بوده است نه به دلیل افزایش تولید. تولید ملی یکی از معیارهای پیشرفت اقتصادی یک کشور است.

در صورت کاهش تحریم‌ها، صادرات و در نتیجه تولید شرکت‌ها افزایش خواد داشت و این باعث افزایش عرضه ارز و در نتیجه بهبود قدرت پول کشور خواهد شد.

بنابراین شاید بهتر است دولت پیش رو، برای درمان ریشه‌ای و حفظ ثبات در این بازار، تمرکز بیشتری در جهت روابط بین‌الملل و دستیابی به توافقات در جهت توقف هر چه بیشتر تحریم‌ها داشته باشد.

در صورت دستیابی به این مهم می‌توان به کاهش قیمت دلار و افزایش ارزش پول ملی امیدوار بود.