۲۰سال از حمله ۱۱ سپتامبر به برج های دوقلو گذشت/هدف اصلی بن لادن از حمله ۱۱ سپتامبر چه بود؟

بیستمین سالگرد حمله به برج های دوقلوی آمریکا در ۱۱ سپتامبر در حالی رسید که جنگ ۲۰ ساله ایالات متحده در افغانستان که در زمان طرح ریزی برای حمله به القاعده پناه داده بود، شکست خورد. نیروهای آمریکایی در میانه خون و خشونت از افغانستان خارج شدند و کابل بار دیگر تحت کنترل طالبان درآمد. حمله به برج های دوقلو در سال ۲۰۰۱ نزدیک به سه هزار کشته برجا گذاشت. /دیپلماسی ایرانی

هدف اصلی بن لادن از حمله فاجعه بار ۱۱ سپتامبر

در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ القاعده مرگبارترین حمله تروریستی خارجی را که ایالات متحده تجربه کرده بود، انجام داد. از نظر اسامه بن لادن و دیگر افرادی که آن را برنامه ریزی کرده بودند، این حمله تنها یک اقدام تروریستی نبود. برای آنها، این نشان دهنده چیزی بسیار بزرگتر بود.
هدف اصلی بن لادن از حمله فاجعه بار ۱۱ سپتامبر

نلی لاهود، عضو ارشد برنامه امنیت بین‌المللی در موسسه آمریکای نوین در مقاله‌ای تحقیقی و مفصل برای مجله فارن افرز با عنوان «موفقیت فاجعه بار بن‌لادن: القاعده جهان را تغییر داد، اما نه آنطور که می‌خواست»، نتایج بررسی‌های تیم پژوهشی خود درباره دست‌نوشته‌های اسامه بن لادن -رهبر بزرگترین گروه تروریستی جهان، مرد پشت حمله ۱۱ سپتامبر که در می ۲۰۱۱ با حمله کماندوهای نیروی دریایی ایالات متحده کشته شد- را ارائه کرده است.

خانم لاهود و همکارانش در این مقاله مهم، پرده از حقایق و نکاتی برداشته‌اند، که برای نخستین‌بار به صورت عمومی انتشار یافته‌اند. اقتصادنیوز این مقاله را در چهار بخش تقدیم مخاطبان می‌کند.

در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ القاعده مرگبارترین حمله تروریستی خارجی را که ایالات متحده تجربه کرده بود، انجام داد. از نظر اسامه بن لادن و دیگر افرادی که آن را برنامه ریزی کرده بودند، این حمله تنها یک اقدام تروریستی نبود. برای آنها، این نشان دهنده چیزی بسیار بزرگتر بود: نجات اولیه کمپین خشونت انقلابی که می‌تواند دوره تاریخی جدیدی را آغاز کند. اگرچه بن لادن از دین الهام گرفته بود، اما اهداف وی ژئوپلیتیک بود. مأموریت القاعده این بود که نظم جهانی معاصر دولت-ملت‌ها را تضعیف کند و امت تاریخی -جامعه جهانی مسلمانان که زمانی توسط یک مرجع سیاسی مشترک دور هم جمع می‌شد- را بازسازی کند.

بن لادن معتقد بود که می تواند با وارد آوردن آنچه او “ضربه قاطع” می‌نامید به این هدف برسد و ایالات متحده را مجبور می‌کند نیروهای نظامی خود را از کشورهای دارای اکثریت مسلمان خارج کند، بنابراین جهادی‌ها اجازه می‌یابند تا در سطح از زمین بازی مناطق خود با رژیم‌های خودکامه در آنجا بجنگند.

جهان بینی بن لادن و تفکر پشت حادثه ۱۱ سپتامبر در مجموعه‌ای از ارتباطات داخلی به دست آمده که در ماه مه ۲۰۱۱ هنگامی که نیروهای ویژه آمریکایی بن لادن را در حمله به محوطه‌ای در شهر ابوت آباد پاکستان کشتند، کشف شد. بن لادن در آخرین سال‌های زندگی، خود را آنجا مخفی کرده بود و در سال‌های پس از مرگش، دولت ایالات متحده برخی از اسناد را از طبقه‌بندی خارج کرد ، اما بخش عمده‌ای از آنها تحت نظارت منحصر به فرد جامعه اطلاعاتی باقی مانده‌اند.

در نوامبر ۲۰۱۷ ، سی‌آی‌ای ۴۷۰ هزار فایل دیجیتالی دیگر شامل صدا، تصویر، فیلم‌ و متن را از طبقه‌بندی خارج کرد. با کمک دو دستیار پژوهشی، بیش از ۹۶ هزار پرونده را مرور کردیم؛ از جمله نزدیک به ۶ هزار صفحه متن عربی که پرونده ارتباطات داخلی القاعده بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱ را تشکیل می دهند و سه سال گذشته را صرف تجزیه و تحلیل آنها کرده ام. این اسناد شامل یادداشت‌های بن لادن، نامه نگاری وی با همکارانش، نامه‌های نوشته شده توسط اعضای خانواده وی و یک دفترچه دست‌نویس ویژه ۲۲۰ صفحه‌ای است که حاوی رونوشت مباحثات بین اعضای خانواده نزدیک بن لادن است که در دو ماه پایانی عمرش در محوطه یادشده ساکن شده بودند.

این اسناد نگاهی بی نظیر از ذهنیت بن لادن ارائه می دهد و تصویری از “جنگ علیه تروریسم” ایالات متحده را از چشم هدف اصلی این جنگ به نمایش می‌گذارد.
رساله و رسالت بن‌لادن

در زمان حادثه ۱۱ سپتامبر ، بن لادن دهه ها در فکر حمله به داخل آمریکا بود. سالها بعد، در گفتگو با اعضای خانواده ، او یادآور شد که در سال ۱۹۸۶ بود که او برای اولین بار پیشنهاد کرد که جهادی ها باید به داخل آمریکا حمله کنند تا مصائب فلسطینی ها را برطرف کنند، زیرا بن لادن معتقد بود حمایت ایالات متحده بود که اجازه ایجاد اسرائیل در سرزمین فلسطینی را داد. نگرانی بن لادن برای فلسطینی‌ ها واقعی بود. او اغلب به همکارانش یادآوری می کرد «رنج آنها دلیل شروع جهاد ما بود». اما فلسطینی ها عمدتا به عنوان یک ایستگاه مناسب و مشترک برای مسلمانان در سراسر جهان عمل میکردند، که بن لادن آنها را قربانیان جمعی اشغالگری و ظلم و ستم خارجی معرفی کرد.

بن لادن در “اعلامیه جهاد” خود -ابلاغیه عمومی ۱۹۹۶ که در بین جهادی‌ها به عنوان “رساله لادن” معروف شد- برای مسلمانانی که “خون آنها در مناطق دورافتاده مانند چچن ، عراق ، کشمیر و سومالی” ریخته شده است، غصه می‌خورد. وی گفت: «برادران مسلمان من در جهان ، برادران شما در دو مکان مقدس و فلسطین از شما درخواست کمک می کنند و از شما می خواهند به جنگ با دشمن خود برخیزید: اسرائیلی ها و آمریکایی ها».

بن لادن امیدوار بود این نبرد جمعی اولین گام در احیای امت باشد.

به زودی مشخص شد که بن لادن آماده است تا حرف های خود را با عمل پشتیبانی کند. در سال ۱۹۹۸ القاعده بمب گذاری همزمان سفارتخانه های آمریکا در کنیا و تانزانیا را انجام داد که ۲۲۴ نفر را کشت و بیش از ۴هزار نفر را زخمی کرد. بن لادن که از توجه بین المللی آن حملات برخوردار بود، جاه‌طلب‌تر شد. در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۰ القاعده با یک قایق کوچک مملو از مواد منفجره به کشتی یواس‌اس کول هنگام سوختگیری در بندر عدن در یمن، مورد حمله قرار داد و ۱۷ نفر از پرسنل نیروی دریایی آمریکا را کشت.

بلافاصله پس از آن، بن لادن به جمع بزرگی از حامیان گفت که این حملات “نقطه عطفی مهم در تاریخ رشد امت به سوی برجستگی بیشتر” است.

مقالات ابوت آباد همچنین شامل یادداشت‌های دست‌نویس است که بن لادن در سال ۲۰۰۲ نگاشته است و «تولد ایده ۱۱ سپتامبر» را افشا می کند. نوشته‌ها نشان می دهند که در اواخر اکتبر ۲۰۰۰ ، چند هفته پس از حمله به یو‌اس‌اس کول، بن لادن تصمیم گرفت به داخل سرزمین آمریکا حمله کند.

نوشته‌های ابوت‌آباد همچنین استدلال وی را در آن زمان نشان می دهند: بن لادن معتقد بود که «تمام جهان اسلام تحت سلطه رژیم های کفرآمیز و تحت سلطه آمریکا قرار دارد» و هدف حمله ۱۱ سپتامبر «شکستن ترس از این خدای دروغین و از بین بردن اسطوره شکست ناپذیری آمریکا» بود.

حدود دو هفته پس از حمله، بن لادن بیانیه کوتاهی را در قالب اولتیماتوم خطاب به ایالات متحده منتشر کرد. او گفت: «من فقط چند کلمه برای آمریکا و مردم آن دارم. به خداوند متعال که آسمان را بدون هیچ تلاشی برافراشته است ، سوگند یاد می کنم که تا زمانی که امنیت برای ما که در فلسطین زندگی می کنیم به واقعیت تبدیل نشود و همه سپاهیان کفر سرزمین محمد را ترک نکنند، نه آمریکا و نه هیچکس دیگری که در آنجا زندگی می‌کند از امنیت برخوردار نخواهند بود». این حمله تأثیر برق‌آسا داشت و بلافاصله هزاران جوان مسلمان در سراسر جهان به شیوه های مختلف خود را متعهد به فرمان بن لادن دانستند. اما خواندن دقیق نامه نگاری بن لادن نشان می دهد که بدنام ترین تروریست جهان از محدودیت های گروه خود بی‌خبر بوده است.
هدف اصلی بن‌لادن از حمله ۱۱ سپتامبر چه بود

بن لادن در سال ۱۹۵۷ در عربستان متولد شد. پدرش یک ساختمان ساز ثروتمند بود که شرکت او نه تنها به خاطر قصرهای مجلل که برای خانواده سلطنتی سعودی ساخته بود بلکه به دلیل مرمت اماکن مقدس اسلامی در مکه و مدینه مشهور بود.

بن لادن در آسایش بزرگ شد و هیچ چیز نمی خواست. او تبدیل به مردی جوان شد که مشتاق مشارکت در امور سیاسی در سراسر جهان اسلام بود. او در عملیات جهادی اولیه خود ، که شامل جنگیدن در افغانستان در دهه ۱۹۸۰ و کمک به امور مالی و هماهنگی مجاهدین در حال مبارزه با اشغال شوروی در آن کشور بود ، نشان داد که در مورد کارآفرینی و مدیریت چیزی از مشاغل خانوادگی آموخته است.

و با این حال ، اگرچه نامه نگاری‌های بن لادن نشان می دهد که او به خوبی در تاریخ اسلام، به ویژه در نبردهای نظامی پیامبر اسلام در قرن هفتم میلادی، مسلط بوده است ، اما او فقط درکی سطحی و پراکنده از روابط بین المللی مدرن داشت.

این موضوع در خود حملات ۱۱ سپتامبر منعکس شد که نشان دهنده یک محاسبه غلط شدید بود: بن لادن هرگز پیش بینی نمی کرد که ایالات متحده در پاسخ به این حمله وارد جنگ شود. در واقع ، او پیش بینی کرد که در پی این حمله، مردم آمریکا به خیابان ها بیایند، اعتراضات علیه جنگ ویتنام را تکرار کرده و از دولت خود بخواهند از کشورهای اکثریت مسلمان خارج شود.

در عوض، آمریکایی ها پشت رئیس جمهور آمریکا جورج دبلیو بوش و “جنگ علیه تروریسم” ایستادند. در اکتبر ۲۰۰۱ هنگامی که ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده به افغانستان حمله کرد تا القاعده را تعقیب کند و رژیم طالبان را که از سال ۱۹۹۶ میزبان این گروه تروریستی بود، از بین ببرد، بن لادن هیچ برنامه‌ای برای تأمین بقای سازمان خود نداشت.
۱۱ سپتامبر، پیروزی پرهزینه القاعده

حمله ۱۱ سپتامبر به پیروزی پرهزینه القاعده تبدیل شد. این گروه بلافاصله پس از سقوط رژیم طالبان متلاشی شد و اکثر رهبران ارشد آن یا کشته یا اسیر شدند. بقیه به مناطق قبیله‌ای تحت کنترل پاکستان منطقه ای خودمختار و هم‌مرز با افغانستان پناه بردند. پنهان شدن برای آنها تبدیل به یک شیوه زندگی شد.

ارتباطات آنها نشان می دهد که تا پایان عمر بن لادن، سازمان القاعده هرگز توانایی انجام حملات در خارج را پیدا نکرد. و اگرچه این گروه در نوامبر ۲۰۰۲ در کنیا حملاتی انجام داد، اما این کار را تنها به این دلیل توانست انجام دهد که عوامل برنامه‌ریزی آنها در اواخر سال ۲۰۰۰ و اوایل ۲۰۰۱ قبل از اینکه همه چیز برای القاعده در افغانستان به هم بریزد، به شرق آفریقا اعزام شده بودند.

تا سال ۲۰۱۴ جانشین بن لادن، ایمن الظواهری، خود را بیشتر درگیر مشروعیت زدایی از داعش، گروهی که سرانجام القاعده را پشت سر گذاشت- کرد و برای ایجاد اتحادی میان مسلمانان [جهادی] علیه هژمونی آمریکا تلاش کرد.

با این وجود، نمی توان به دو دهه گذشته نگاه کرد و از میزان تأثیری که گروهی از افراط گرایان به رهبری یک خلیفه کاریزماتیک بر سیاست جهانی گذاشت، عبور کرد. بن لادن واقعاً جهان را تغییر داد – اما نه به شیوه ای که او می‌خواست و نه آنطور که انتظار می‌رفت./اقتصاد نیوز