ثبت پرونده‌های چند ملیتی، ظرفیتی ویژه همکاری‌های فرهنگی در عرصه بین‌المللی

جشن یلدا، هنر سوزن‌دوزی ترکمن، ابریشم‌ریسی ایران، مهارت ساختن و نواختن ساز عود (بربط)، چهار عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس جدید ثبت شده ایران است.

دستاورد جدید دولت در ثبت عناصر جدید در فهرست میراث جهانی ناملموس در سال جاری میلادی، به نحوی صورت پذیرفته است که بر اساس دستورالعمل‌های اجرایی کنوانسیون پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو، ایران دارای هیچ سهمیه‌ای برای ثبت عناصر جدید به صورت ملی نبوده است. لذا لازم به یادآوری است که چهار پرونده ایران که در فهرست میراث جهانی ناملموس قرار گرفته است همگی با بهره‌مندی از ظرفیت پرونده های چند ملیتی و بین الدولی به ثبت رسیده است.

تهیه پرونده‌های مشترک میراث‌فرهنگی ناملموس جهانی که در سال جاری با مشارکت کشورهای ترکمنستان، ترکیه، آذربایجان، افغانستان، ازبکستان و تاجیکستان تدوین و به ثبت جهانی رسیده است ظرفیتی ویژه برای توسعه همکاری‌های فرهنگی در عرصه بین‌المللی محسوب شده و نقش موثری در جهت ارتقای صلح و دوستی میان اقوام و ملل منطقه ایفا می‌کند.

 بهره‌گیری از ظرفیت پرونده‌های چند‌ملیتی، موجب شد که جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار از سال عضویت ایران در کنوانسیون میراث‌فرهنگی ناملموس، موفق به ثبت ۴ عنصر جدید چند ملیتی به طور همزمان در یک نشست کمیته بین‌الدولی شود و بدین نحو ایران در سال جاری، در صدر کشورهایی قرار گرفت که بیشترین تعداد ثبت شده میراث‌فرهنگی ناملموس را در این نشست از کمیته بین‌الدولی میراث‌فرهنگی ناملموس داشتند.

 لازم به ذکر است جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون مربوط در مجلس شورای اسلامی به کنوانسیون پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو ملحق شده و هیئت وزیران نیز تاکنون دو تصویب‌نامه در خصوص قانون الحاق ایران به کنوانسیون پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس داشته است:

 تصویب آیین‌نامه اجرایی قانون الحاق در سال ۱۳۸۷ و تصویب آیین نامه پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس شهرها و روستاها در سال ۱۴۰۰.

جمهوری اسلامی ایران همچنین از سال ۱۳۸۸ اقدام به ثبت عناصر فرهنگی ناملموس ایران در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس جهانی یونسکو نموده است:

در سال ۱۳۸۸ دو عنصر ملی،  در سال ۱۳۸۹ پنج عنصر ملی، در سال ۱۳۹۰ یک عنصر ملی، در سال ۱۳۹۱ دو عنصر ملی،از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۵ بدون ثبت، در سال ۱۳۹۵ یک عنصر چند ملیتی، در سال ۱۳۹۶ دو عنصر، یک ملی و یک چند ملیتی، در سال ۱۳۹۸ یک عنصر ملی، در سال ۱۳۹۹ دو عنصر چند ملیتی، در سال ۱۴۰۰ یک عنصر ملی و در سال ۱۴۰۱ برای اولین بار چهار عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس جدید به صورت چند‌ملیتی.