خواب آ شفته همراهان بیمار در کنار بیمارستان‌ها

خواب آ شفته همراهان بیمار در کنار بیمارستان‌ها

آرمان امروز: بیمارستان‌های پایتخت روزانه پذیرای نیمی از افراد شهرستانی‌ هستند. هر چند با توجه به طرح تحول سلامت تلاش‌های زیادی در زمینه تقسیم عادلانه امکانات و خدمات بهداشتی و درمانی در کشور صورت گرفت اما همچنان باوری قدیمی بلای جان بیماران شهرستانی است که براساس آن پزشکان تهرانی را کارآزموده‌ و متخصص‌تر از پزشکان شهرستانی می‌دانند. بنابراین تقریبا نیمی از افراد سرگردان در بیمارستان‌ها و دارو‌خانه‌ها را بیماران شهرستانی و همراهان آنان تشکیل می‌دهند. این افراد از مسافت‌های دور و با چمدان به تهران می‌آیند و اغلب آنها از ترس پول دوا و درمان راهی بیمارستان‌های دولتی می‌شوند و بنابراین حساب هر قران پول خود را دارند. بودجه آنها باید کفاف پول دوا و درمان بیمارشان را بدهد و حساب پول خورد و خوراکشان هم جداست. بنابراین اغلب دیگر پولی باقی نمی‌ماند که صرف هزینه هتل یا مسافرخانه شود . شب که به نیمه می‌رسد، دغدغه‌ محلی برای خواب دارند. برخی در خودرو می‌خوابند، برخی نیمکت پارک را برای استراحت شبانه انتخاب می‌کنند و خانواده‌ها به همراه کودکانشان کنار دیوار بیمارستان چادر می‌زنند. خیابان، خیابان است و امنیت در آن معنا ندارد، اگر تمام سوراخ و سنبه‌های چادر را بپوشانند همچنان از یک درز نادیده باد به داخل نفوذ می‌کند. طول مدت اقامت آنها در تهران معمولا به چند هفته و ماه می‌رسد. برخی از همراهان نیز به دلیل مشکلات مالی چادرنشین نمی‌شوند، عدم طاقت در فراق عزیز بیمار آنها را چادرنشین می‌کند. برخی از بیماران حال جسمی وخیم دارند و همراهان لحظه‌ای آنها را در بستر بیماری تنها نمی‌گذارند. آنها رنج خوابیدن کنار خیابان یا پارک را به جان می‌خرند تا دمی از حال بیمار خود ناآگاه نباشند.
همراه‌سرا، راه‌حلی موثر اما پرچالش
بعد از دستور رئیس جمهور در ۲۸ مهرماه ۱۴۰۰، اوضاع تا حدی سامان‌دهی شد اما هنوز همراهان بیماران بستری شده با مشکلاتی هم چون ظرفیت کم، مسیر طولانی و هزینه همراه خانه ها دست و پنجه نرم می کنند. عده ای هم ترجیح می‌دهند شب را در ماشین خود صبح کنند. به نظر می رسد اگر عدالت درمانی در کشور ایجاد شود و افراد بومی در شهر خود مراحل درمان را سپری کنند دیگر شاهد بروز این مشکلات نخواهیم بود و کرامت هیچ فردی از بین نمی رود. دو، سه سالی است که بیمارستان‌هایی مانند امام خمینی (ره)، شریعتی، علی اصغر (ع) و… میزبان همراهان بیمار در مجموعه‌هایی تحت عنوان همراه‌سرا هستند. اقامت در این همراه‌سراها رایگان است و تخت‌ها تا هر زمان که مایل باشند در اختیار افراد است. افراد برای اقامت در آنها کافی است معرفی‌نامه‌ای از سوی بیمارستان به این مجموعه‌ها ارائه کنند تا میهمان این مراکز باشند و فرم درخواست اقامت را در بخش‌های بستری بیمارستان پر کنند تا به آنها مجوز ورود به همراه‌سرا داده شود. ایجاد این همراه‌سراها بسیاری از مشکلات اقامتی همراهان بیماران را رفع کرده اما متاسفانه تمام بیمارستان‌های دولتی تهران دارای این مراکز نیستند و ظرفیت پذیرش مسافران شهرستانی نیز در این مراکز محدود است. بنابراین در مواقعی که سیل ورود مراجعان شهرستانی به تهران باشد قطعا این اماکن پذیرای تمام همراهان بیماران نیستند. بنابراین با وجود این همراه‌سراها همچنان همراهان بیماران شهرستانی زیادی را بدون سرپناه و در خودرو یا کنار خیابان مشاهده می‌کنیم. علاوه بر این بخش مددکاری بیمارستان نیز باید اقامت همراهان بیمار را  در این همراه سراها تایید کند تا بتوانند نامه اقامت در آنها را دریافت کنند. در نهایت می‌توان گفت این همراه‌سراها راه‌حل قابل‌قبولی برای حل موضوع اقامت همراهان بیماران شهرستانی خواهند شد اگر در نزدیکی تمام بیمارستان‌های دولتی شهر تهران وجود داشته و ظرفیت پذیرش تمام همراهان بیماران را داشته باشند. هر چند در صورت وجود یک همراه با بیمار بیمارستان وظیفه اسکان او را به عهده می‌گیرد و معمولا همراه بیمار در اتاق خود او سکونت دارد اما اگر  بیمار سرپرست خانواده باشد یا آنکه از وضعیت جسمانی فوق‌العاده حاد رنج ببرد طبیعی است که همراهان او را در شهر غریب رها نمی‌کنند و تنها به دلیل آنکه اندکی بیشتر او را ببینند و بشنوند راهی شهر غربت می‌شوند. همراهان بیماران شهرستانی و بدحال به زبان نمی‌آورند اما تمام آنها فکر می‌کنند که ممکن است برای آخرین بار فرصت دیدار عزیزانشان را پیدا کنند. بنابراین منطقی است که همراه با بیمار شال و کلاه کرده و راهی شهر شوند.
وزارت بهداشت وظیفه‌ای ندارد
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با «آرمان امروز» با تاکید بر عدم وظیفه وزارت‌بهداشت برای اسکان مازاد همراهان بیماران‌شهرستانی می‌گوید: براساس مصوبات وزارت بهداشت اگر بیمار بستری نیاز به همراه داشته باشد این سازمان موظف است که مکانی را برای اسکان همراه‌بیمار در نظر بگیرد. حسین علی شهریاری می‌افزاید: این مکان معمولا کنار تخت و درون اتاق بیمار است. اما در صورتی که بیمار نیاز به همراه نداشته باشد و بیمار نیز تعداد زیادی همراه داشته باشد در این صورت وزارتخانه موظف به تعیین مکان اسکان برای آن افراد
نیست.  او تاکید می‌کند: در این صورت تهیه مکان اسکان با همراهان بیمار است و بیمارستان و وزارت‌بهداشت هیچ‌گونه وظیفه‌ای در قبال اسکان آنها ندارند. شهریاری می‌افزاید: وظیفه اسکان همراه بیمار با وزارت‌بهداشت و این همراه نیز معمولا بیشتر از یک نفر نمی‌شود و در نظر وزارتخانه تمام افراد همراه با بیمار، همراه او محسوب نمی‌شوند. او خاطرنشان می‌کند: تشخیص آنکه بیمار نیازمند به همراه است یا خیر با پزشک و مجموعه کادر بیمارستانی است. اگر یک بیمار همراهان زیادی نیز همراه با خود داشته باشد دلیل کافی برای اسکان آنها در مجموعه بیمارستان نیست. مسئولیت همراهان اضافه بیمار با خود آنهاست و وزارت‌بهداشت وظیفه‌ای در قبال آنها جز یکی از آنها ندارد، آن یک نفر نیز به دلیل مراقبت و همراهی با بیمار کنار او حضور دارد. گاهی نیز همراه بیمار در محوطه بیمارستان اقامت می‌یابد اما در اکثر موارد در اتاق‌بیمار و تخت همراه او هستند. او در پاسخ به این سوال که آیا وظیفه اسکان افرادی که نه به قصد بستری بلکه به دلیل گذران دوران درمان و انجام آزمایشات به مدت طولانی در تهران می‌مانند نیز با وزارتخانه نیست، می‌گوید: اسکان این افراد ارتباطی با وزارت بهداشت ندارد، این موضوع به بیماران برمی‌گردد که اگر امکان حضور یک هفته‌ای در تهران دارند، در شهر باقی بمانند و در غیر این صورت بیمارستان وظیفه‌ای برای اسکان آنها ندارد.