اصلی‌ترین مخالفان برجام چه کسانی هستند؟

دست روزگار حالا گروهی از اصلی‌ترین مخالفان برجام در دولت‌های یازدهم و دوازدهم را به موافقان مذاکره با غرب و احیای قراردادی بدل کرده است که پیش از این‌بارها مدافعانش را به نقد کشیده بودند. در واقع آنچه آنها را به سمت مذاکره کشانده است درک نیازهای کشور است. این عده برخلاف گذشته دیگر مدافع خروج از ان‌پی‌تی و حتی حرکت به سمت تولید بمب هسته‌ای نیستند، چراکه خوب می‌دانند راه تعامل با جهان و به خصوص همسایگان که شعار و دکترین انتخاباتی ابراهیم رئیسی بود از این مسیر نمی‌گذرد.  در مقابل دسته دیگری از اصولگرایان و در راس آنها جبهه پایداری همچنان برطبل مخالفت با توافق هسته‌ای می‌کوبند. آنها همچنان براین باورند که راه اداره کشور از احیای برجام نمی‌گذرد و فریاد «نه به مذاکره» از اصلی‌ترین شعارهای آنهاست و از همین رو بسیاری معتقدند جبهه پایداری که ابتدای راه حامی جدی دولت رئیسی بود، دست حمایتش را به دلایل مختلف از جمله مذاکرات احیای برجام از شانه‌های دولت سیزدهم برداشته است. سخنان این روزهای اعضای این جریان در برشمردن ضعف‌های تیم مذاکره‌کننده و متن توافق برجام شاهدی براین ادعاست. انتقادهای جبهه پایداری به توافق هسته‌ای و برجام مسبوق به سابقه است، همچنان‌که پیش از این هم در دولت حسن روحانی خواستار توقف بررسی برجام بودند و در درون و خارج از مجلس به عنوان هسته اصلی مخالفان احیای برجام فعالیت می‌کردند و دولت را تحت فشار می‌گذاشتند.  علی خضریان، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو جبهه پایداری یکی از همین نمایندگان است که روز گذشته در ادامه راه پیشین در یادداشتی انتقادی درباره پیش‌نویس توافق احیای برجام نوشت: ‌هیچ کدام از خطوط قرمز اصلی جمهوری اسلامی در آن گنجانده نشده و حتی «راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها به خود آمریکا سپرده شده» است. به گزارش انتخاب، او همچنین نوشت: «با توجه به تاکیدات متعدد رهبر‌ انقلاب و ‎قانون‌ راهبردی لغو تحریم‌ها، قبل از رفع تحریم‌های برجامی در عمل و نیز راستی‌آزمایی نسبت به لغو عملی تحریم‌های مذکور، نباید گام‌های کاهشی هسته‌ای برداشته شود. این امر خط قرمز و سیاستی است که به تصریح رهبری هیچ کس نباید از آن تخطی کند. ‌در حالی که بر اساس متن پیش‌نویس، این‌طور نیست که ‎آمریکا، تحریم‌های برجامی را رفع و سپس ما آن را ‎راستی‌آزمایی کنیم و در صورت رفع تحریم‌ها، ‎ایران اقدامات کاهشی هسته‌ای خود را بعد از تحقق آن دو شرط، انجام دهد. بلکه قبل از رفع همه تحریم‌ها، ایران باید اقدامات خود را انجام دهد.» ‌ به عقیده این دسته از مخالفان برجام دولت از خطوط قرمز برجامی خود کوتاه آمده و عقب‌نشینی کرده است.

مخالف یا موافق توافق‌؟

دسته دیگر مخالفان برجام نیروهای سیاسی نزدیک به دولت رئیسی هستند که پیش از این با صدای بلند با هرگونه مذاکره با غرب و برجام مخالفت می‌کردند، اما حالا اگرچه با اصل برجام مخالف هستند در عین حال سکوت پیشه کرده‌اند. شاید از آن رو که در انتظار نتیجه مذاکرات و واکنش مقام‌های ارشد به آن هستند تا در خصوص درستی یا نادرستی اقدام دولت اظهارنظر کنند. در این میان اما روزنامه کیهان و حسین شریعتمداری، مدیر مسوول این روزنامه راه‌شان از دیگر مخالفان برجام جداست. هرچند این روزنامه روز ۲۳مرداد در مطلبی با عنوان «تله تازه آمریکا در بازی با لغو تحریم‌ها» از توافق جدید با عنوان «توافق قوی» نسبت به توافق قبلی یاد کرد، اما در تمام این مدت همچنان مخالفت خود را با مذاکرات احیای برجام و به خصوص مذاکره با آمریکا اعلام کرده است. این روزنامه ۵شهریور نیز ضمن انتقاد از دولت به دلیل عدم اطلاع‌رسانی درخصوص مذاکرات احیای برجام با اشاره به وضعیت اروپا به دولت توصیه کرد که «فقط دوماه دیگر توافق را عقب بیندازد، همه‌چیز به نفع ایران تغییر خواهد کرد.» این روزنامه همچنین در این مطلب تاکید کرده است که دولت سیزدهم نشان داده بدون برجام و اف‌ای‌تی‌اف می‌شود کارهای بزرگی کرد.  کیهان در ۳۱ مرداد نیز در مطلبی تاکید کرد: «قطعا توافق نکردن، بهتر از توافق بد است. آمریکا تنها زمانی می‌تواند به برجام برگردد که حقوق ایران را تضمین کرده باشد. هر توافق دیگری، مثل توافق چندمرحله‌ای، خلاف این ضرورت خواهد بود.»  همچنین روز گذشته مدیر مسوول روزنامه کیهان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، مذاکره با آمریکا را به «شتر مجنون» در داستان ملای رومی تشبیه کرد و گفت: مجنون که آهنگ کوی لیلی داشت بر ناقه‌ای نشست که کره‌ای در شهر داشت. در مجنون شوق رفتن به کوی لیلی موج می‌زد ولی ناقه که تاب دل کندن از کره خود را نداشت، قدم از قدم بر نمی‌داشت و چنین بود که به قول ملای رومی «یک دو روزه ره بدین احوال‌ها – مانده مجنون در تردد سال‌ها»… ‌مجنون در نهایت چاره کار را در آن می‌بیند که از ناقه پیاده شود و راه کوی لیلی را به پای خود بپیماید. ‌ مدیرمسوول روزنامه کیهان در این گفت‌وگو تنها راه پیش‌رو در صورت عدم تامین منافع‌مان را خروج از NPT اعلام کرده است. این روزنامه همچنین خطاب به جریانی که این روزنامه را همسو با صهیونیست‌ها می‌داند پاسخ داده و نوشته است: ‌آنها مخالفان برجام را به همسویی با اسرائیل متهم می‌کنند غافل از اینکه همراهی عجیب و غریب‌شان با برجام و توافق به هر قیمتی، نمونه دیگری از بازی آنها در زمین آمریکاست./دنیای‌اقتصاد