نویسنده: محمدحسین واحدی، دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی عضو انجمن مطالعات غرب آسیا

دیپلماسی ایرانی: روسیه در مرحله اول در استفاده از این پهپادهای انتحاری تا حدی موفقیت داشته است، ولی اوکراینی ها با کمک دیگر کشورهای غربی به مرور زمان نحوه مقابله و سرنگونی این پهپادها که ادعا شده است شاهد ۱۳۶ هستند را یاد گرفته اند.

این پهپادها خیلی کوچک هستند و کشفشان در رادار بسیار مشکل است. طبق گفته فرماندهان نظامی، پیدا کردن این پهپادها در صفحه رادار مثل این است که با یک پرنده یا هر چیزی دیگر اشتباه گرفته شوند. برای همین تشخیص آنها از بین هدف های کاذب بسیار دشوار است و مدتی به زمان احتیاج دارد تا اپراتورهای رادار بتوانند تجربه پیدا کنند و تشخیص دهند و این تشخیص درست را روی رادار که هدف های مشابهی نشان می دهند پیدا کنند.

صادرات پهپادهای ایران به روسیه اگر واقعیت داشته باشد، باعث می شود که جامعه جهانی برای مقابله با سیاست های خارجی و رفتارهای ایران متحدتر شوند، همچنین تلاش های زیادی برای تحریم های بیشتر علیه ایران اعمال خواهند کرد. البته اعلام خبر صادرات پهپاد به روسیه از سوی ایران همزمان است با اعتراضات در داخل و خارج از ایران که این مساله می تواند تحریم های حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی ایران را باعث شود.

شاهد ۱۳۶ یکی از بهترین پهپادهای انتحاری ایران است که ادعا شده در اختیار روسیه قرار گرفته است؛ این نشان دهنده روابط استراتژیک ایران و روسیه است. این پهپادها حدود ۲۰۰۰ کیلومتر برد دارند و می توانند تمام خاک اوکراین را مورد حمله قرار دهند. علاوه بر آن پهپادهای شاهد ۱۳۶ حدود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم مواد منفجره خیلی قوی دارند و این اصلا قابل مقایسه با پهپادهای ساخت خود شرکت های روسی نیست، پهپادهای روسیه حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم بیشتر مواد منفجره ندارند.

اگر روسیه از این پهپادها به خوبی استفاده کند می تواند هدف های حساس اوکراین را مورد حمله قرار بدهد و از بین ببرد اما مورد هدف قرار دادن هدف های متحرک با اینها یک مقدار مشکل است مگر این که همراه با پهپادهای شناسایی به پرواز درآیند چون برخلاف پهپادهای انتحاری مثل هاروپ که روی دماغه شان دوربین دارند و می توانند به هدف های متحرک حمله کنند، این نوع پهپادها این قابلیت را ندارند و بیشتر برای حمله به هدف های ثابت مورد استفاده قرار می گیرند مثل کارخانه ها پالایشگاه ها، گردان ها و…

به این پرونده های نظامی مهاجم نمی تواند پهپاد گفت، چون هدایت نمی شوند بلکه مختصات یک هدف به آنها داده می شود و آنها به صورت خودکار می روند تا به هدف شان برسند، به گفته خود اوکراینی ها، این نوع پهپادها تا یک سوم توان تولید برق اوکراین را از بین برده اند. جنس این پهپادها فایبرگلاس است و حدود ۳.۵ متر عرض و ۴.۵ متر طول طول دارند و نزدیک به زمین حرکت می کنند، و مانند موشک کروز و رادارها نمی توانند به راحتی کشف و رهگیری شوند. البته با سیستم های الکترواپتیک و دید در شب بهتر می توان آنها را کشف کرد، و به دلیل ساختار لانه زنبوری بدنه شان، گلوله های جنگی به ویژه نوع معمولی این گلوله ها، تاثیر زیادی روی آنها نمی گذارند. تنها نقطه ضعف این پهپادها صدای زیاد و سرعت کم شان است، سرعتشان حدود ۲۰۰ کیلومتر در ساعت است.