عبور طالبان از خط قرمز

شبه نظامیان طالبان با تیراندازی به سوی کشاورزان ایرانی آغازگر یک درگیری مرزی با نیروهای ایرانی شدند و با حرکت به داخل مرزهای ایران، به تعدادی از پاسگاه‌های مرزی کشورمان یورش بردند.
از زمان تشدید درگیری‌ها میان دولت پیشین افغانستان و گروه طالبان نگرانی‌های زیادی در خصوص آینده این کشور و تاثیر حاکمیت احتمالی طالبان بر افغانستان روی امنیت مرزهای ایران وجود داشت. کمتر از چهار ماه پس از تصرف کابل از سوی طالبان و تسلط این گروه بر افغانستان این نگرانی‌ها رنگ واقعیت به خود گرفت. در حالی‌که طی این مدت تلاش زیادی از سوی برخی گروه‌های سیاسی انجام شده بود تا ثابت شود «طالبان تهدیدی علیه ایران نیست»، شبه نظامیان طالبان ظهر روز چهارشنبه با شلیک به سوی گروهی از کشاورزان ایرانی که در داخل مرز ایران در حال سرکشی به زمین‌های خود بودند، آغازگر درگیری نظامی با نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران شدند.
خبرگزاری افغانستانی آماج که اولین بار خبر درگیری میان نیروهای طالبان و جمهوری اسلامی ایران را منتشر کرد، به نقل از منابع آگاه خود اعلام کرد که در این حملات نظامیان طالبان به تعدادی از پاسگاه‌های ایرانی حمله کردند. به نوشته این منبع، در پی درگیری‌ها در ولسوالی کنگ ولایت نیمروز «چندین پاسگاه مرزبانان ایرانی به‌ دست طالبان افتاده است.»
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با «اعتماد» زمان آغاز درگیری‌ها را نزدیک ساعت دو بعد از ظهر اعلام کرده است. به گفته این منبع، جرقه تبادل آتش از سوی شبه‌نظامیان طالبان و با هدف قرار دادن کشاورزان ایرانی آغاز شده است.
ایران برای جلوگیری از ورود اشرار به خاک خود در این منطقه مرزی دیواری به طول چند کیلومتر کشیده که این دیوار دقیقا در نقطه صفر مرزی کشیده نشده است و در برخی مناطق در عمق خاک ایران است. طالبان ادعا می کند که دیوار کشیده شده نقطه صفر مرزی ایران است و به همین دلیل کشاورزان ایرانی را که طبق روال همیشه برای سرکشی به زمین‌های خود در حد فاصل دیوار تا نقطه صفر مرزی رفته بودند هدف قرار داده است. بلافاصله پس از این اقدام تهاجمی نیروهای طالبان ، مرزبانی ایران اقدام به پاسخ کرد. یک منبع آگاه دیگر به «اعتماد» خبر داد که درگیری‌ها نزدیک ساعت ۶ بعداز ظهر روز چهارشنبه پایان یافت.
خبرگزاری تسنیم محل وقوع درگیری مرزی اخیر را منطقه شغالک در نزدیک ولایت نیمروز اعلام کرده و آن را ناشی از «یک سوءتفاهم مرزی» معرفی می‌کند. به نوشته این خبرگزاری، این درگیری‌ها پایان یافته و ایران در حال «توجیه» طالبان نسبت به خط مرزی است. تسنیم همچنین به نقل از یک مقام آگاه، روایت‌هایی را که از تصرف پاسگاه‌های مرزی ایران از سوی گروه طالبان خبر می‌دادند «کذب» خواند.
یک مقام آگاه به «اعتماد» گفت که «هیچ نقطه‌ای از مرز ایران در حال حاضر در اختیار طالبان نیست». به گفته او، «هجوم طالبان با پاسخ چندبرابری نیروهای ایرانی روبه‌رو شد و نیروهای طالبان عقب رانده شدند.»
«آماج» با تصاویری که طی ساعات اولیه درگیری منتشر کرد مدعی بود که پاسگاه‌های دوست محمد و بالا‌سیاه‌چشمان به تصرف طالبان در آمده است. در این تصاویر نیروهای طالبان که با جنگ افزارهای امریکایی به‌جای‌مانده از ارتش افغانستان به سوی مرز ایران در حرکت بودند دیده می‌شدند. همچنین تصاویری در خصوص شلیک توپخانه ایران منتشر شده است.
خبرگزاری فارس در گزارشی که شامگاه چهارشنبه منتشر شد، مهاجمان به مرز ایران را «اشرار مسلح» نامیده و به نقل از خبرنگار خود در افغانستان مدعی شده است که «مرزبانان رسمی طالبان هنوز در این منطقه مستقر نشده‌اند.» وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز از این درگیری‌ها با عنوان «درگیری میان مرزنشینان» یاد کرده که «با هماهنگی مرزبانان دو طرف موضوع مدیریت شده است.»
یک مقام ارشد در آخرین ساعات شامگاه چهارشنبه با تاکید بر پایان یافتن درگیری در مرز به «اعتماد» گفت که این تبادل آتش میان نیروهای مرزبانی ایران و طالبان، کشته و مجروح نداشته است.
خبرهای تکمیلی از این ماجرا نیز از تشکیل جلسه مرزبانی با نیروهای طالبان در منطقه حکایت دارد.
معاون امنیتی انتظامی استاندار سیستان و بلوچستان در توضیح جزییات درگیری روز چهارشنبه می‌گوید: «در حوزه شهرستان هیرمند در سیستان یک دیوار امنیتی وجود دارد که احداث آن در سال ۱۳۸۲ شروع شد و این دیوار نقطه حائلی است میان جمعیت و نقطه صفر مرزی. در فاصله میان دیوار و نقطه صفر مرزی زمین‌های کشاورزی متعلق به مردم منطقه وجود دارد. جمعیت مستقر شده در ولایت نیمروز، اطلاعی از وضعیت مرزی نداشتند و نمی‌دانستند این دیوار نقطه صفر مرزی نیست. آنها به سوی کشاورزان ما تیراندازی کردند، پاسگاه مرزی ما پاسخ داد و درگیری متقابل شکل گرفت.» به گفته او، این درگیری‌ها تا زمان آغاز مذاکرات طرفین ادامه داشت./اعتماد-محمدحسین لطف‌الهی