ظریف یا پزشکیان کدامیک نامزد اصلی اصلاح طلبان هستند؟

دوقطبی جهانگیری-پزشکیان؛ نامزد اصلی اصلاحات کیست؟
اصلاح طلبان به حمایت از یک نامزد اختصاصی در انتخابات ریاست جمهوری تأکید دارند اما به نظر می رسد سناریوی انتخاباتی آنها تکراری است.

نامه نیوز؛ رقابت‌های سیاسی در هر دو اردوگاه اصولگرایی و اصلاح طلبی وارد فاز جدی شده است. تکلیف اصولگرایان تقریبا روشن است آنها منتظر ببینند سیدابراهیم رئیسی در نهایت چه تصمیمی می گیرد. قاعدتا اگر او بیاید سایر کاندیداها کنار می کشند اما اگر نیاید تا اعلام نظر شورای نگهبان درباره تأییدصلاحیت نامزدها بعید است اقدامی برای کاهش کاندیداها انجام شود.

آنچه بیشتر توجه ها را به خود جلب کرده رقابت زیرپوستی در جریان اصلاحات است. اصلاح طلبان با مظلوم نمایی تظاهر می کنند گزینه شاخصی برای ورود به عرصه رقابت ندارند اما انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را خیلی جدی گرفتند. بررسی اظهارنظر فعالان سیاسی نشان می دهد بزرگان این جریان با تاکتیک سال ۹۶ کاندیداهای خود را در دو لایه پوششی و اصلی ساماندهی کرده اند. نامزد پوششی قرار است فاز دفاعی به خود بگیرد و انتقادات و اعتراض های مردم به عملکرد دولت روحانی را پاسخ گوید؛ در عوض کاندیدای اصلی بدون مزاحمت در قامت پیش رو عمل کنند.

گزینه‌های خنثی

گرچه از ماه ها پیش تحلیل اوضاع و احوال جریان اصلاحات یک فضای رقابتی بین اسحاق جهانگیری و محمدرضا عارف را ترسیم می کرد و به نظر می رسید یکی از این دو با استناد به تأیید صلاحیت در ادوار گذشته بیشترین شانس را برای انتخاب شدن به عنوان نامزد اصلی اصلاح طلبان در اختیار اما یک ماه و نیم مانده به ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری نشان می دهد؛ نه عارف و نه جهانگیری گزینه نهایی این جریان نخواهند بود.

محمدرضا عارف به واسطه ضعف عملکردش در اداره فراکسیون امید در مجلس دهم و نارضایتی ها از مشی انفعالی او به عنوان رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان در جریان انتخابات شوراهای شهر و روستا حتی اگر برخلاف تصمیم نهاد اجماع ساز برای انتخابات ۱۴۰۰ ثبت نام کند، کوچکترین شانسی ندارد که حتی به عنوان نامزد پوششی بر گزیده شود؛ به ویژه آنکه دیگر تریبونی هم در اختیار ندارد تا بتواند حداقل در قامت کاندیدای پوششی بتواند با مانورهای سیاسی توجه جناح رقیب را به خود جلب کند.

سیدحسن خمینی دیگر گزینه ای است که هرچند نامش در رسانه ها پررنگ به چشم می خورد اما اصلاح طلبان در عمل حساب ویژه ای روی او باز نکرده اند، استدلال اصلی هم آن است که وقتی او در انتخابات مجلس خبرگان تأیید صلاحیت نشد قطعا برای انتخابات ریاست جمهوری نیز تأیید نمی شود.

جهانگیری نامزد پوششی جریان اصلاحات

شاید خیلی ها باور نکنند اما اسحاق جهانگیری گزینه پوششی اصلاح طلبان است. عباس سلیمی نمین در گفتگو با نامه نیوز درباره شانس اسحاق جهانگیری در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گفت «جهانگیری نه برای کسب رأی بلکه برای تطهیر یک جریان می خواهد به صحنه بیاید».

معنی روشن تر این جمله آن است که جهانگیری می خواهد جاده را برای نامزد اصلی جریان اصلاحات هموار کند چون این جریان به واسطه حمایتش از روحانی در انتخابات سال ۹۲ و ۹۶ به شدت از سوی مردم زیر سئوال است و راحتی نمی تواند از عملکرد دولت آقای روحانی خود را مبری کند، مگر اینکه از فضای رقابت های انتخاباتی بهره گیرد و تا حد امکان انتقادها را توجیه کند.

ظریف یا پزشکیان کدامیک نامزد اصلی هستند؟

با این اوصاف فقط دو گزینه محتمل در جریان اصلاحات باقی می ماند که می توانند ردای نامزد اصلی را بر تن کنند. یکی محمدجواد ظریف و دیگری مسعود پزشکیان. محمدجواد ظریف گرچه به واسطه برجام تنها نماد دولت روحانی محسوب می شود و بسیاری معتقدند اگر او به صحنه بیاید براساس فضای جدید شکل گرفته بین ایران و آمریکا توجه بسیاری از مردم به او جلب خواهد شد اما بعید است ظریف کاندیداتوری را قبول کند. او از ابتدای ریاست جمهوری روحانی همواره مورد حمله و هجمه منتقدان و مخالفان دولت بود. حتی در مجلس او را خائن به مملکت خطاب کردند. غلامعلی جعفرزاده فعال سیاسی اعتدالگرا نیز اخیر ضمن توصیه به ظریف برای عدم کاندیداتوری گفت «اگر او بیاید موتورسواران علیه اش در خیابان راه می افتند». اشاره جعفرزاده به موتورسوارانی است که روز ۲۲ بهمن شعار «مرگ بر روحانی» سر دادند. از سویی دیگر ظریف در طول ۸ سال گذشته در حوزه سیاست داخلی شخصیت شکننده ای نشان داده که خیلی در فراز و نشیب های سیاسی نمی تواند صلابت و استحکام خودش را حفظ کند و در شرایط سخت به هم می ریزد. محمدجواد ظریف چندین مرتبه در طول دولت آقای روحانی به خاطر مسائل خیلی جزئی استعفا داد. این نشان می دهد که تحمل لازم را برای مصادر سیاسی پیچیده ندارد و شاید به همین دلیل پیشنهاد کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری را رد می کند.

پزشکیان نامزد اصلی جریان اصلاحات

در این اوضاع و احوال تنها گزینه ای که برای اصلاح طلبان می ماند مسعود پزشکیان است. مسعود پزشکیان وزیر دولت اصلاحات بود و از مجلس هشتم وارد مجلس شورای اسلامی شد. او در دوره دهم بر صندلی نایب رئیس اول مجلس تکیه زد و چهار سال در این مسئولیت ایفای نقش کرد.

عباس سلیمی نمین در گفتگو با نامه نیوز درباره نامزد نهایی جریان اصلاحات برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ را مسعود پزشکیان خواند و گفت «او اصلاح طلب است، وزانت سیاسی دارد و در ۸ سال گذشته انتقادهایی را متوجه نوع مدیریت دولت آقای روحانی کرد. به عبارت دیگر خودش را برای دولت فعلی هزینه نکرد».

البته مسعود پزشکیان اخیرا محمدجواد ظریف را به عنوان بهترین گزینه برای جریان اصلاحات معرفی کرد. اما سلیمی نمین معتقد است این حرف پزشکیان را تنها باید یک تعارف سیاسی قلمداد کرد.

اما نکته ای که درباره مسعود پزشکیان مطرح است، احتمال ردصلاحیت او است که خیلی ها معتقدند این اتفاق نمی افتد. عباس سلیمی نمین گفت «صلاحیت آقای پزشکیان احراز خواهد شد. ضمن آنکه سلامت اقتصادی، تخصص علمی و مدیریتی دارد. او در مجلس دهم نیز به عنوان نائب رئیس خوب توانست جلسات را اداره کند و از این جهت نیز نقدی به کار او نمی توان وارد کرد. در مجموع شخصیت آقای پزشکیان قابل تخریب نیست».

البته تا روز ثبت نام نامزدها باید منتظر ماند و دید اصلاح طلبان براساس همین سناریوی انتخاباتی پیش می روند یا آنکه آن را براساس مقتضیات زمان تغییر می دهند و دوباره سراغ کاندیدای اجاره ای می روند.